Ηταν, πιθανότατα, η τελευταία μεγάλη δημόσια ομιλία του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη στην προεκλογική περίοδο η χθεσινή του, προς τους υποψήφιους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ – και, αντίστοιχα, η πρώτη ουσιαστικά του νέου προέδρου της «παράταξης» (και χθες απέφυγε να αναφερθεί ονομαστικά στο ΠΑΣΟΚ…), που είχε πολιτικό στίγμα και δεν περιορίσθηκε σε «συγκινήσεις» και «βαθιά ανθρώπινα συναισθήματα». Αναμενόμενο, ως εκ τούτου, οι δύο αυτές ομιλίες του απερχόμενου και του διαδόχου του, την ίδια μέρα, στο ίδιο μέρος και με κοινό ακροατήριο, να προσλάβουν κατά κάποιο τρόπο χαρακτήρα τελετής «παραλαβής – παράδοσης», σαν αυτές που ξέρουμε στα υπουργεία ύστερα από κάθε ανασχηματισμό… Με καλά λόγια μεταξύ «παλιού» και «νέου», με κάμποσους υπαινιγμούς και διαφοροποιήσεις, με «όρκους» για σεβασμό και συνέχεια στην πολιτική του απερχόμενου και ταυτόχρονα υπονοούμενα για «νέες πορείες», που μπορεί να αποδειχθούν αντίστροφες με την… εξυμνηθείσα «συνέχεια»! Απόλυτα θετικός για τον απολογισμό της οκταετίας του ο κ. Σημίτης, και εμφατικά διλημματικός για τα διακυβεύματα από μια πιθανή εκλογική επικράτηση της «Δεξιάς», δεν παρέλειψε να εξάρει τις αρετές του διαδόχου του (έστω και αν τις… περιόρισε εμμέσως στα θέματα εξωτερικής πολιτικής), χωρίς όμως και να διαφοροποιηθεί εμμέσως πλην με σαφήνεια από την τοποθέτηση του κ. Παπανδρέου υπέρ των «μη κρατικών» πανεπιστημίων, κάτι που θα μπορούσε ίσως να αποφύγει κατά την εκτίμηση συνεργατών του νέου προέδρου…
Από την άλλη, ο κ. Παπανδρέου δεν εφείσθη καλών λόγων και υπογράμμισης της συμβολής Σημίτη στα όσα θετικά έγιναν από το 1996 μέχρι σήμερα (με επιμέλεια, μάλιστα, που έφθανε και στο όριο της θεατρικής σκηνοθεσίας -σηκώθηκε και έδειξε με το χέρι τον Κώστα Σημίτη- για να προκαλέσει ένα μακρύ και θερμό χειροκρότημα του ακροατηρίου, που όρθιο και αυτό… επισημοποιούσε την τιμητική αποστράτευση του απερχόμενου ηγέτη…), αφού όμως προηγουμένως είχε φροντίσει να κάνει για λογαριασμό του κυβερνητικού ΠΑΣΟΚ μια αόριστη μεν, πλην σκληρή αυτοκριτική: μίλησε για «λάθη, αλαζονεία, μη σκήψιμο πάνω από κάποια έντονα καθημερινά προβλήματα του κόσμου…», παραδέχθηκε πως «ξεχάσαμε, πικράναμε, αγνοήσαμε, δεν εξηγήσαμε σε μεγάλες κατηγορίες πολιτών…», ανέφερε πως «ορισμένοι ξεχάστηκαν (σ.σ.: εδώ εγκατέλειψε το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο…), παρασύρθηκαν, απορροφήθηκαν από την εξουσία και άλλες σειρήνες…»(;)
Και, βεβαίως, φρόντισε (εκτός κειμένου…) να «απαντήσει» και στο καρφί Σημίτη για τις θέσεις του υπέρ των «μη κρατικών» πανεπιστημίων, αναφέροντας παραδείγματα όπου η ύπαρξη και λειτουργία τέτοιων ιδρυμάτων σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας θα μπορούσε να έχει συμβάλει στην επίλυση συγκεκριμένων «τοπικών» προβλημάτων. H ομιλία Παπανδρέου, η πρώτη του πολιτική μετά την «πρωτοβουλία» στο ΠΑΣΟΚ, δεν περιείχε τίποτε το συγκεκριμένο, λεπτομερές, επεξεργασμένο και περιορίστηκε σε μια γενικόλογη, από μιαν άποψη «ιδεολογική», περιγραφή του πολιτικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο προτίθεται, κατά τον ίδιο, να κινηθεί.
