Μου το θύμισε φίλος συνάδελφος, που ήταν κι αυτός μέλος της δημοσιογραφικής αποστολής η οποία κάλυπτε, το 1983, την επίσκεψη του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου στην Κομοτηνή, με την ευκαιρία (δεν θυμήθηκε κανείς μας ποια ακριβώς…) κάποιας εθνικής επετείου: είχε οργανωθεί μαθητική παρέλαση, την οποία παρακολούθησε το κυβερνητικό κλιμάκιο που είχε πάει στην πόλη, και στην εξέλιξή της ο εκφωνητής που παρουσίαζε τα διάφορα σχολεία που έφθαναν μπροστά από τους επισήμους, είπε «και τώρα περνάει το τάδε μειονοτικό σχολείο!». O Παπανδρέου έκανε μια ενστικτώδη γκριμάτσα δυσαρέσκειας για τη συγκεκριμένη αναγγελία – και αργότερα, το βράδυ, ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Μαρούδας αποκάλυψε στη δημοσιογραφική συντροφιά που δειπνούσε σε κέντρο λίγο έξω από την πόλη, πως «ο Αντρέας έγινε έξαλλος με αυτό το «μειονοτικό» και τα ‘ψαλε για τα καλά στους υπεύθυνους, θυμίζοντάς τους πως με τέτοια καμώματα, επί σειρά 10ετιών, σπρώξαμε τους μουσουλμάνους της Θράκης στην αγκαλιά της Αγκυρας…».
Το πρωί της ίδιας μέρας, όταν οι δημοσιογράφοι που έφθασαν στην περιοχή με ένα στρατιωτικό C-130 επιβιβάσθηκαν σε λεωφορείο του στρατού για να τους μεταφέρει στο ξενοδοχείο, έγιναν αποδέκτες της τυπικής ξενάγησης του οδηγού του λεωφορείου (πολιτικού υπαλλήλου του υπουργείου Εθνικής Αμυνας), «εδώ είναι το τάδε τουρκοχώρι…», «σ’ αυτό το σημείο είχε αρχίσει να κτίζεται τζαμί, αλλά τους τη φέραμε γιατί η νομαρχία αποφάσισε να περάσει… από πάνω του ένας καινούργιος δρόμος και το γκρεμίσαμε!», κι από κοντά μάς έδειχνε και τα σημεία στα οποία τις βραδινές ώρες λειτουργούσε η περιβόητη «μπάρα», που κατέβαινε απαγορεύοντας την ελεύθερη κίνηση των «έγκλειστων» μουσουλμάνων της περιοχής…
Για Αθηναίους που δεν είχαν «γεύση» για τα συμβαίνοντα σε αυτήν την «ευαίσθητη» περιοχή, το σκηνικό φάνταζε εφιαλτικό. Και όπως αποδεικνύει και η αρνητική εμπειρία δεκαετιών επί δεκαετίες, εντελώς ηλίθιο και γενεσιουργό αντίθετων από τα (με «εθνικά κριτήρια», υποτίθεται…) προσδοκώμενα αποτελέσματα. Και με τον παλιό φίλο και συνάδελφο που συναντηθήκαμε τυχαία στο Σύνταγμα, το ξαναφέραμε στη μνήμη μας, με αφορμή τον θόρυβο που προκλήθηκε και συντηρείται στα MME, από την επιλογή του προέδρου του ΠΑΣΟΚ να προτείνει για την υπερνομαρχία της Ξάνθης την κ. Γκιουλμπεγιάζ Καραχασάν…
Δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία αν η συγκεκριμένη κίνηση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε «επικοινωνιακή» και μικροκομματική στόχευση, όπως αρκετοί έσπευσαν να κατηγορήσουν τον κ. Γ. Παπανδρέου, και αν δημιουργεί ή όχι ενδοπαραταξιακούς πονοκεφάλους στο κυβερνών κόμμα, όπως αποδείχθηκε πως προκάλεσε. Αυτό που έχει σημασία είναι πως, όπως φάνηκε από τις… ενστικτώδεις αντιδράσεις συγκεκριμένων πολιτικών, παραπολιτικών και θρησκευτικών κύκλων, ως έθνος