Επιτρέψτε μου να σας εμπιστευτώ σήμερα μερικές αφελείς σκέψεις. Υποθέστε ότι υπάρχει μια κεντρική ομάδα χειραγώγησης της κοινής γνώμης, ένα κεντρικό επιτελείο. Διαβάζω συχνά ότι παρόμοια ομάδα είναι τα MME. Μπορεί να μην έχουν τη συγκρότηση επιτελείου που αποφασίζει με συγκεκριμένο σκοπό, αλλά η ομοιότητα των μέσων και της συμπεριφοράς διαμορφώνουν παράλληλες, αν όχι ίδιες, κατευθύνσεις. Αλλοι ισχυρίζονται ότι το κεντρικό αυτό επιτελείο πρέπει να το αναζητήσουμε κάπου στο εξωτερικό, στην Ευρώπη ή στην Αμερική, περίπου εξομοιώνοντας τον πολιτικό στοχασμό με τις ικανότητες του… Τζέιμς Μποντ, που κανείς άνθρωπος επί της γης, χωρίς την κινηματογραφική φαντασία, δεν διαθέτει. Δεν είναι συνεπώς και τόσο αβάσιμη η υπόθεση κεντρικών επιτελείων που προσπαθούν να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη. Μάλιστα, η υπόθεση μπορεί να επεκταθεί και προς την κατεύθυνση των οργανωμένων οικονομικών ή άλλων συμφερόντων που ανοιχτά πλέον λέγεται ότι ενισχύουν το ένα ή το άλλο κόμμα και έμμεσα επηρεάζουν τους ψηφοφόρους.
Βέβαια, όλες αυτές οι ομάδες ή κέντρα ή επιτελεία αποφασίζουν σύμφωνα με τα δικά τους κριτήρια και κυρίως με τα συμφέροντά τους. Ας υποθέσουμε όμως πάλι ότι παραλλήλως με αυτά αναζητούν και μερικά κριτήρια γενικότερα, που αναφέρονται στον τόπο, στα προβλήματά του, στη διαμόρφωση και την εξέλιξη της πολιτικής ζωής. Ποια θα μπορούσαν να είναι αυτά τα γενικότερα κριτήρια;
Πρώτον, ότι αυτή τη στιγμή στην πολιτική ζωή κυριαρχούν δύο σχετικά νέοι άνθρωποι και διεκδικούν την πρωθυπουργία. Εχουν πολλές διαφορές μεταξύ τους, στο πολιτικό πρόγραμμα, στην εικόνα, ενδεχομένως και στο χαρακτήρα. Αλλά έχουν και ορισμένα κοινά σημεία. Εκαναν λαμπρές σπουδές (νομίζω στις ΗΠΑ) και οι δύο και διαθέτουν διεθνείς γνωριμίες και σχέσεις. Και οι δύο δοκιμάστηκαν στην πολιτική, μάλλον με επιτυχία. O ένας στη διεύθυνση υπουργείων επί σειράν ετών και κυρίως στη διεύθυνση του υπουργείου Εξωτερικών τα τελευταία χρόνια. O άλλος στο πολύ πιο δύσκολο πεδίο της αξιωματικής αντιπολίτευσης και της ηγεσίας ενός μεγάλου κόμματος περίπου επί μία οκταετία. Εδωσε μάχες, άλλες κέρδισε και άλλες έχασε, αλλά γενικώς «ψήθηκε» και ωρίμασε στην πολιτική.
Ενα άλλο κοινό σημείο είναι ότι και οι δύο προέρχονται από μεγάλες πολιτικές οικογένειες, οι οποίες, μαζί με την οικογένεια Μητσοτάκη, σχεδόν καλύπτουν την πολιτική ιστορία των τελευταίων 50-60 ετών! Και σημειολογικά αναπαράγουν την πολιτική αντιπαράθεση. Το κοινό αυτό σημείο είναι και θετικό και αρνητικό και θα χρειασθεί να προσπαθήσουν οι ίδιοι να αναδείξουν την θετική πλευρά και να εξουδετερώσουν πλήρως την αρνητική. H θετική πλευρά έχει σχέση με την πολιτική τους παιδεία που, όπως και η παιδεία γενικώς, αποκτάται δύσκολα και με σκληρές προσπάθειες. Υποτίθεται πως όλοι έχουμε ίσες ευκαιρίες, αλλά μερικοί έχουν… ακόμα πιο ίσες: Αλλο είναι να ξεκινάς από το Καστρί και την Πολιτεία με το όνομα Παπανδρέου και Καραμανλής και εντελώς άλλο να ξεκινάς από την Αγία Βαρβάρα και το Κερατσίνι με άγνωστο όνομα.
Ας ελπίσουμε ότι θα κρατήσουν και θα καλλιεργήσουν το θετικό, την πολιτική παιδεία και την αγωγή, που μαζί με το μητρικό γάλα πήραν από τις οικογένειές τους και θα απορρίψουν το αρνητικό, θα μας κάνουν με τη συμπεριφορά τους να ξεχάσουμε την οικογενειοκρατία και την κοινωνική ανισότητα που η προέλευσή τους αναπόφευκτα συμβολίζει.
Ουσιαστικά έχουμε νέο «σύστημα πολιτικής ηγεσίας» που όπως τα ηλεκτρικά συστήματα, λειτουργεί με δύο αντίθετους πόλους. Καλό θα ήταν να διαθέτει και «αριστερή γείωση», αλλά δεν έχει. Το «σύστημα» είναι ενιαίο και έτσι θα το έβλεπε ένα υποθετικό ή πραγματικό επιτελείο που θα ήθελε να ασχοληθεί με την εδραίωσή του τα επόμενα είκοσι χρόνια. Κρίσιμο σημείο είναι οι επόμενες εκλογές.
Επιτρέψτε μου τώρα να διατυπώσω την πλέον αφελή σκέψη, που την άκουσα όμως και από άλλους. Αν, παρά τις ενδείξεις, ο Κώστας Καραμανλής χάσει τις εκλογές το νέο «σύστημα πολιτικής ηγεσίας» κλονίζεται και είναι δύσκολο να επιβιώσει: Αν χάσει ο Γιώργος Παπανδρέου το «σύστημα» δεν κλονίζεται. Αντιθέτως, με την αποκρατικοποίηση του ΠΑΣΟΚ, που είναι ευρύτερο δημοκρατικό αίτημα, ενισχύεται και το «σύστημα» και ταυτόχρονα οι δύο πόλοι του. Δεν είμαι ψηφοφόρος κανενός από τους δύο, ούτε ήμουν ποτέ (προέρχομαι από άλλη πολιτική κουλτούρα). Απλώς, σας εξομολογούμαι μια αφελή σκέψη…