Πολιτικά, πόση σημασία μπορεί να έχει, άραγε, σήμερα το γεγονός, ότι σε μια συνεδρίαση του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ, δεν παίρνει μέρος ο πρόεδρος του κόμματος, κ. Γ. A. Παπανδρέου.
Το χαρούμενο, «νεανικό» ΠΑΣΟΚ που χάρισε τόσα χαμόγελα τους τελευταίους μήνες στο ελληνικό κοινό με αρχηγό τον λαϊφστυλίστα κ. Παπανδρέου, ποιο ιδιαίτερο πολιτικό ενδιαφέρον παρουσιάζει σήμερα; Ενδιαφέρον θα παρουσιάζει κατά τρόπο θετικό μόνον αν και όταν αρχίσει στο κόμμα η ηγεσία τη δουλειά της πολιτικής ανάλυσης της κατάστασης στην οποία βρέθηκε προ μηνών, προεκλογικώς, και των κοινωνικών – οικονομικών δεδομένων του παρόντος.
Αυτήν την ώρα το ΠΑΣΟΚ όχι μόνο βρίσκεται ακινητοποιημένο μπροστά στο αποτέλεσμα των εκλογών της 7ης Μαρτίου, απρόθυμο να εξετάσει τα αίτια των αποτυχιών μιας κρίσιμης τετραετίας, αλλά δεν μπορεί ο αρχηγός του να προκαλέσει ένα ενδιαφέρον ούτε με την παρουσίαση σοβαρών απόψεων, στον τομέα στον οποίον είναι, υποτίθεται «ειδικός» – στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής.
Μιλώντας για το Κυπριακό, ο κ. Γ. A. Παπανδρέου το μόνο που μας έδειξε, είναι πως με διάφορους πλάγιους τρόπους και με διάθεση απόκρυψης κάποιων σκέψεών του επιθυμεί να περάσει στην κυβέρνηση την άποψη πως αυτή όφειλε να εμπλακεί ευθέως σε τετραμερή διαπραγμάτευση στη Λουκέρνη. (Για να μην απορριφθεί, εννοείται, το σχέδιο λύσης του κ. Κόφι Ανάν.)
Μόνον την πολιτική ενίσχυση της ελληνοκυπριακής ηγεσίας δεν έχει τώρα κατά νουν η ηγεσία του «νέου» ΠΑΣΟΚ σε αυτήν την κρίσιμη φάση. Το πρώτο ζητούμενο είναι (και ας μην ομολογείται ακριβώς) η αποδοχή μιας λύσης, που όποια κενά και λειτουργικές αδυναμίες θα είχε, θα «χωνευόταν» ομαλά, με τον καιρό, μέσα από την κοινοτική «ρουτίνα» της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ας μην λησμονούμε ότι οι υποστηρικτές αυτής της άποψης (καλύτερα λύση, έστω και κακή) υιοθετούν τη θέση κατά την οποίαν θα πρέπει «οπωσδήποτε» να λήξει προσεχώς η περίοδος των ελληνοτουρκικών «διαφορών» στο Αιγαίο. Και όσο το Κυπριακό θα παρέμενε «ανοικτή πληγή», οι σχέσεις Αθήνας – Αγκυρας θα είναι προβληματικές.
Εκτιμήσεις «ευρωπαϊστών»
Το «παράπονο» που διατυπώνουν σήμερα παρασκηνιακώς προς τον κ. K. Καραμανλή οι επιφανέστεροι των «ρεαλιστών» στο ΠΑΣΟΚ (με πρώτο, βεβαίως, τον κ. Παπανδρέου) είναι, ότι ο πρωθυπουργός δεν πίεσε όσο θα «έπρεπε» τον «απορριπτικό» πρόεδρο Τάσσο Παπαδόπουλο, ώστε να επιδείξει αυτός «ευελιξία» στη Λουκέρνη. Αυτήν την «παρέμβαση» εννοούσε εξ αρχής ως «διαπραγμάτευση» η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Και παρακάμπτει, φυσικά, το ότι τα προτεινόμενα, μέσω Κόφι Ανάν, από τον αγγλο-αμερικανικό άξονα, για τη «λύση» βρίσκονται εκτός ευρωπαϊκής λογικής. Αυτοί οι «ρεαλιστές» του ΠΑΣΟΚ, που τόσες φορές υπερηφάνως και πομπωδώς προέβαλαν το ότι «έβαλαν την Κύπρο στην Ευρωπαϊκή Ενωση», τώρα δεν θα είχαν ιδιαίτερες αντιρρήσεις να γίνεται «κουρέλα» το κοινοτικό κεκτημένο στην Κύπρο.
