Οσο και αν ο Κώστας Σημίτης έχει αποδείξει στη διάρκεια της πολιτικής του πορείας (από… τα μέσα της δεκαετίας του ’70, ήδη, στο «μικρό αριστερό» ΠΑΣΟΚ του επικυρίαρχου Ανδρέα Παπανδρέου!) πως όχι μόνο δεν «φοβάται» τις ρήξεις και τις συγκρούσεις, αλλά τουναντίον ξέρει να τις χρησιμοποιεί με τέχνη για την επίτευξη των στόχων του, και όσο και αν όλοι σχεδόν περίμεναν πως με τη λήξη της ελληνικής προεδρίας στην E.E. θα ανελάμβανε (το ‘χε… υποσχεθεί, κιόλας!) κάποια «θεαματική» πρωτοβουλία, σε μια προσπάθεια αντιστροφής του αρνητικού για το κυβερνών Κίνημα κλίματος, στην πραγματικότητα κανένας δεν διενοείτο καν πως θα προχωρούσε ποτέ σε τέτοιες «ανατροπές» που εκ των πραγμάτων εμπεριέχουν τον κίνδυνο ακόμη και αν η «εγχείρηση» πετύχει, τελικά ο «ασθενής» να πεθάνει πριν καλά καλά βγει από την… ανάνηψη! Και η σύγκρουση με τον Κώστα Λαλιώτη, ένα από τα «εμβλήματα» της ιστορικής συνέχειας του ΠΑΣΟΚ, αλλά στην ουσία και με τον «παραδοσιακό» κομματικό μηχανισμό του Κινήματος, όπως επίσης και με την… ίδια του την κυβέρνηση με τον ανασχηματισμό, συνιστούσαν (και σε μια πιο μακροπρόθεσμη βάση, συνιστούν ακόμη εν δυνάμει…) τέτοιο κίνδυνο. Για τον οποίον ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του κυβερνώντος Κινήματος αδιαφόρησε παγερά και προχώρησε ως να μην υπήρχε…
Η αλήθεια είναι ότι εδώ που είχαν φθάσει τα πράγματα και η φθορά του ΠΑΣΟΚ, ημίμετρα δεν χωρούσαν: ή θα ρίσκαρε κανείς την ανατροπή και την άρδην αλλαγή των δεδομένων, ή θα περιοριζόταν να «διαχειριστεί» με συμβατικούς όρους την κρίση και τη σήψη από τη μακρόχρονη εξουσία, χωρίς να διακινδυνεύσει την «πρόκληση» σε παγιωμένες δυνάμεις και συσχετισμούς, και θα περίμενε με… μαθηματική ακρίβεια να έρθει η ώρα της εκλογικής ήττας, που με βάση τις αναλύσεις των δημοσκοπήσεων θα μπορούσε να λάβει και τις διαστάσεις πανωλεθρίας.
Το κυβερνών Κίνημα, παρά τις επιτυχίες που είχε σημειώσει σε σημαντικούς τομείς (εξάρθρωση της τρομοκρατίας, ένταξη της Κύπρου στην E.E., επιτυχής διαχείριση μιας εκ των συγκυριών δύσκολης ευρωπαϊκής προεδρίας), βρίσκεται για μεγάλο χρονικό διάστημα με «την πλάτη στον τοίχο», απομονούμενο από την κοινωνία (ακόμη και τους παραδοσιακά «δικούς» του θυλάκους) και με μια αξιωματική αντιπολίτευση που συνεχώς (και με τάσεις «μη αναστρέψιμες»…) να κερδίζει συνεχώς πόντους, όχι τόσο λόγω δικής της ακτινοβολίας και αξιοπιστίας του πολιτικού της λόγου, όσο εξαιτίας της… αναποτελεσματικότητος και αναξιοπιστίας του κυβερνώντος Κινήματος, κάτι που καταγράφεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις, αν θελήσει κανείς να τις αναλύσει σε βάθος και δεν περιορισθεί μόνο στα ψυχρά νούμερα…
Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ…
Με τις ριζοσπαστικές κινήσεις του (έστω σε επίπεδο εντυπώσεων!) τόσο στο κόμμα όσο και στην κυβέρνηση, ο κ. Σημίτης επιδιώκει να δημιουργήσει… «ανακατωσούρα», να αναλάβει πάλι (ακόμη και με τέτοιες μεθόδους) την πρωτοβουλία των χειρισμών, να ξαναμπεί «πρωταγωνιστικά» στο παιχνίδι και να συγκεντρώσει πάνω του το ενδιαφέρον (που δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι θα είναι και «θετικό»…) του κόσμου, να δημιουργήσει «προσδοκίες νίκης» (ή έστω πιθανότητες να δώσει την εκλογική βάση «ισότιμα») που δεν υπήρχαν μέχρι τώρα, ή τουλάχιστον ο κ. Σημίτης εκτιμούσε πως δεν υπήρχαν και δεν ήταν δυνατόν να βρεθούν τρόποι… να υπάρξουν!
