Από τα νέα διοικητικά όργανα ή τις διοικητικές «αντιεξουσίες» που υπόσχονται τα δύο μεγάλα κόμματα να ιδρύσουν εφόσον εκλεγούν, θα ξεχωρίσω δύο, πρόταση της Ν.Δ. και τα δύο: Τη Δικαστική Αστυνομία και τον Εθνικό Φορέα Διαχείρισης Υδάτινων Πόρων. Και με τα δύο θέματα ασχολήθηκε κατ’ επανάληψη η στήλη παλαιότερα.
Η Δικαστική Αστυνομία είναι παλαιά πρόταση της Εταιρείας Δικαστικών Μελετών. Αποβλέπει στην ουσιαστική διεύρυνση της δημοκρατίας και στη διασφάλιση των δικαιωμάτων του πολίτη και του Ανθρώπου, κυρίως κατά το προδικαστικό στάδιο. Τα μέλη της είναι ειδικά εκπαιδευμένα και με την αναγκαία νομική γνώση και αναλαμβάνουν το έργο της προανάκρισης, το οποίο σήμερα διενεργείται από τη Διωκτική Αστυνομία.
Θα σταθούμε λίγο σε αυτό το τελευταίο. Σε όλες τις χώρες όπου οι δημοκρατικοί θεσμοί γνώρισαν περιπέτειες, η Αστυνομία αναλαμβάνει ειδικό πολιτικό ρόλο: να στηρίξει το καθεστώς με κάθε τρόπο και κάθε μέσο, θεμιτό ή αθέμιτο, νόμιμο ή παράνομο. H δική μας Αστυνομία, από τη μακρόχρονη περίοδο της ανωμαλίας, συγκεκαλυμμένης ή απροκάλυπτης, έχει μακρά και δοκιμασμένη παράδοση στον ρόλο αυτόν. Παλαιότερα κατά την αστυνομική προανάκριση, όχι μόνο διαμορφωνόταν καταλλήλως το κατηγορητήριο με τις αναγκαίες «ομολογίες» και τους κατάλληλους «μάρτυρες» και «μαρτυρίες», αλλά με διάφορους τρόπους προσφερόταν έτοιμο και το πλαίσιο (το ιδεολογικό τουλάχιστον) της απόφασης την οποία όφειλε να πάρει ο δικαστής. Υπάρχουν άπειρα περιστατικά και θα μνημονεύσω μόνο ένα: Αυτό που αναφέρει στο βιβλίο του, «Τον Δρόμον Τετέλεκα», ο πρώην πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και πρώην υπουργός, ο Νίκος Θέμελης: H προανάκριση, με σκοπιμότητα και ιδιοτέλεια, άνοιξε το δρόμο για να οδηγηθούν στο εκτελεστικό απόσπασμα, στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’50, δεκάδες αθώοι πολίτες. Ενα πραγματικά εφιαλτικό κινηματογραφικό σενάριο…
Δεν πιστεύω ότι στην περίπτωση της «17 N» η Αστυνομία κατά την προανάκριση απέσπασε με τη χρήση βίας «ομολογίες», όπως κατήγγειλαν στο δικαστήριο μερικοί κατηγορούμενοι. Εξαρτάται από το πώς εννοεί κανείς τη βία. Το βέβαιον όμως είναι ότι υπέπεσε σε παρατυπίες, ίσως και παρανομίες, που έκαναν πολλούς να αμφιβάλλουν για την αξιοπιστία πολλών αποδεικτικών στοιχείων. Αρκεί η κατά παράδοση εμμονή στην «ομολογία» ως επαρκούς αποδεικτικού στοιχείου για να προσανατολίσει ολόκληρο το προανακριτικό έργο στην άσκηση ποικίλων πιέσεων για την απόσπασή της.
Τα άλλα τρία νοτιοευρωπαϊκά κράτη που γνώρισαν δικτατορικά καθεστώτα (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία) μαζί με την αποκατάσταση της δημοκρατίας θέσπισαν και κατοχύρωσαν συνταγματικά τη Δικαστική Αστυνομία, ειδικό και εξειδικευμένο, ανεξάρτητο από τη διοίκηση δικαστικό σώμα. Αν κάνουμε αυτό το πρώτο βήμα εκδημοκρατισμού στην απονομή της δικαιοσύνης, τότε θα ανακαλύψουμε και πολλά άλλα προς την ίδια κατεύθυνση. Μέχρι την κατάργηση του υπουργείου Δικαιοσύνης, ως άχρηστου και επιβλαβούς, που σταθερά υπονομεύει την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης.
Η δεύτερη πρόταση της Ν.Δ. αφορά στην ίδρυση «Εθνικού Φορέα Διαχείρισης Υδάτινων Πόρων». Δεν είναι πρόταση οικολογική, ώστε οι αναπτυξιομανείς να την αντιμετωπίσουν με τη συνήθη επιπόλαιη περιφρόνηση. Είναι πρόταση επιβίωσης της εθνικής γης, με ευρύ, δύσκολο και παρακινδυνευμένο έργο, που κατ’ ανάγκην θα θίξει πλήθος μικρών και μεγάλων συμφερόντων. Πρόκειται γενικά για την εκλογίκευση στην κατανάλωση νερού ώστε να αντιστοιχεί στους υδάτινους πόρους. Επειδή η λογική δεν είναι αυτονόητη αρετή στις ανθρώπινες δραστηριότητες απαιτούνται ρυθμιστικοί κανόνες, ώστε η κατανάλωση να είναι αντίστοιχη με τους φυσικά ανανεούμενους υδάτινους πόρους.
Ενα παράδειγμα είναι αρκετό. H επιβληθείσα με τις επιδοτήσεις μονοκαλλιέργεια βαμβακιού, καλαμποκιού και άλλων υδροβόρων φυτών, οδηγεί σε βιβλική καταστροφή και αυτό το γνωρίζουν όλοι, πρώτοι οι αγρότες που ήδη αντλούν υφάλμυρο νερό από βάθος… 500 μέτρων. Από οικονομική πλευρά, η ανταγωνιστικότητα αυτών των προϊόντων χωρίς την επιδότηση είναι σχεδόν μηδενική, παρόλο ότι δεν υπολογίζεται το κόστος του νερού, που είναι πλέον αγαθό εν ανεπαρκεία.
Είναι δύσκολο να φαντασθούμε εκ των προτέρων πόσες αλλαγές θα απαιτηθούν στις συνήθειες και στις δραστηριότητες, προκειμένου να εκλογικευθεί η διαχείριση των υδάτινων πόρων. Γι’ αυτό το έργο ενός εθνικού φορέα διαχείρισης θα είναι κατ’ ανάγκην επιστημονικό και μάλιστα υψηλής στάθμης.