Αντιγράφω από τις εφημερίδες «Ελευθεροτυπία» και «Βήμα» της περασμένης Πέμπτης, δύο «σύντομες» ειδήσεις. H πρώτη: «Με C-130 επισκέφθηκε τη Χίο ο υπουργός Εθνικής Αμυνας για τα εγκαίνια νηπιακού σταθμού της μονάδας 96 ΑΔΤΕ. Συνοδευόμενος από τον αρχηγό ΓΕΣ, είχε νωρίτερα εγκαινιάσει ακόμη έναν νηπιακό σταθμό στη Ρόδο. Παράλληλα, επισκέφθηκε και τα Καρδάμυλα, προκειμένου να ανακηρυχθεί επίτιμος δημότης. Αντί όμως να καλύψει οδικώς τα περίπου 30 χιλιόμετρα, που απέχει η πόλη της Χίου από τα Καρδάμυλα, «πετάχτηκε» με ελικόπτερο «Σούπερ Πούμα», που γι’ αυτόν τον σκοπό ήρθε στη Χίο». Και η δεύτερη: «Το υπουργείο Υγείας επιστράτευσε το πρωθυπουργικό αεροπλάνο, προκειμένου να μεταφερθεί βρέφος, το οποίο έπασχε από ηπατική και αναπνευστική ανεπάρκεια, από τη Θεσσαλονίκη στο Λονδίνο, δεδομένου ότι η κατάσταση της υγείας του στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, που νοσηλευόταν, είχε επιδεινωθεί και κινδύνευε άμεσα η ζωή του».
Ο κ. Σπήλιος Σπηλιωτόπουλος υποτίθεται ότι εχρησιμοποίησε το C-130 για την πτήση του σε Ρόδο και Χίο και έφερε από την Αθήνα το «Σούπερ Πούμα» για μια απόσταση, την οποία μπορούσε να διανύσει το πολύ σε 30 λεπτά με αυτοκίνητο, επικαλούμενος, προφανώς, υπηρεσιακές ανάγκες. Αντίθετα, η ενέργεια του κ. Νικήτα Κακλαμάνη να χρησιμοποιήσει το πρωθυπουργικό αεροσκάφος για τη μεταφορά στο Λονδίνο ενός κινδυνεύοντος νηπίου, μάλλον δεν καλύπτεται τυπικώς. Γι’ αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί γραφειοκρατικώς και αυθαίρετη. Είναι προφανές ότι οι δύο περιπτώσεις κρίνονται από την κοινή γνώμη αντιστρόφως. Ως αυθαίρετη και προκλητική η ενέργεια του κ. Σπηλιωτόπουλου, ως επιβεβλημένη και υποδειγματική η πράξη του κ. Κακλαμάνη. (Ακόμη και η νηπιακή κρίση στους βρεφοσταθμούς που εγκαινίασε ο υπουργός Αμύνης δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετική).
Με τη συμπλήρωση του δεκαοκταμήνου που βρίσκεται στην εξουσία η κυβέρνηση της Ν.Δ. έχουν αρχίσει να παρουσιάζονται ολοένα και συχνότερα κρούσματα καλαμοκαβαλάρηδων, που είναι τα πρώτα συμπτώματα της αλαζονείας, την οποία προσπάθησε να προλάβει και να εξορκίσει μετεκλογικώς ο κ. Καραμανλής, καλώντας τους υπουργούς του να ομνύσουν στη σεμνότητα, την ταπεινότητα και τη μετριοφροσύνη. Αποδεικνύεται τώρα ότι οι συστάσεις και οι προτροπές δεν είναι αρκετές. Μάλλον απαιτούνται και μέτρα για την επιβολή συγκεκριμένων κανόνων συμπεριφοράς. Διότι η οίηση και η αλαζονεία που μπορεί να προκαλέσει η άσκηση της εξουσίας δεν εξαρτώνται μόνον από τον βαθμό αντιστάσεως που διαθέτει κάθε άτομο. Συχνά υποδαυλίζονται από «καθιερωμένες καταστάσεις» που δήθεν συνάδουν με το «υψηλό υπουργικό αξίωμα». O κ. Γιάννης Βαρβιτσιώτης, με πολυετή θητεία σε διάφορα υπουργεία, μου απαριθμούσε προ ετών πόσα «δικαιώματα» και «προνόμια» είχε ο ίδιος απαρνηθεί, θεωρώντας τα όχι μόνον άχρηστα, αλλά και προκλητικά για την κοινή γνώμη. (Μετακινήσεις «κατά προτεραιότητα» στους αθηναϊκούς δρόμους, πολυπρόσωπες φρουρές, δυνατότητα δημιουργίας υπουργικής αυλής, ως δήθεν ιδιαίτερο γραφείο, κ.ο.κ.). «Εκεί, όμως, που είναι δυσχερέστατο να αντισταθεί ένας αδύνατος χαρακτήρας», μου προσέθεσε ο κ. Βαρβιτσιώτης, «είναι το υπουργείο Εθνικής Αμύνης. Σχεδόν σε κάθε σου μετακίνηση σού αποδίδουν τιμές αρχιστρατήγου, με μπάντες και αγήματα. Το ίδιο αισθάνεσαι και όταν συνεργάζεσαι με ανώτατους στρατιωτικούς ή καθώς κυκλοφορείς μέσα στο υπουργείο, ανταποδίδοντας σε κάθε σου βήμα τον χαιρετισμό σε στάση προσοχής και την παρουσίαση όπλων των υφισταμένων σου».