Αυτή φαίνεται να είναι η «σημιτική» προσέγγιση του προβλήματος: το «παλιό ΠΑΣΟΚ» ό,τι είχε να δώσει το ‘δωσε, η σύμπλευση (γιατί στην πραγματικότητα ποτέ δεν υπήρξε πραγματική όσμωση…) μαζί του όποιες «ισορροπίες» και θετικά αποτελέσματα (και σε εκλογικό επίπεδο…) είχε να του προσφέρει τα προσέφερε, τώρα ήρθε η ώρα της ρήξης, στην ουσία της δημιουργίας του «νέου ΠΑΣΟΚ» που θα ελέγχεται και θα αντανακλά έντονα τον ρεαλιστικά… κεντροδεξιό «εκσυγχρονισμό» και θα επιχειρήσει μέσα από τη «μετεξέλιξή» του να κρατήσει μεν από τη μια το μεγαλύτερο δυνατόν τμήμα του «αριστερού» Κινήματος, κι από την άλλη να (ξανα)γοητεύσει τα εκλογικά κρίσιμα τμήματα του κεντροδεξιού χώρου (που αποδέχονται τον ίδιο και… βγάζουν «καντήλες» με τους Λαλιώτηδες!, που έδωσαν στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις τη νίκη… στον Σημίτη!
Κοιμήσου όπως στρώσεις
Υπάρχει, βεβαίως, και η άλλη, η αρνητική για τα διαφαινόμενα σχέδια Σημίτη εκτίμηση. Που επιμένει ότι παρά την «μη όσμωση» του εκσυγχρονισμού με το παραδοσιακό ΠΑΣΟΚ, παρά τις διαφωνίες και τις επιμέρους αντίθετες απόψεις (αλλά και φιλοδοξίες…), τελικά στις κρίσιμες εκλογικές ώρες ήταν αυτό το «παραδοσιακό ΠΑΣΟΚ, οι μηχανισμοί και οι άνθρωποί του (ο Λαλιώτης, ο Ακης, η Βάσω, ο… Γιαννόπουλος, ο Πάγκαλος κ.λπ.) που συνέδραμαν αποφασιστικά τον αναμφισβήτητα «ελκυστικό» Σημίτη, του «έφερναν» με τις κινητοποιήσεις και τη διείσδυσή τους στα λαϊκά στρώματα εκείνο τον «συμπαγή» όγκο των ψήφων, που μαζί με τους άλλους που προσείλκυε αποκλειστικά ο ίδιος ο πρωθυπουργός, διαμόρφωναν τη νικηφόρα εκλογική πλειοψηφία. Αν όχι γιατί «ταυτίζονταν» απόλυτα με τον κ. Σημίτη, τουλάχιστον γιατί ως ο κορμός ενός κόμματος εξουσίας, πρωταρχικό μέλημά τους είχαν να… παραμείνουν σ’ αυτήν – και τα «άλλα» θα τα «εύρισκαν» μεταξύ τους στην πορεία…
Τώρα με τη ρήξη και τη «βαθιά τομή», την απροκάλυπτα διαφαινόμενη τάση του κ. Σημίτη να δημιουργήσει το απολύτως «δικό του» ΠΑΣΟΚ και κυβέρνηση, είναι βέβαιο ότι οι μηχανισμοί και οι συγκεκριμένοι άνθρωποι που ήξεραν να «μιλήσουν» και να επηρεάσουν τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα, θα κινητοποιηθούν και πέρα από τα όριά τους για μια νέα (τέταρτη στη σειρά!) εκλογική νίκη του Κινήματος, ή θα αφήσουν τον πρόεδρο και πρωθυπουργό «να κοιμηθεί όπως έστρωσε…» (ήδη επωνύμως του είπαν ότι «αναλαμβάνει προσωπικά όλες τις ευθύνες του εγχειρήματος των πρωτοβουλιών του»…) τηρώντας στάση αναμονής, «βολεμένοι» από την αναγκαστική περιθωριοποίησή τους, και προετοιμαζόμενοι για το ΠΑΣΟΚ της επόμενης μέρας», έπειτα από μια ανήσυχη εκλογική νύχτα;
Σωστή κίνηση… καθυστερημένα
