Οι δενδροστοιχίες είναι για τις πόλεις στολίδι, πνοή δροσιάς, μα και πολύ συχνά ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που αποκτά μυθικές διαστάσεις. Ωστε όταν μιλάμε για φιλύρες, μας έρχεται στο νου ο γνωστός δρόμος του Βερολίνου, οι καστανιές μάς θυμίζουν τα παρισινά μπουλβάρ, ενώ οι φτωχές οι πιπεριές ανήκουν στη δική μας τη λεωφόρο Αμαλίας. Είναι αλήθεια πως οι τελευταίες αυτές κατηγορήθηκαν από αρκετούς για την ασκητική σιλουέτα τους, μα και πολλοί τις αγάπησαν για τα πικρά τσαμπιά των καρπών τους και το άρωμά τους. Μπήκαν στην ποίηση και τη λογοτεχνία, αποτυπώθηκαν στις καρτ ποστάλ της εποχής, και κάποια στιγμή θεωρήθηκαν ξεπερασμένες και καταργήθηκαν.
Οπωσδήποτε, η δενδροφύτευση των δρόμων θα έπρεπε να υπακούει σε μια συγκεκριμένη πολιτική, να βασίζεται στη μελέτη του τοπίου και των γενικότερων συνθηκών του περιβάλλοντος χώρου. Κατά καιρούς παρακολουθήσαμε διάφορους ανεπιτυχείς πειραματισμούς, όπως έγινε με τις λεγόμενες καναδικές λεύκες που επελέγησαν όπως ακούστηκε, γιατί αναπτύσσονται γρήγορα, αλλά τελικά αποδείχθηκαν ευπαθείς, ή όπως τώρα τελευταία με τις φοινικιές, εξαιρετικά διακοσμητικές κάτω από ορισμένες συνθήκες, αλλά ακατάλληλες όταν στριμώχνονται δίπλα δίπλα σε στενούς δρόμους.
Αντίθετα, σωστή επιλογή στάθηκαν οι μουριές της λεωφόρου B. Σοφίας, οι ελιές, και ιδιαίτερα οι νεραντζιές που ευωδιάζουν κάθε άνοιξη χαρίζοντας μια μοναδική διάσταση γοητείας στην πόλη. Και θα πρέπει να προσέξουμε περισσότερο τη σόφορα την Ιαπωνική, που πλασιώνει τη λεωφόρο Αχαρνών. Ωραία δένδρα, γερά, που διακλαδίζονται πλούσια, ενώ κατά το καλοκαίρι στολίζονται με τις νταντελένιες ταξιανθίες των άσπρων λουλουδιών τους. Σε στενότερους δρόμους όπως η Ηπείρου, η Δεριγνύ ή η Διδότου, τα συκλίνοντα κλαδιά τους σχηματίζουν πράσινες σκιερές στοές, θαυμάσιες για τις ζεστές ημέρες. Ας τις θυμούνται τις σόφορες οι αρμόδιοι όταν σχεδιάζουν μια δενδροφύτευση. Ωραίες είναι βέβαια και οι αζαλέες του Κολωνακίου, αλλά αυτές δεν δίνουν σκιά. Οσο για τα πλατανάκια, που φυτεύτηκαν γύρω στο ’70 στον αφιλόξενο χώρο του πεζόδρομου της Βαλαωρίτου και στο φτωχό χώμα της πλατείας Συντάγματος, αποδείχθηκαν απροσδόκητα ανθεκτικά.
Θα ήθελα, τέλος, να πλέξω το εγκώμιο σ’ ένα περιφρονημένο δέντρο, εκείνο που το λένε αγριοκαρυδιά ή και βρωμόδεντρο, για την αψιά μυρωδιά των χλομών λουλουδιών του. Εχει κι αυτό την ίδια μοίρα με τους αγαθούς και εγκάρδιους ανθρώπους που η υπερπροσφορά τους πολύ συχνά περιφρονείται. H ευκολία με την οποία πολλαπλασιάζεται και κατορθώνει να επιζεί παντού, χωρίς να ζητάει τίποτα, εντυπωσιάζει.
Το βλέπουμε να φτιάχνει από μόνο του μικρά άλση, να ξεπροβάλει από τις υδρορροές, από σχάρες, σε ξερά παρτέρια, σε εγκαταλελειμμένους κήπους, δίπλα σε σιδηροδρομικές γραμμές. Τα ευκίνητα λιγνά κλαριά του θυμίζουν φοινικόπτερα και όταν βγάζουν τους χρυσοκόκκινους καρπούς τους είναι εξαιρετικά διακοσμητικά. Ας το προσέξουμε το δεντράκι αυτό, ας επωφεληθούμε από τον πλούτο της προσφοράς του. Θα μπορούσε να μεταβάλει πολλές άχαρες γωνιές της πόλης σε χλοερές οάσεις, σχεδόν ανέξοδα, ταχύτατα, αντί κάποιων πανάκριβων και αμφιβόλου αποτελέσματος εισαγομένων.
Αγγελική Παπαδοπούλου Υψηλάντου 18, Αθήνα