Ηζέστη που πλήττει την Ευρώπη (αλλού το πρόβλημα είναι οι πλημμύρες, οι τυφώνες, η ξηρασία, το αβάσταχτο κρύο) δεν καταστρέφει μόνο οικονομικά γεωργούς και κτηνοτρόφους, δεν εξουθενώνει μόνο σωματικά Ιταλούς και Φινλανδούς. Τρυπώνει βαθιά στα θεμέλια των κακοχτισμένων συλλογικών αξιών ως ύπουλος παραγωγός μιας γενικότερης -όχι μόνο περιβαλλοντικής- ανησυχίας για το μέλλον. Μιας ευρύτατης κοινωνικής ανασφάλειας.
Κατ’ αρχάς, ο τρελόκαιρος, επί το επιστημονικότερον, οι κλιματικές αλλαγές, συνδέεται άρρηκτα (δεν το επαναλαμβάνουμε καθημερινά;) με τις άμετρες και ανεξέλεγκτες ανθρώπινες δραστηριότητες. O άνθρωπος έχει κάνει το περιβάλλον υποχείριό του, μετατρέποντας όλους τους πόρους, όλες τις διεργασίες, όλες τις λειτουργίες, ακόμη τον ίδιο του τον εαυτό, σε εμπορεύσιμη ύλη.
Αυτή η υπερεκμετάλλευση της φύσης (το πλιάτσικο και οι λεηλασίες κάθε είδους) δεν έχει μόνο τις γνωστότατες σοβαρές επιπτώσεις στο έδαφος, τη βλάστηση, το νερό, τον αέρα, αλλά και εξίσου δραματικές συνέπειες στην κοινωνική συνοχή και την πολιτικοοικονομική αυτοτέλεια. Συνδέεται με το μοίρασμα της εξουσίας σε λίγα χέρια, με την επιδείνωση των ανισοτήτων και των διακρίσεων, με τη χειραγώγηση των αδύνατων οικονομιών από τις δυνατές, με την παγκοσμιοποίηση, με την αναπότρεπτη εξέλιξη της τεχνολογίας, με την καλπάζουσα διαφθορά και τα ηθικά ελλείμματα.
Ποιος αποσπά, αλήθεια, την τεράστια λεία από τη φύση, αν όχι μια χούφτα επιχειρήσεων που ελέγχουν την παγκόσμια παραγωγή, την παγκόσμια έρευνα, προς δικό τους όφελος; H γνώση γίνεται εργαλείο στα χέρια μιας ελίτ.
Ποιοι ωφελούνται από την επανάσταση στις επικοινωνίες; Σε πόσους είναι δυνατή η χρήση πολυμέσων;
Ποιον περισσότερο βλάπτουν οι ραγδαία αναπτυσσόμενες πόλεις (με τις γνωστές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στο κλίμα που ανατρέπουν και τις οικονομικές και κοινωνικές ισορροπίες), αν όχι τους φτωχούς;
Ναι, το θερμοκήπιο μέσα στο οποίο βράζουμε όλοι, βόρειοι και νότιοι, και που θα επιδεινώνεται για εκατονταετηρίδες μετά την απόλυτη επαναφορά στην τάξη της φύσης (αν αυτό σταθεί ποτέ δυνατόν) δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από την άνισα ανεπτυγμένη τεχνο-κοινωνία. Από την τηλεόραση – τηλεπικοινωνία (χίλιοι πεντακόσιοι δορυφόροι γυρίζουν διαρκώς πάνω από τα κεφάλια μας) και το γκαζόν-τζιπάκι, από τη βαριά μεταβιομηχανία και το παραθαλάσσιο πολυωροφάκι.
Η πρόοδος είναι δημοκρατία. H «μη βιώσιμη» πρόοδος την καταλύει, αφού στερεί από μας τους ίδιους και τις επόμενες γενιές τα αυτονόητα στοιχειώδη.
Ολα φταίνε για τη ζέστη. H απληστία. H μεγαλομανία. H ματαιοδοξία. H ανθρώπινη αλαζονεία. H αρχομανία. H μυωπία. H βλακεία. Αλλά περισσότερο από όλα, τα παρωχημένα υλικά με τα οποία στήνουμε μοντέρνες παγίδες στον εαυτό μας.