Προσπαθώντας να προσεγγίσει κανείς ψύχραιμα και με όρους… ιστορικής νομοτέλειας το πρόβλημα, θα καταλήξει στο συμπέρασμα πως ένα κόμμα με τριαντάχρονη παρουσία, από την οποία τα… 20 χρόνια στην εξουσία, χρήζει υποχρεωτικά «αναγέννησης», «επανίδρυσης», «ανασυγκρότησης». Κι αυτό το εγχείρημα όχι μόνο μπορούσε, αλλά και όφειλε να το έχει τολμήσει ο κ. Σημίτης, αν όχι αμέσως μετά τη νικηφόρα εκλογική μάχη του 1996 (ίσως τότε να ήταν ακόμη νωπές οι εντυπώσεις από ένα κόμμα που διχασμένο στα δύο, όπως έδειξε το συνέδριο πριν από τις εκλογές, προσπαθούσε εκ των ενόντων να βρει τις νέες ισορροπίες του…), τουλάχιστον την επομένη των εκλογών του 2000. Κάτι άλλωστε που το είχε… «υποσχεθεί» ο κ. Σημίτης, αλλά ουδέποτε το τόλμησε, επιλέγοντας την «ασφάλεια» των ισορροπιών…
Με τις ρήξεις και τις τομές που επιχειρεί τώρα, υπό το βάρος του δυσμενούς κλίματος και της πιεστικής ανάγκης «να κάνει, να δείξει κάτι!», πόσο πιθανό είναι να «πείσει» τον κόσμο ότι επιχειρείται η «μεγάλη αλλαγή… της Αλλαγής»; Τέτοιες αναζωογονητικές «ριζικές ανανεώσεις» θέλουν χρόνο για να «περάσουν» στον κόσμο, να παγιωθούν και να πείσουν, να δημιουργήσουν «ρεύμα» – αλλιώς, δημιουργούν την (εύλογη…) εντύπωση των ευκαιριακών τακτικών ελιγμών προεκλογικής λογικής. Και δεν αποκλείεται να προκαλέσουν τα αντίθετα αποτελέσματα, μαζί με τον προαναφερθέντα κίνδυνο να «διαλύσεις» έναν σχετικά αποτελεσματικό εκλογικό μηχανισμό, που έστω δεν ήλεγχες αλλά «δούλευε» για σένα, πριν… προλάβεις να στήσεις τον «διάδοχό» του…
Πέρα, βέβαια, από τις εντυπώσεις και τα επικοινωνιακά «τρικ», ένα κυβερνών κόμμα πρέπει από τη μια να ‘χει να επιδείξει έργο και επιλύσεις προβλημάτων (από εκείνα που απασχολούν τον πολύ κόσμο – αυτά της «γκρίζας καθημερινότητας»!) και από την άλλη να έχει κατατεθεί σε ΑΝΥΠΟΠΤΟ και… επαρκή μέχρι τις εκλογές χρόνο συγκεκριμένο και λεπτομερές σχέδιο πολιτικής δράσης, που θα υλοποιείται με συνέπεια και θα υπάρχουν απτά αποτελέσματα. O κ. Σημίτης υποσχέθηκε πως τον… Σεπτέμβριο θα καταθέσει, ύστερα… από διάλογο, τον «νέο χάρτη» σύγκλισης και δράσης της κυβέρνησης για να «πείσει» τον κόσμο ότι η κυβέρνηση και στόχους και τρόπους για να τους πετύχει έχει – κάπως… αργά δεν γίνεται αυτή η προσπάθεια, λίγους μήνες πριν από τις εκλογές;
Οπως αργά γίνεται και η κίνηση για τη δημιουργία του «νέου ΠΑΣΟΚ», που σε πολλούς δημιουργεί την υποψία ότι ενδεχομένως ο κ. Σημίτης να θέλει να «ξεκαθαρίσει» το εσωκομματικό πεδίο, να στήσει το «δικό του» ΠΑΣΟΚ, να δώσει με αυτό την κρίσιμη εκλογική μάχη «ελέγχοντάς» την -κατά τις εκτιμήσεις του-, κι αν του «κάτσει», έχει καλώς, αλλιώς… κληροδοτεί στην… επόμενη «ιστορική γενιά» το Κίνημα, και αυτός βάζει πλώρη για μια νέα ευρωπαϊκή καριέρα (για να την… προλειάνει και για την οποία έχει δουλέψει σκληρά ήδη) με διαπιστευτήρια στις αποσκευές του τη μακροβιότερη ελληνική συνεχή παραμονή στην εξουσία!