Ενα νέο είδος δημοκρατίας αναδύεται. Η «δημοκρατία» της πολιτικής ελευθεροστομίας, των εύκολων χαρακτηρισμών, της αλαζονικής εμπάθειας, των παλικαρισμών (η σοβαροφάνεια, ο στόμφος, η μεγαληγορία δεν συγκινούν πλέον κανέναν). Δεν πρόκειται για υπονομευτική ειρωνεία ή εύσχημο επίκριση του αντιπάλου, αλλά για απλές ύβρεις. Για έναν άμεσο και απλοποιημένο λόγο που αγκαλιάζει όλους, αλλά για απλό χουλιγκανισμό. Ο πολιτικός πολιτισμός μας έχει αγγίξει… πυθμένα.
Πολιτισμένος πολιτικός διάλογος δεν υφίσταται. Μόνο πλήρως ποδοσφαιροποιημένες ατάκες αντιπαλότητας. Ενας πολιτικός διάλογος του πεζοδρομίου, που αν πείθει για κάτι, είναι για την έλλειψη θέσεων κι αξιών, κι αν περιέχει κάτι είναι η πρόκληση του χυδαίου. Ισως και κάτι ακόμα. Σε αντίθεση με την τυπική πολιτική ρητορεία, η οποία δεν γίνεται ποτέ πολιτική πράξη και δεν αντανακλά άλλο από το κενό, είναι πλήρης… νοήματος και αντανακλά μια αρνητική πραγματικότητα. Αντικατοπτρίζει, ακριβώς, πόσο στην Ελλάδα τα ατομικά συμφέροντα έχουν υποκαταστήσει το κοινό συλλογικό συμφέρον, πόσο πολύ το πάνω χέρι στην πολιτική και στην οικονομία έχουν οι διάφορες ελίτ. Πόσοι επιτήδειοι σωρεύονται γύρω από την εξουσία, προσπαθώντας να την κατατεμαχίσουν και να την οικειοποιηθούν. Πόσοι μέτριοι και άχρηστοι προκαλούν ιδεολογική σύγχυση και πολιτικές κρίσεις.
Αν η διαφθορά είναι μια διαδικασία που οδηγεί στη μετατροπή της πολιτικής ισχύος σε πλούτο και, αντίστροφα, του πλούτου σε πολιτική ισχύ, τα σημάδια της είναι έκδηλα και στην έκφραση των πολιτικών ή ενδοκομματικών αντιπαραθέσεων. Ο γεμάτος αρνητικά φορτία δημόσιος λόγος αποκαλύπτει τον υψηλό βαθμό πολιτικής αποδιοργάνωσης και μη τήρησης της θεσμοθετημένης πρακτικής λήψης αποφάσεων, την απουσία σταθερών σχέσεων μεταξύ ιδεολογικών ομάδων, τη νοσηρότητα των πολιτικών δεσμών.
Σε καμία ακμαία εποχή η πολιτική αντιπαράθεση θέσεων δεν στερούνταν αξιών, εκείνων των ιδεωδών προς τα οποία προσβλέπουν οι κοινωνίες. Σήμερα η πολιτική αντιπαράθεση έχει ταυτιστεί με τη διένεξη για τη διαχείριση μέσων και πόρων. Κι αν μέσα από ένα μεστό πολιτικό λόγο, οι πολίτες κατανοούσαν την κατάσταση των πραγμάτων, από τους σημερινούς πολιτικούς καβγάδες αποκτούν κακές συνήθειες και πλαστά διλήμματα.
Διότι οι χυδαιολογίες και τα υβρεολόγια μεταξύ πολιτικών, όχι μόνον αποκαλύπτουν το υπόβαθρό τους, αφήνουν αφτιασίδωτη την ελληνική πραγματικότητα, αλλά και «εκπαιδεύουν». Η γλώσσα, ως «επένδυση» του πολιτισμού, αποτελεί αληθινό κοινωνικό υπερ-όπλο. Αν η σκέψη διαφθείρει τη γλώσσα, έγραφε ο Οργουελ, η γλώσσα διαφθείρει τη σκέψη. Η γλώσσα, όργανο διαλόγου και συναινετικής επικοινωνίας, μπορεί να εξελιχθεί σε όργανο εκφαυλισμού και εξαχρείωσης.
Επιπλέον, σε εργαλείο παραπλάνησης του δημόσιου αισθήματος. Δίνει λάθος «τόνο», μετακυλίοντας την κοινωνική δυσαρέσκεια από την ουσία στα επιφαινόμενα. Από τα προβλήματα του τόπου στην προσωπική ζωή και τη συμπεριφορά των πολιτικών.
Δεν αντιλέγει κανείς. Το άγχος των πολιτικών, κάθε φορά να ξεφορτώνονται το πολιτικό κόστος, είναι πολύ μεγάλο. Αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος που «εκτροχιάζονται». Είναι το απελπιστικό κενό πολιτικού περιεχομένου, η απελπιστική ένδεια πραγματικών αντιθέσεων (το ύψος ενός πολιτικού μετράται και με την ένταση των συγκρούσεών του).
Πολιτικός βίος για κλάματα.