διακατεχόμαστε ακόμη από φοβικά σύνδρομα, πως τα παθήματα από σφάλματα του παρελθόντος δεν μας έγιναν μαθήματα, πως εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε τις εξελίξεις (ακόμη και τις προκλήσεις…) της σύγχρονης εποχής, με στερεότυπα και ιδεοληψίες παρελθουσών «χρήσεων» – που, μάλιστα, ξέρουμε πολύ καλά πια πως σε τίποτα δεν μας ωφέλησαν, όχι μόνο δεν βγήκαμε κερδισμένοι πορευόμενοι με αυτές, αλλά ζημιωθήκαμε βαρύτατα κιόλας…
Εχουμε, άραγε, το θάρρος να ομολογήσουμε πως οι πολιτικές που ως έθνος εφαρμόζαμε στις συγκεκριμένες περιοχές, όχι μόνο δεν απέδωσαν αλλά έφεραν τα εντελώς αντίθετα αποτελέσματα; Πως με την τακτική περιχαράκωσης και περιθωριοποίησης των μουσουλμανικής θρησκείας Ελλήνων, εκ των πραγμάτων ενδυναμώσαμε τα επιχειρήματα και τους μηχανισμούς προπαγάνδας (κανείς δεν αρνήθηκε πως υπήρχαν και υπάρχουν!) της Αγκυρας και αντί να τους «τραβήξουμε» στην πλευρά μας, να τους αφομοιώσουμε και ενσωματώσουμε στο δικό μας σύστημα, τους χαρίσαμε στην άλλη πλευρά;
Τι, δηλαδή, περιμέναμε πως οι «μπάρες» (για όνομα του Θεού – όποιο όνομα κι αν έχει!), η άρνηση του δικαιώματος της ιδιοκτησίας, της απόκτησης άδειας οδηγού I.X.(!) ή κυνηγού, ο αποκλεισμός τους από το σύνολο του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, θα λειτουργούσαν… «θετικά»; Δεν είχαμε τη στοιχειώδη αντίληψη να δούμε πως με τέτοιες «πολιτικές» όχι μόνο φανατίσαμε και διώξαμε τους τουρκικής προέλευσης μουσουλμάνους Ελληνες πολίτες, αλλά… καταντήσαμε να «τουρκοποιήσουμε» ακόμη και τους κάθε άλλο παρά Τούρκους ή φιλότουρκους Πομάκους, που το ‘χαν περηφάνια να αναφέρονται στους δεσμούς τους με τον Μέγα Αλέξανδρο;
Και, επιτέλους, σήμερα πλέον δεν μπορούμε να δούμε σε ποιο σημείο έφτασαν τις (σίγουρα λεπτές και εύθραυστες…) σχέσεις με τη γείτονα χώρα πρωτοβουλίες ανθρώπων με στενοκεφαλιά και φοβικά σύνδρομα (και από τις δύο πλευρές, τους «Ελληναράδες» από τη δικιά μας και τους «Τουρκαλάδες» από την άλλη…) σε μια εποχή που -αυτό, αν μη τι άλλο!- το δικαίωμα εθνικού αυτοπροσδιορισμού αναγνωρίζεται διεθνώς;
Τι πάει να πει (ακούστηκε κατά κόρον στις τηλεοπτικές κοκορομαχίες…) «εμείς όλο δίνουμε, οι Τούρκοι τι έδωσαν ως αντάλλαγμα;»; Δηλαδή χαράσσουμε πολιτική… εξ αντιδράσεως και στα αχνάρια μιας χώρας που εγκαλείται από την Ευρώπη για τις πολιτικές της και την περιφρόνηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Μια σύγχρονη ευρωπαϊκή Ελλάδα, με διεθνή ισχυρά ερείσματα, με δικό της πολιτισμό και κουλτούρα αντί να στέκεται στα πόδια της και να δείχνει ποια είναι και τι ΔΕΝ φοβάται, περιμένει να… ετεροπροσδιοριστεί από τα «ανταλλάγματα» και τις πολιτικές της Τουρκίας; Είμαστε σοβαροί; Και κυρίως, είμαστε πολιτικά υπεύθυνοι σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία που με απίστευτους ρυθμούς αφήνει πίσω της συμπλέγματα και στερεότυπα; Καλό Σαββατοκύριακο…