H δημόσια ομολογία του βουλευτή κ. Γιάννη Ανθόπουλου ότι πλαστογράφησε τις υπογραφές τριών συναδέλφων του και η επίσης δημόσια δήλωσή του ότι το έπραξε επειδή πήρε διαβεβαίωση από διευθυντικό στέλεχος της ενδιαφερόμενης εταιρείας, προκάλεσε με τον κυνισμό της πραγματικό σοκ ακόμα και σε όσους δεν έτρεφαν αυταπάτες. Τώρα πια, όμως, η κοινή γνώμη δεν υποψιάζεται βασίμως. H διαπλοκή φεύγει από τον χώρο των σκιών και μετατρέπεται σε απτή πραγματικότητα με ονοματεπώνυμα.
Η κυβέρνηση Σημίτη εγκαταλείπει το προσκήνιο, αφήνοντας πίσω της την αποπνικτική οσμή σκανδάλων. Είναι ενδεικτικό της καθεστωτικής νοοτροπίας της, η συστηματική προπαγανδιστική προσπάθεια της ίδιας και των ερεισμάτων της στα Μίντια να πείσουν την κοινή γνώμη ότι αυτό που καθημερινά έπεφτε στην αντίληψή της δεν ήταν τίποτα περισσότερο από αβάσιμες υποψίες και συκοφαντίες της αντιπολίτευσης. Πόσες και πόσες φορές ο πρωθυπουργός έχει διαβεβαιώσει ότι όλα πήγαιναν καλά, ότι τίποτα το ανησυχητικό δεν συνέβαινε.
Ο κ. Κώστας Σημίτης είναι πολύπειρος και θα αδικούσαμε την ικανότητά του εάν υποθέταμε ότι αγνοούσε όσα σκανδαλώδη έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της οκταετούς θητείας του στο τιμόνι της χώρας. Οι καταγγελίες, άλλωστε, υπάρχουν εδώ και χρόνια στο τραπέζι, αλλά αυτός είχε οχυρωθεί πίσω από την υπεκφυγή «όποιος έχει στοιχεία να τα πάει στον εισαγγελέα». Με άλλα λόγια, μετέτρεπε το δάσος σε μεμονωμένα δέντρα και μ’ αυτόν τον τρόπο απέφευγε επιμόνως να λάβει θεσμικά μέτρα για τη συρρίκνωση του προβλήματος.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διαπλοκή και η διαφθορά προϋπήρχαν, αλλά επί των ημερών του διογκώθηκαν σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε να υπονομεύουν την ίδια την ουσία του δημοκρατικού πολιτεύματος. H καθεστωτική νοοτροπία δεν γέννησε μόνο αλλαζονικές συμπεριφορές. Ωθησε ουκ ολίγα κυβερνητικά στελέχη και κρατικούς αξιωματούχους στον κυνισμό και στον αμοραλισμό. Από εκεί και πέρα, ήταν πολύ εύκολη η διολίσθηση στην παραβίαση κανόνων και στο κυνήγι της «αρπαχτής».
Η ασφυκτική πίεση για αλλαγή ηγεσίας πριν από τις εκλογές πήγασε πρωτίστως από το φάσμα της εκλογικής πανωλεθρίας, αλλά το κύμα της αρνητικής ψήφου τροφοδοτήθηκε και από τον ηθικό εκφυλισμό του κυβερνώντος κόμματος. Το ΠΑΣΟΚ, όμως, δεν είναι μόνο τα 10.000 περίπου στελέχη που περισσότερο ή λιγότερο συμμετέχουν στη νομή της εξουσίας. Είναι και τα εκατομμύρια των απλών μελών και ψηφοφόρων του κεντροαριστερού χώρου, που αξίζουν καλύτερη πολιτική εκπροσώπηση.
Δεν είναι τυχαίο το ότι η αλλαγή ηγεσίας προκάλεσε τόση ανακούφιση και δημιούργησε τόσο μεγάλες προσδοκίες. Το νεωτερικό πολιτικό ύφος του κ. Γιώργου Παπανδρέου τροφοδότησε ελπίδες για μια νέα προοπτική, αλλά προσέκρουσε στη σκληρή πραγματικότητα. H αστραπιαία αντίδραση του νέου ηγέτη απέτρεψε τα χειρότερα, αλλά η πολιτική δυναμική που προκλήθηκε από την αλλαγή ηγεσίας δέχθηκε καίριο πλήγμα. Ακόμα και όσοι αφέθηκαν να παρασυρθούν από το κύμα των πρώτων εντυπώσεων, υποχρεώνονται από τα πράγματα να προσγειωθούν ανωμάλως. H τροπολογία Πάχτα, άλλωστε, δεν είναι ένα μεμονωμένο σκανδαλώδες περιστατικό. Είναι η ορατή κορυφή ενός ολόκληρου παγόβουνου.