Εχει αρκετούς λόγους να συμφωνήσει κανείς με τη χθεσινή διαπίστωση του αρχιεπισκόπου ότι «η ελληνική κοινωνία μαστίζεται από ηθική κρίση». Αλλά έχει τουλάχιστον ισάριθμους λόγους να σκεφθεί ότι οι από καθέδρας περιγραφικές απόψεις δεν συνιστούν σε καμία περίπτωση φάρμακο, εφόσον δεν περιέχουν, εκ συστήματος μάλιστα, το παραμικρό στοιχείο αυτοκριτικής. H κρίση δεν είναι φυσικό φαινόμενο, σαν τη βροχή ή τον άνεμο, ούτε και ουρανόπεμπτη, άρα αναπόδραστη. Εχει τους γεννήτορές της, τους παραγωγούς και προαγωγούς της, τους «ιδεολόγους» της. Αν λείπουν οι αρχές και οι αξίες, ή μάλλον, αν οι αγαθές ούτως ειπείν αρχές και αξίες αντικαθίστανται από άλλες, χαλασμένες και κοινωνιοφθόρες, δεν μπορεί παρά να ενέχονται και όσοι -λόγω του αξιώματός τους, του σπουδαίου πόστου τους- έχουν τη δυνατότητα να επηρεάζουν τα κοινά, να διαμορφώνουν και να επιβάλλουν κώδικες συμπεριφοράς, να λειτουργούν οι ίδιοι σαν υποδείγματα.
Δεν γίνεται να φταίει αποκλειστικά το ποίμνιο -που συνηθίζουμε άλλωστε να το ελεεινολογούμε από το θώκο της αυτονόητης υπεροχής μας- και να αυτοανακηρύσσονται αθώοι οι ποιμένες του (οι εκκλησιαστικοί, οι πολιτικοί, οι πολιτιστικοί, οι δημοσιογραφικοί), οι οποίοι φρονούν ότι εξαντλούν τον παιδαγωγικό τους ρόλο προβαίνοντας σε απαξιωτικές διαπιστώσεις για τον «όχλο λαό».
Υπάρχουν ας πούμε πολιτικοί (θέλουν μάλιστα να τους αποκαλούμε «ταγούς») οι οποίοι δεν παραλείπουν να ψέξουν τη μια ή την άλλη εκπομπή κάποιου καναλιού για την κραυγαλέα χυδαιότητά του? εντούτοις κανείς απ’ όλους αυτούς δεν βρήκε ποτέ το χρειαζούμενο κουράγιο για να αρνηθεί να εμφανιστεί δίκην γλάστρας σε κάποια άλλη τηλεεκπομπή, τάχα πιο λάιτ, ούτε βέβαια δίστασε να επαινέσει τον έναν ή τον άλλον δίαυλο για τη «συμβολή του στην πολυφωνία και στη δημοκρατία», έστω κι αν αυτή η «συμβολή» έχει σχεδόν πάντοτε τη μορφή του σκανδαλοθηρικού κιτρινισμού.
Ούτε ο αρχιεπίσκοπος, λοιπόν, ούτε τα υπόλοιπα μέλη της Ιεράς Συνόδου δικαιούνται να κόψουν συγχωροχάρτι για τον εαυτό τους και να συνεχίζουν απλώς να στηλιτεύουν την «έκπτωτη και ανήθικη κοινωνία». Ας αναρωτηθούν, όπως αρμόζει στον δημόσιο ρόλο τους (που είναι αρκετά πιο κρίσιμος απ’ όσο δείχουν να κατανοούν οι ίδιοι), ποιο ακριβώς πρότυπο διαφημίζει η πολιτεία τους. Ας αναρωτηθούν ποιο είδωλο σχηματίζουν οι λόγοι και τα έργα τους για να το προτείνουν στο πλήρωμα προς λατρείαν. Μήπως πρόκειται για το «πρότυπο» του φατριασμού, της ακόρεστης εξουσιοφιλίας και της υλοφροσύνης; Μήπως πρόκειται για το είδωλο της έπαρσης και της υποκρισίας; Ας απαντήσουν στην ψυχή τους με την ειλικρίνεια που πρέπει. Αν δεν το μπορούν ή δεν το θέλουν, ας αποταθούν στους συμβούλους τους επί επικοινωνιακών ζητημάτων. Αυτοί, είναι βέβαιο, θα τα βρουν όλα λαμπρά.