Είναι χαρακτηριστικό, πως τα πιο «συγκεκριμένα» που ανέφερε ήταν η πρόθεσή του (το πώς, πρακτικά και θεσμικά, μπορεί να υλοποιηθεί είναι άλλο ζήτημα…) να καθιερώσει ως πρωθυπουργός τη διενέργεια δημοψηφισμάτων για… όλα τα κρίσιμα θέματα, καθώς και το «όραμά» του να καταστήσει το πολίτευμα μια ουσιαστικά «συμμετοχική δημοκρατία» (κάτι από το… ανδρεϊκό «ο λαός στην εξουσία»;), που βέβαια ως σύνθημα καλό ακούγεται (όπω και η «εκλογή προέδρου» στο Κίνημα από τη βάση – αλλά… εκλογή, όχι επικύρωση προαποφασισμένης και μεθοδευμένης διαδοχής «κληρονομικώ» δικαιώματι), αλλά το κρίσιμο σημείο είναι πώς αυτά τα «ωραία λόγια» είναι δυνατόν να ομογενοποιηθούν ως πράξη στην καθημερινή ή πολιτική πρακτική της διαχείρισης της εξουσίας…
Ο απερχόμενος, εξ αρχής, επέμενε στη «συνέχεια» και την υλοποίηση ενός ήδη εκπονημένου κυβερνητικού προγράμματος, ο… επερχόμενος ευαγγελίζεται ένα «νέο πρόγραμμα» (είπε χθες «να μετατρέψουμε την ποσότητα σε ποιότητα» – οτιδήποτε και αν πρακτικά μπορεί να σημαίνει αυτό…), το οποίο μάλιστα όπως έχει «δεσμευθεί» σκοπεύει να «συνδιαμορφώσει» με τον λαό, από την απευθείας επαφή που θα έχει μαζί του κατά τις προεκλογικές περιοδείες του! H… αποθέωση της «θεωρίας της σχετικότητος» σε ό,τι αφορά τον χρόνο και τη διάστασή του…
«Συνέχεια» και «νέο» σε… ποσοστά!
Στην πρώτη δημοσκόπηση «με κάλπη» που έγινε (από την εταιρεία ALCO, για λογαριασμό τηλεοπτικού καναλιού) με την «πρωτοβουλία» Σημίτη, επιβεβαιώνεται ότι υπάρχει μια τάση αντιστροφής του κλίματος, με μια ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ, η οποία όμως δεν προκύπτει από μείωση των δυνάμεων της Ν.Δ., αλλά κυρίως από αύξηση της «συσπείρωσής» του και σημαντική «ροή» προς αυτό ψηφοφόρων που για διάφορους λόγους το 2000 είχαν ψηφίσει κόμματα της Αριστεράς. Οι ειδικοί δημοσκόποι (που πάντα επιμένουν πως οι έρευνες αυτές δεν αποτυπώνουν παρά την «τάση» μιας ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗΣ χρονικής στιγμής) λένε πως για να βγάλει κανείς κάπως πιο «ασφαλή» συμπεράσματα, θα πρέπει οι μετρήσεις να μη γίνονται όταν οι εξελίξεις είναι ακόμη «καυτές», αλλά να ξεφτίζουν οι πρώτες εντυπώσεις και οι φορτίσεις των ερωτώμενων, ιδίως σε ό,τι αφορά τις απαντήσεις τους σε ερωτήματα για «παράσταση νίκης» και «πρόθεση ψήφου»…
Από τη συγκεκριμένη δημοσκόπηση (που διενεργήθηκε ακριβώς στην περίοδο των ξαφνικών εξελίξεων) προκύπτει πως οι δημοσκοπηθέντες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία (σε ποσοστά πάνω από 75%) και πέρα και άσχετα με την «πρόθεση ψήφου» τους ή το ποιο κόμμα πιστεύουν ότι (ανεξάρτητα από το τι θα ψηφίσουν οι ίδιοι – η λεγόμενη «παράσταση νίκης») θα κερδίσει τις εκλογές, ερωτήματα στα οποία εξακολουθεί να προηγείται η Ν.Δ., παρά το καταιγιστικό «επικοινωνιακό μπαράζ» του ΠΑΣΟΚ, τάσσονται υπέρ της δραστικής αλλαγής, από την ακολουθούμενη, πολιτικής στους καίριους τομείς της οικονομίας, της παιδείας, της δημόσιας υγείας, της απασχόλησης και της δημόσιας διοίκησης. Ολο δηλαδή το πλέγμα πολιτικών που αφορά την… περιβόητη «γκρίζα καθημερινότητα» του πολίτη.
Αν πιστέψει κανείς κατά τρόπο «απόλυτο» στην αξία και τη σημασία των δημοσκοπήσεων, αυτά τα συγκεκριμένα συμπεράσματα δείχνουν (σε αντίθεση με τα όσα ισχυρίζεται ο κ. Σημίτης, υπερασπιζόμενος τη θετικότητα και αξιοπιστία των πολιτικών του) ότι αυτήν την έρμη «συνέχεια» για την οποία επιμένει, στην πράξη… δεν τη θέλει κανείς – αντίθετα, θέλει ο κόσμος άρδην ανατροπή και αλλαγή.
Επιχειρήθηκε από κάποιους υποστηρικτές της κυβερνητικής «συνέχειας» να δοθεί η ερμηνεία πως ο κόσμος θέλει «αλλαγή πολιτικών» ακριβώς επειδή… καλόμαθε στα θετικά και τις παροχές στους συγκεκριμένους αυτούς τομείς, και ακριβώς επειδή ο κόσμος «πάντα θέλει το ακόμη καλύτερο…», τώρα πιέζει για… ακόμη περισσότερα! Μάλλον επιπόλαιη και… «επικοινωνιακή» η ερμηνεία – και πάντως ήκιστα πειστική! Αν ο κόσμος εκτιμούσε τα αποτελέσματα των πολιτικών σε αυτούς τους τομείς, ακόμη και αν έκρινε πως «δίνουν αποτελέσματα, κινούνται στη σωστή πορεία – και ας απέχουν από το επιθυμητό…», θα «ψήφιζε» για τη συνέχισή τους και όχι τη… δραματική τους αλλαγή…