Εντυπωσιακά τα στοιχεία που κατατέθηκαν στο συνέδριο για την υγεία και την κοινωνική ασφάλιση, που οργάνωσε ο Economist. Τα στοιχεία αφορούν τη λειτουργία των δύο παραλλήλων και «διαπλεκόμενων» (με καλή και κακή έννοια) συστημάτων, του συστήματος για την υγεία και του συστήματος για την ασφάλιση. Δεν είναι εύκολο να περιγραφεί ούτε το ένα ούτε το άλλο και ακόμα πιο δύσκολο να περιγραφεί η μεταξύ τους σχέση. Θα το επιχειρήσουμε όμως με μεγάλη επιφύλαξη και πάσα συντομία.
Το σύστημα για την υγεία περιλαμβάνει δύο μεγάλα και επίσης «διαπλεκόμενα», άμεσα ή έμμεσα, σκέλη. Το σκέλος της δημόσιας υγείας και το σκέλος της ιδιωτικής. Το πρώτο σκέλος υποδιαιρείται στο ΕΣΥ, στις πανεπιστημιακές κλινικές, στα ιατρεία του IKA και σε κάμποσα ιατρεία επικουρικών ασφαλιστικών ταμείων. Ολες οι υποδιαιρέσεις έχουν τη δική τους ξεχωριστή διοίκηση και το ξεχωριστό «στυλ» διοίκησης. Αν τα νούμερα που έχω υπόψη μου είναι ακριβή, τα ασφαλιστικά ταμεία καλύπτουν το 29% του κόστους λειτουργίας και σχεδόν ολόκληρο το υπόλοιπο καλύπτεται από το κράτος. Το σύστημα της ιδιωτικής περίθαλψης είναι σχετικά απλό, γίνεται όμως περίπλοκο στη «διαπλοκή» του με το δημόσιο σύστημα και με τη δημόσια κοινωνική ασφάλιση. Το ιδιωτικό σύστημα περιλαμβάνει μικρές και μεγάλες μονάδες περίθαλψης, ιδιωτικά ιατρεία, ιδιωτικά νοσοκομεία και μερικές άλλες μονάδες παροχής ιατρικών υπηρεσιών.
Σε μια ενδιάμεση κατάσταση βρίσκονται μερικά κοινωφελή νοσηλευτικά ιδρύματα, όπως είναι το «Ωνάσειο» και το «Ερρίκος Ντυνάν».
Το ασφαλιστικό σύστημα έχει επίσης δύο σκέλη. Τη δημόσια κοινωνική ασφάλιση με κεντρικό κορμό το IKA, αλλά και άλλα 15 ταμεία κύριας ασφάλισης και περίπου 30 επικουρικά. Το κάθε ταμείο έχει τη δική του διοίκηση, το δικό του «στυλ» και τους δικούς του πόρους. Το δεύτερο σκέλος είναι ιδιωτικές εταιρείες που «πουλάνε» ασφάλιση σε εκείνον που θέλει να «αγοράσει». Μερικοί προτείνουν τη «διαπλοκή» της ιδιωτικής ασφάλισης στη δημόσια. Αν ο λόγος δεν είναι η «ενίσχυση» των ιδιωτικών εταιρειών, δύσκολα ανακαλύπτεις άλλο λόγο. Σήμερα, όποιος θέλει ιδιωτική ασφάλιση παράλληλα με τη δημόσια, την αναζητεί, τη βρίσκει και τη διαπραγματεύεται. Καθαρά πράγματα…
Από τα στοιχεία που κατατέθηκαν στο συνέδριο του Economist το 45% των συνολικών δαπανών για την υγεία κατευθύνεται στον ιδιωτικό τομέα, στα ιδιωτικά ιατρεία και τα ιδιωτικά νοσοκομεία. Ενα μέρος των δαπανών αυτών, υποθέτω το μικρότερο, καλύπτεται από τη δημόσια και ιδιωτική ασφάλεια, και το υπόλοιπο, το μεγαλύτερο, από τον ασθενή. H ροπή προς τον ιδιωτικό τομέα περίθαλψης είναι έντονη και οι δαπάνες που κατευθύνονται προς αυτόν αυξάνονται αλματωδώς. H ροπή αποδίδεται σε δύο υπαρκτούς και σοβαρούς λόγους. Στον ιδιωτικό τομέα ο ασθενής επιλέγει τον γιατρό, ενώ στον δημόσιο τομέα τον περιθάλπει ο «γιατρός της βάρδιας». (Δεν είναι ακριβώς έτσι, αλλά το δικαίωμα της επιλογής συχνά ασκείται στη δημόσια περίθαλψη και τεχνηέντως διοχετεύεται… στην ιδιωτική. Είναι ο πιο αποτελεσματικός «κράχτης». Π.χ. μία έγκυος γυναίκα έχει ασφαλώς γιατρό της επιλογής της και αυτός ο γιατρός συχνά συμβαίνει να «δουλεύει» σε δημόσιο νοσοκομείο. Δεν την ξεγεννάει όμως στο δημόσιο νοσοκομείο, όπου υποτίθεται ότι δουλεύει, αλλά στο ιδιωτικό).
Ο δεύτερος λόγος της ροπής προς τον ιδιωτικό τομέα είναι επίσης υπαρκτός και σοβαρός. Είναι οι λεγόμενες ξενοδοχειακές υπηρεσίες, που ο ιδιωτικός τομέας προσφέρει πληρέστερα και σε καλύτερη ποιότητα.
Δεν παίρνει ο χώρος να ολοκληρώσω σήμερα. Αναγκαστικά θα ακολουθήσει και άλλο σημείωμα. Θα προσθέσω μόνο ότι δεν είναι απλώς η ροπή που διαμορφώνει το 45% των δαπανών που εισπράττει ο ιδιωτικός τομέας. Στη ροπή πρέπει να προσθέσουμε τη ληστρική υπερτιμολόγηση των υπηρεσιών, αλλά και τις… περιττώς ιατρικές υπηρεσίες για λόγους αποκλειστικά εισπρακτικούς.