Μπορεί, λοιπόν, ο κ. Γιάννης Βαρβιτσιώτης να είχε την πολιτική εμπειρία και ωριμότητα ώστε να «τιθασεύσει» την οίηση και τη μεγαλομανία στην οποία εξωθούν τέτοιες καταστάσεις. Εύλογα, όμως, πρέπει να αμφιβάλει κανείς, κρίνοντας τη μετέπειτα πολιτική τους συμπεριφορά, κατά πόσον είχαν ανάλογη δύναμη αντιστάσεως π.χ. οι κ. Ακης Τσοχατζόπουλος και Γιάννος Παπαντωνίου, οι οποίοι, επίσης, διετέλεσαν κατά τα τελευταία χρόνια υπουργοί Αμύνης. Φυσικά η ίδια ένσταση αφορά και τον σημερινό υπουργό Αμυνας, ο οποίος, εκτός της πολιτικής του απειρίας, πιθανότατα επηρεάζεται αρνητικώς και από την προηγούμενη στρατιωτική του ιδιότητα, στην οποία φαίνεται ότι επανήλθε τώρα, αισθανόμενος (σύμφωνα με την παλαιότερη εμπειρία Βαρβιτσιώτη) «αρχιστράτηγος».
Ομως ανάλογα κρούσματα, όπως προαναφέρθηκε, σημειώνονται ήδη στη συμπεριφορά και άλλων υπουργών, οι οποίοι φαίνεται ότι δεν ενοχλήθηκαν από «καθιερωμένες καταστάσεις» που παρέλαβαν από τους προκατόχους τους του ΠΑΣΟΚ, αλλά σιγά σιγά άρχισαν να τις αποδέχονται και να τις απολαμβάνουν. Υπό την έννοια αυτή, όπως προαναφέραμε, μετά τις προτροπές και νουθεσίες του πρωθυπουργού, οι οποίες αποδεικνύονται ατελέσφορες, επιβάλλεται ο περιορισμός ή η κατάργηση ορισμένων υπουργικών «προνομίων», που δεν καταξιώνουν αλλά εκθέτουν και ευτελίζουν το υπουργικό αξίωμα. Ιδίως, όταν η χρήση τους εκτρέπεται σε κατάχρηση, όπως συνέβη με τη διακυβέρνηση ΠΑΣΟΚ.
Κατά τ’ άλλα, το ήθος μιας κυβερνήσεως είναι απολύτως συνδεδεμένο με το ύφος της. Οπως προαναφέραμε, η εμφάνιση των καλαμοκαβαλάρηδων είναι το πρώτο σύμπτωμα της επάρσεως και της αλαζονείας, που αναφέρονται στο ύφος της εξουσίας. Ενα τέτοιο ύφος, όμως, είναι ο προθάλαμος της αυθαιρεσίας και της ασυδοσίας. Δηλαδή, διαβρώνει και το ήθος της εξουσίας. Τούτο ακριβώς συνέβη με το «σύστημα ΠΑΣΟΚ», το οποίο η Ν.Δ. κατήγγειλε και δεσμεύθηκε όχι φυσικά να το αναμορφώσει ή να το αναπροσαρμόσει, αλλά να το καταλύσει και να το εκριζώσει.