H Αγκυρα δεν δείχνει διατεθειμένη να αποσύρει τη θέση της περί «αιτίας πολέμου» στην υπόθεση των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο. Στρατιωτική και πολιτική ηγεσία στην Τουρκία συμφωνούν απολύτως ότι αυτή η απειλή πρέπει να διατηρείται και σήμερα, όπως και αν εξελίσσονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, όπως και αν έχουν τώρα οι ευρωτουρκικές σχέσεις στην πορεία για ένταξη της χώρας τους στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Συνεχίζει, λοιπόν, η τουρκική πλευρά, αγνοώντας το διεθνές δίκαιο της θαλάσσης, να «απαγορεύει» στην Ελλάδα την επέκταση των χωρικών υδάτων της «στα» 12 μίλια.
(Αποφεύγεται, πάντως, να περιληφθεί στη διατύπωση του αμυντικού δόγματος της γείτονος η περίπτωση επέκτασης ελληνικών χωρικών υδάτων σε μίλια ΟΛΙΓΩΤΕΡΑ των 12 – διότι το διεθνές δίκαιο αναφέρεται σε επιτρεπόμενη επέκταση χωρικών υδάτων ΕΩΣ τα 12 μίλια. Αλλά, με τη σημαντική αυτή πτυχή του θέματος, ούτε η ελληνική πλευρά ασχολείται…)
Η Αθήνα, στο πλαίσιο της «αναθεωρημένης πολιτικής» (Σημίτη – Παπανδρέου) έναντι της Τουρκίας, αλλά και στο πλαίσιο της «μετριοπαθούς» (τα εισαγωγικά δικά μας) πολιτικής του K. Καραμανλή στα θέματα του Αιγαίου, δεν αντιδρά ζωηρά στην υπόθεση του casus belli, περιοριζόμενη σε ανακοινώσεις ρουτίνας, απλώς υπενθυμίζοντας στην Αγκυρα ότι η στάση της αυτή δεν φέρνει την Τουρκία «πιο κοντά» στην E.E. προς την οποίαν έχει αναλάβει υποχρεώσεις. Και σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές, αυτή η μετριοπαθής τακτική της Αθήνας στον τομέα των ελληνοτουρκικών σχέσεων δεν πρόκειται -πλην ενδεχομένου «εκτάκτων» καταστάσεων- να μεταβληθεί με υπουργό Εξωτερικών την κ. Ντόρα Μπακογιάννη. Κατά τις ίδιες πηγές, το μόνο που θα αλλάξει μάλλον είναι το «επικοινωνιακό» στυλ της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου – στοιχείο ιδιαιτέρως χρήσιμο βεβαίως για την άσκηση διπλωματίας.
Η ελληνική πολιτική ηγεσία εκτιμά ότι όσο «ενοχλητικό» (και δαπανηρό) κι αν είναι το γεγονός, ότι η ηγεσία του τουρκικού καθεστώτος επιμένει στις αδιάλλακτες θέσεις της στο Αιγαίο, δεν υφίστανται ούτε σήμερα κάποια «ώριμα» δεδομένα, που θα έδιναν ευκαιρία για ουσιαστικό πολιτικό διάλογο Αθήνας – Αγκυρας. Ετσι, τα του Αιγαίου αναμένεται ότι θα παραμείνουν σε «νεκρό σημείο» και στο ορατό μέλλον. Αξιοσημείωτο είναι δε ότι η ελληνική πολιτική ηγεσία έτσι κι αλλιώς δεν θεωρεί πλέον τον Τούρκο πρωθυπουργό, κ. Ταγίπ Ερντογάν, ικανό (ούτε και πρόθυμο) για την προώθηση ενός γόνιμου ελληνοτουρκικού διαλόγου. Αλλωστε, η Αγκυρα κρατώντας «ανοικτές» όλες τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο διατηρεί τη δυνατότητα να τις χρησιμοποιήσει πολιτικά σε κάποια «κατάλληλη» γι’ αυτήν στιγμή.
Στο ζήτημα της Κύπρου τα πράγματα είναι διαφορετικά. Αθήνα και Αγκυρα δεν συγκρούονται ευθέως σε αυτή την υπόθεση – στην οποίαν άλλωστε έχει πρώτο ρόλο και ο «ατίθασος» Κύπριος πρόεδρος, κ. Τάσσος Παπαδόπουλος. Ομως, στο πεδίο αυτό η Αγκυρα δεν ικανοποιείται όταν το Κυπριακό μένει σε «point mort». Και ιδιαιτέρως ανησυχεί η τουρκική διπλωματία, διαπιστώνοντας ότι με τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αυξάνονται οι δυνατότητες της Λευκωσίας να συνδέει πτυχές της πολιτικής λύσης του Κυπριακού με το κοινοτικό κεκτημένο – πράγμα που βγάζει το θέμα από το στενό πλαίσιο του OHE.
H Αγκυρα βρίσκεται σε δύσκολη θέση τώρα στην υπόθεση της Κύπρου. Διαπιστώνει, πρώτον, ότι στη διεθνή σκηνή γίνεται πλέον αποδεκτό πως στην πράξη το περιβόητο «σχέδιο Ανάν» είναι νεκρό, δεύτερον, ότι ο κ. Τάσσος Παπαδόπουλος διαρκώς βελτιώνει τη θέση του στην ευρωπαϊκή σκηνή (η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να τον αντιπαθεί βαθύτατα) και τρίτον, ότι αναπόφευκτα η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην E.E., εφ’ όσον θα συνεχίζεται, θα παράγει στοιχεία, τα οποία θα είναι ασύμβατα με θέσεις που υποστηρίζει η τουρκική διπλωματία στο πλαίσιο της ζητούμενης πολιτικής λύσης στην Κύπρο.
Ετσι όπως έχουν, λοιπόν, τα πράγματα στα δύο αυτά ζητήματα, ενισχύουν την άποψη του πρωθυπουργού, κ. K. Καραμανλή, ότι δεν έχει τώρα λόγο η Αθήνα να επιδιώξει αλλαγή του σκηνικού σε αυτό το διπλωματικό πεδίο. Το γεγονός πάντως ότι η Τουρκία μπορεί να βρεθεί στο τέλος του 2006 σε δυσχερέστατη θέση στην E.E., μη ανταποκρινόμενη στις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει, προβληματίζει πάντοτε ένα τμήμα της ελληνικής διπλωματίας. Μια Τουρκία «κολλημένη στον τοίχο», υποστηρίζεται από αυτούς τους κύκλους, μπορεί να προκαλέσει «απρόβλεπτες» εντάσεις στο ελληνοτουρκικό πολιτικό μέτωπο, πρωτίστως στο Αιγαίο. Αρα καλό θα ήταν, λένε, να επεξεργάζεται από τώρα η κυβέρνηση και εκδοχές έγκαιρης ελληνικής αντίδρασης σε «έκτακτες» εξελίξεις.