Ο κ. Παπανδρέου (που εξ αρχής θεώρησε πολύ καλό και χρήσιμο το Σχέδιο Ανάν και δέχθηκε προθύμως στις 13/2 την ασφυκτική διαδικασία της Λουκέρνης) δεν έχει, λοιπόν, τώρα να πει τίποτε περισσότερο από το να κατηγορεί την κυβέρνηση ότι κράτησε «αμήχανη ουδετερότητα» στη Λουκέρνη. Κατά τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και πρώην υπουργό Εξωτερικών, το να μην τοποθετείται δημοσίως, κατά συγκεκριμένο τρόπο υπέρ των βασικών σημείων του Σχεδίου Ανάν ο κ. Καραμανλής ή ο κ. Μολυβιάτης στη διάρκεια των συνομιλιών της Λουκέρνης αποτελεί δείγμα «αμηχανίας» και διάθεσης «ουδετερότητας».
Κοντά στον τρόπο σκέψης του κ. Παπανδρέου βρίσκονται, πάντως, και ορισμένα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, που θεωρούν ότι ο «ευρωπαϊσμός» τους δεν είναι καθόλου ασύμβατος με την αποδοχή μιας λύσης του Κυπριακού, που θα γελοιοποιούσε στη νήσο το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Στη συλλογιστική αυτών των στελεχών κεντρική θέση κατέχει η εκτίμηση ότι το χειρότερο που θα είχε να πάθει τώρα η ελληνοκυπριακή πλευρά και η Αθήνα μαζί της θα ήταν να αποφασιστεί για το Σχέδιο Ανάν κάτι που θα… δυσαρεστούσε τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και κάποιους εταίρους στην Ευρωπαϊκή Ενωση! Σημαντική θέση στην άποψή τους κατέχει και η εκτίμηση, ότι μια μη λύση του Κυπριακού σήμερα θα ενισχύσει εις βάρος του κ. Ερντογάν το «βαθύ κράτος» στην Τουρκία και τους «αδιάλλακτους» του κ. Ντενκτάς στην κατεχόμενη B. Κύπρο.
Ακύρωση συμβιβασμού
Αν η τουρκοκυπριακή πλευρά δέχεται το Σχέδιο Ανάν και η ελληνοκυπριακή όχι, τότε η τελευταία «θα βρεθεί με την πλάτη κολλημένη στον τοίχο», είπε σε τηλεοπτική εμφάνισή του (στη NET), τη Δευτέρα το βράδυ, ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. κ. Χατζηδάκης. Είναι κι αυτή μία από τις γνωστές απόψεις ορισμένων «ευρωπαϊστών»: αν η τουρκική πλευρά εμφανίζεται ως η «διαλλακτική» και επαινείται γι’ αυτό από τους ισχυρούς, Αμερικανούς και Ευρωπαίους, τότε μεγάλο «κακό» μπορεί να βρει την ελληνική πλευρά, αν αυτή εμφανίζεται «αδιάλλακτη».
Ο καθένας μπορεί να αναρωτηθεί, αν με τέτοιες απόψεις είναι δυνατόν ποτέ να ασκηθεί σοβαρή εξωτερική πολιτική για την υπεράσπιση σοβαρών εθνικών υποθέσεων.
Εχει γίνει, καιρό τώρα, αποδεκτό από κάθε λογικό πολιτικό και πολίτη, ότι στο Κυπριακό μια λύση δεν μπορεί να είναι πλέον παρά ένας συμβιβασμός, διόλου ευχάριστος για τον Ελληνισμό της Κύπρου και την Ελλάδα. Ομως, άλλο συμβιβασμός και άλλο μια ΑΚΥΡΩΣΗ του, μέσω λύσεως ψευδώς ονομαζόμενης «συμβιβαστικής». Αν οι πολιτικοί καθοδηγητές και υποβολείς του κ. Ανάν στο Κυπριακό θεωρούν «συμβιβασμό» τη νομιμοποίηση των συνεπειών της στρατιωτικής κατοχής και της διχοτόμησης και με παράκαμψη και του κοινοτικού κεκτημένου, τότε για ποιο λόγο θα «έπρεπε» σήμερα να επιδείξει οπωσδήποτε στη Λουκέρνη «καλούς τρόπους» και «διαλλακτικότητα» απέναντι στον «διεθνή παράγοντα» ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Τάσσος Παπαδόπουλος, για ποιο λόγο θα «έπρεπε» να συμφωνήσει με κάτι τέτοιο ο πρωθυπουργός της Ελλάδας;