Το ταχυδρομείο έφερε στο δημοσιογραφικό γραφείο στο Νέο Φάληρο ένα γράμμα θέλησης για ζωή και φωτογραφίες με ωραίους ανθρώπους με γκρίζα και λευκά μαλλιά και γυναίκες με τσεμπέρι, αλλά και κόκκινα μαλλιά, όλοι στηριγμένοι στις αγκλίτσες τους. Με ένα χαμόγελο πλατύ που έλεγε: «Τήλεφε, ξέρουμε ότι θα καταλάβεις και θα βοηθήσεις»!
Οχι μόνο η στήλη κατάλαβε και εννοεί να βοηθήσει, αλλά ζήλεψε και λίγο, κι ας ζει μέσα στην πολύβουη Αθήνα, κι ας ταξιδεύει, κι ας τρέχει εδώ κι εκεί με τα επίσημα ονόματα. Αυτό το δικό τους χαμόγελο, τη λεβεντιά και την απαίτηση για λίγα, κι όχι πολλά, αρκεί να μείνουν στον τόπο τους, στον καθαρό αέρα, ποιος δεν τα καταλαβαίνει; Ισως οι αρχές; H Τοπική Αυτοδιοίκηση; Το υπουργείο Πολιτισμού; Αλλά θα φθάσουμε και σε αυτούς!
Μιλάμε για το Δενδροχώρι, ένα από τα χωριά του Δήμου Καλλιδένδρου, το οποίο βρίσκεται στους πρόποδες του Κόζιακα και απέχει 15 χλμ. από την πόλη των Τρικάλων. Πήρε το όνομά του, το έτος 1928, «Δενδροχώρι» από τις τέσσερις τεράστιες βελανιδιές (στην περιοχή ονομάζουν «δένδρα» τις βελανιδιές) που βρίσκονταν γύρω από τη μοναδική του τότε εκκλησία. Πριν είχε σλαβικό όνομα, το ‘λεγαν Παπαράντζα που σημαίνει περιοχή με βάλτους και πλούσια δενδρώδη βλάστηση. Σύμφωνα με μαρτυρίες γερόντων που έζησαν και πριν από το 1900, φαίνεται ότι οι περισσότεροι από τους κατοίκους της Παπαράντζας στην περίοδο της τουρκοκρατίας διασκορπίστηκαν στις ορεινές περιοχές της Θεσσαλίας και της Ηπείρου, επειδή δεν μπορούσαν να αντέξουν τις αγριότητες των Τουρκαλβανών μπέηδων, που ήταν οι μόνοι ιδιοκτήτες της περιοχής. Οι μπέηδες αυτοί για να μη μείνουν τα χωράφια τους ακαλλιέργητα μετέφεραν πληθυσμούς από το Αργυρόκαστρο και άλλες πλησιέστερες ορεινές περοχές. Ολοι αυτοί, οι Βορειοηπειρώτες, μαζί με αυτούς που δεν έφυγαν από το χωριό αποτέλεσαν τον καινούργιο πληθυσμό της Παπαράντζας και είναι οι πρόγονοι των σημερινών Δενδροχωριτών. Μαζί τους οι Αργυροκαστριώτες έφεραν τα ήθη και τα έθιμά τους, τα προσωπικά και οικογενειακά τους αντικείμενα, τις συνήθειές τους και ώς σήμερα διατηρούν την αγάπη στη φυσική ζωή και στην παράδοση, είναι θρήσκοι και εργατικοί. Μόνον που οι νέοι έφυγαν για τις πόλεις, στο χωριό κατοικούν ηλικιωμένοι, σε ποσοστό που ξεπερνάει το 70%! H περιοχή ερημώνει, το φάσμα της απομόνωσης και του μαρασμού πλανάται γύρω τους, αλλά δεν θέλουν να είναι «απόμαχοι της ζωής». Αποφάσισαν μεταξύ τους ότι «κάτι πρέπει να γίνει». Το πρώτο βήμα για συσπείρωση έγινε, με τη σύσταση ενός ΚΑΠΗ. Αυτό τούς δίνει την αίσθηση ότι δεν είναι μόνοι, συγκεντρώνονται, μιλούν. Εχουν ένα εντευκτήριο, κάνουν εκδρομές (φωτο 1), οργανώνουν εκδηλώσεις, φτιάχνουν τον δρόμο για την εκκλησιά (φωτο 2), φυτεύουν ένα άλσος, από εδαφικές εκτάσεις άλλο τίποτα. Οργάνωσαν πολυμελή χορωδία και ψάλλουν εκκλησιαστικούς ύμνους και τραγούδια των προγόνων τους (φωτο 3). Εφτιαξαν, με δικά τους μέσα, ως και Λαογραφικό Μουσείο (φωτο 4 και 5). Και αυτό είναι που τους έδωσε και πάλι κέφι για ζωή! Βρήκαν ένα παραδοσιακό σπίτι, μισό πέτρα, μισό πλίνθινο, του 1932. Εκεί αποφάσισαν να συγκεντρώσουν όλες τις αναμνήσεις τους, που δεν θέλουν να χαθούν αλλά να τις παραδώσουν στα παιδιά τους. Για τη δουλειά αυτή χρειάζονται χρήματα. Και πού θα τα βρουν; Ιδού το πρόβλημα. H αγροτική σύνταξη δεν φτάνει για πολυτέλειες. O δήμαρχος είναι πρόθυμος, αλλά δεν έχει ούτε αυτός δυνατότητες. Οπότε, μόνη λύση, να ζητήσουν βοήθεια από όποιον ακούσει και καταλάβει το αίτημά τους: τη δημιουργία ενός πολιτισμένου χώρου για να συγκεντρώσουν τις αναμνήσεις τους. «Ισως βοηθήσει το υπουργείο Πολιτισμού, ίσως κάποιος φορέας, έχει ο Θεός», γράφει το γράμμα που έστειλε στην «K» ο κ. Βασίλειος Παππάς, Δενδροχώρι, Τρίκαλα, 42 100. H στήλη ελπίζει στη θαυματουργή ιδιωτική πρωτοβουλία. Κάποιος με ρίζες από το Αργυρόκαστρο, ή ένας Τρικαλινός με διάθεση να χτίσει «εκκλησιά». Γιατί αυτό το Μουσείο είναι η δική τους «εκκλησιά», δίπλα στην πραγματική, για να οργανώσουν και να διαφυλάξουν τις μνήμες τους. «Εχει ο Θεός». H πολιτεία κάποιος σύλλογος μπορεί να βοηθήσει; Βαθιά ανάσα, Δενδροχωρίτες και Δενδροχωρίτισσες, κάτι θα γίνει! Αναμένουμε την ανταπόρκιση…