Ας ελπίσουμε πως δεν θα επαληθευθεί ο ποιητής και πως «με την πρώτη σταγόνα της βροχής» δεν «σκοτώθηκε το καλοκαίρι» – νωρίς ακόμη! Τα χθεσινά πρωτοβρόχια, όμως, ας ελπίσουμε πως θα… ξυπνήσουν (έστω και αργά) κάθε «αρμοδίους», έτσι ώστε όταν θα έρθουν οι κανονικές χειμωνιάτικες μπόρες και νεροποντές να μην ξαναβρεθούμε όλοι μας «στο ίδιο έργο θεατές…» με τις πλημμύρες, που κάθε τόσο δεν καταστρέφουν μόνο περιουσίες, αλλά προκαλούν και ανθρώπινα θύματα… Και δεν είναι μόνο οι πλημμύρες που προκαλούνται εξ αιτίας της αποψίλωσης από κάθε είδους δένδρο και βλάστηση στους ορεινούς όγκους πέριξ των αστικών κέντρων, με αποτέλεσμα να μη συγκρατούνται τα νερά της βροχής, να υπερχειλίζουν οι (εναπομείναντες…) χείμαρροι και να «μπουκώνουν» τα εκατοντάδες (παρανόμως – με την… ανοχή της πολιτείας!) μπαζωμένα ρέματα, αλλά και η κατάσταση (κάθε φορά, μα κάθε φορά!) των αγωγών ομβρίων, των σιφονιών και των σχαρών του αστικού οδικού δικτύου. Με την πρώτη μεγάλη βροχή, τα οδοστρώματα μετατρέπονται σε… βενετσιάνικα κανάλια, οι υπόγειες διαβάσεις λιμνιάζουν, εγκλωβίζονται άνθρωποι και αυτοκίνητα – τριτοκοσμικές εικόνες, ακόμη και σε περιοχές «σικ» και καθωσπρέπει, Γλυφάδα, Κηφισιά, Κολωνάκι, Λεωφόρος Αμαλίας…
Οι φετινές καταστροφικές πυρκαγιές στην Ανατολική Αττική είναι σίγουρο πως θα επιδεινώσουν την κατάσταση σε μια ήδη προβληματική περιοχή. Δεν γνωρίζουμε αν οι υπεύθυνοι φρόντισαν ή πρόλαβαν να δημιουργήσουν «αναχώματα» για τη συγκράτηση των νερών από τους ορεινούς όγκους (με μπετά, κορμούς δένδρων κ.λπ.) και κυρίως αν… κατόρθωσαν να ξεκαθαρίσουν μεταξύ τους τις «αρμοδιότητες» και τις περιοχές και τα «αντικείμενα» ευθύνης τους. Ακούσαμε τον νομάρχη Ανατολικής Αττικής να λέει χθες, σε πρωινή τηλεοπτική εκπομπή, πως από πλευράς της η νομαρχία έχει ήδη προχωρήσει στον καθαρισμό ρεμάτων και χειμάρρων «δικής της αρμοδιότητος», ενώ -αν καταλάβαμε καλά- για κάποιους άλλους υπεύθυνο είναι το ΥΠΕΧΩΔΕ – ας ελπίσουμε πως… θα τα ‘χουν βρει πριν σημειωθεί καμιά πλημμύρα!
Τώρα, για το οδικό δίκτυο η ευθύνη καθαρισμού των οδοστρωμάτων και της απόφραξης στα σημεία που υπάρχουν σχάρες, η αρμοδιότητα δηλαδή για ό,τι υπάρχει «πάνω στην επιφάνεια», ανήκει στους κατά τόπους δήμους, που (υποτίθεται, τουλάχιστον…) έχουν φροντίσει να έχουν ολοκληρωθεί οι αναγκαίες εργασίες πριν από τις φθινοπωριάτικες και χειμωνιάτικες μπόρες. Για το γεγονός πως κάθε χρόνο δρόμοι, οδικές υπόγειες διαβάσεις και πεζοδρόμια πλημμυρίζουν, η ευθύνη ανήκει (κατά την τοπική αυτοδιοίκηση) στην ΕΥΔΑΠ, μόνη αρμόδια για τα «κάτω από την επιφάνεια…» συστήματα και αγωγούς.
Καθαρισμοί αυτών των αγωγών, λογικά, πρέπει να γίνονται – αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει επισήμως η ΕΥΔΑΠ. Είναι όμως… άλλο ζήτημα αν το υπάρχον σύστημα αποχέτευσης και «διαχείρισης» των ομβρίων, παλιό και φθαρμένο σε μεγάλο ποσοστό, είναι επαρκές για τις σύγχρονες ανάγκες μιας… υπερτσιμεντοποιημένης και υπερασφαλτοστρωμένης πόλης (που πάει να πει: δεν διαθέτει έδαφος «φυσικής» απορρόφησης της βροχής). Και ακόμη ένα «άλλο» ζήτημα είναι αν όλες οι σύγχρονες οδικές αρτηρίες EXOYN «από κάτω τους» αγωγούς ομβρίων – ας πούμε, στον πολύ καινούργιο άξονα Βάρης – Κορωπίου τέτοιοι αγωγοί… δεν υπάρχουν, επειδή «για να προλάβουν» οι εργολάβοι τις ολυμπιακές προθεσμίες, επελέγη η… «μέθοδος» να γίνει κατ’ αρχήν ο δρόμος και «μετά» να γίνουν οι αγωγοί ομβρίων…
Το πρόβλημα, βεβαίως, με την καθαριότητα στα οδοστρώματα και τα σκουπίδια που με τις νεροποντές μεταφέρονται από τα νερά και φράζουν τις σχάρες, με όλα τα συνεπακόλουθα, δεν λύνεται με τις προσεκτικές προ-φθινοπωρινές επιχειρήσεις «σκούπα» που επιχειρούν οι δήμοι. Κακομαθημένοι καθώς είμαστε, πολίτες και μαγαζάτορες, συνεχίζουμε καθημερινά να αφήνουμε τα σκουπίδια μας όπου μας βολεύει, έτσι που ακόμη και αν την αμέσως προηγουμένη μιας ξαφνικής μπόρας έχει γίνει καθαρισμός οδοστρωμάτων και απομάκρυνση σκουπιδιών, το πρόβλημα θα δημιουργηθεί…
Κουτιά από τσιγάρα, σακούλες από πρόχειρο φαγητό, χαρτομάντιλα, πλαστικά μπουκάλια και ποτήρια, εφημερίδες, πετιούνται με… χαρακτηριστική «αρχοντιά» στον δρόμο από όλους μας – τρέχα γύρευε, τώρα, να σκεφθούμε πως με μια νεροποντή, όλο αυτό το σκουπιδαριό θα μεταφερθεί από τα νερά και θα «κάτσει» πάνω στις (έστω και πρόσφατα καθαρισμένες και αποφραγμένες) σχάρες, θα τις βουλώσει και μέχρι να πεις κύμινο τα νερά θα ‘χουν… καβαλήσει τα πεζοδρόμια και θα ‘χουν μπει σε υπόγεια, αλλά ακόμη και ισόγεια!
Οι παλιότεροι θυμόμαστε πως μετά τα μεσάνυχτα, όταν πια η κίνηση μειωνόταν (της εποχής, η μικρότερη, έστω…) έβγαιναν στους δρόμους της πρωτεύουσας τα βυτιοφόρα του δήμου και πετώντας νερό υπό πίεση καθάριζαν τα οδοστρώματα από σκουπίδια (αλλά και τη δημιουργούμενη από τη μόλυνση και τα καυσαέρια των αυτοκινήτων) «γλίτσα», που όσο σωρεύεται τόσο πιο επικίνδυνη γίνεται με το πρώτο πρωτοβρόχι…) – γιατί στ’ αλήθεια μια τόσο χρήσιμη και νοικοκυρεμένη τακτική εγκαταλείφθηκε; Βλέπουμε και σήμερα κάποιες ειδικές «σκούπες» – αυτοκίνητα να επιχειρούν να καθαρίσουν ρείθρα και γωνιές, έχουμε όμως την εντύπωση πως πάντα «κάτι αφήνουν» πίσω.
Τέτοια ειδικά οχήματα χρησιμοποιούνται και σε άλλες πρωτεύουσες και μεγαλουπόλεις στο εξωτερικό, χωρίς όμως να εγκαταλειφθεί η παλιά δοκιμασμένη τακτική του πλυσίματος των οδοστρωμάτων με νερό υπό πίεση. Μήπως, να ξανασκεφθούμε το μέτρο;