Βρετανός συγγραφέας Saki (Hector Hugh Munro) είχε γράψει κάποτε πως «οι Κρητικοί παράγουν περισσότερη ιστορία απ’ όση μπορούν να καταναλώσουν». Διευρύνοντας τον συγκεκριμένο ορισμό μπορούμε να πούμε πως οι Ελληνες παράγουν περισσότερη ιστορία απ’ όση μπορούν να κατεδαφίσουν.
Ξεσηκώθηκαν λοιπόν οι κάτοικοι της Ριζούπολης, και σύμφωνα με τα ρεπορτάζ των εφημερίδων πολλοί καλλιτέχνες, για να μην κατεδαφιστεί το εργοστάσιο της «Κολούμπια», δισκογραφικής εταιρείας από την οποία πέρασαν μεγάλοι καλλιτέχνες. Θεωρούν κάθε κτίριο και κάθε παράπηγμα της συγκεκριμένης βιομηχανίας ιστορικό, διότι εκεί περπάτησαν οι «κορυφαίοι της ελληνικής μουσικής». Ο πρόεδρος του Συνασπισμού, κ. Αλέκος Αλαβάνος, ζήτησε μάλιστα ο χώρος να περιέλθει στο υπουργείο Πολιτισμού και να γίνει ένα (τι άλλο;) Κρατικό Μουσείο Ελληνικής Δισκογραφίας.
Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων χαρακτήρισε ένα κτίριο διατηρητέο (όπου μπορεί να γίνει το μουσείο· δεν έχουμε δα και την αμερικανική δισκογραφική παραγωγή) συν τη χαρακτηριστική εξώπορτα, πύλη την οποία όλοι οι ιστορικά ευαίσθητοι δεν θέλησαν να προστατέψουν από τους βανδαλισμούς που υπέστη τα προηγούμενα χρόνια.
Οι κάτοικοι, όμως, δεν αρκούνται σ’ αυτά. Θέλουν διατηρητέο κάθε εγκαταλελειμμένο παράπηγμα, προβάλλοντας την υπαρκτή, αλλά ήσσονος σημασίας, ιστορία του χώρου. Σε μια περιοχή της γης που περπάτησε ο Σωκράτης είναι δύσκολο να προβάλλεις αξιόπιστα το επιχείρημα ότι πρέπει να διατηρηθούν κάποια κτίρια του ’60 διότι εκεί περπάτησε ο Μπιθικώτσης.
Οι αντιδράσεις των κατοίκων είναι κατανοητές. Παρά το γεγονός ότι προβάλλεται η ιστορία, το πρόβλημα είναι η γεωγραφία. Αν η έκταση πήγαινε στο υπουργείο Πολιτισμού ένα κτίριο θα γινόταν μουσείο και το υπόλοιπο πάρκο. Αυτό σημαίνει αναβάθμιση της περιοχής και -ας μην το ξεχνάμε- μεγέθυνση της αξίας των πέριξ ιδιοκτησιών.
Τα επιχειρήματα όσων αντιτίθενται στην αξιοποίηση του εργοστασίου θα είχαν κάποια σοβαρότητα αν ετίθεντο με γεωγραφικούς και όχι ιστορικούς όρους. Σε μια πόλη που έχει το λιγότερο κατά κεφαλήν πράσινο στην Ευρώπη (δύο τετραγωνικά μέτρα ανά κάτοικο) θα ήταν λογικό να γίνουν οι εγκαταστάσεις της «Κολούμπια» πάρκο. Η πρωτεύουσα χρειάζεται πολλούς ανοιχτούς χώρους για να ανασάνει…
Ο υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων κ. Νικήτας Κακλαμάνης άρθρωσε μια ενδιαφέρουσα πρόταση. Θα ζητήσει από χορηγούς να χρηματοδοτήσουν την αγορά και κατεδάφιση ολόκληρων τετραγώνων, ώστε να γίνουν πνεύμονες πράσινου στην πρωτεύουσα. Αμήν, αλλά είναι σίγουρο πως αν βρεθεί κάποιος και χρηματοδοτήσει ένα τόσο μεγάλο ευεργέτημα για την πόλη, με αντάλλαγμα να ονοματοδοτήσει την πλατεία που θα δημιουργήσει, θα ξεσηκωθούν οι συνήθεις Αριστεροί για «ιδιωτικοποίηση της συλλογικής μνήμης» ή με κάποιο άλλο ευφάνταστο επιχείρημα. Πόσω δε μάλλον αν ο χρηματοδότης είναι εταιρεία. Σκέφτεστε να υπάρχει «Πλατεία Κόκα-Κόλα» στην Αθήνα;
Εκ των πραγμάτων, όμως, η εξαγορά και κατεδάφιση ενός τετραγώνου είναι πολύ ακριβή υπόθεση για να την αναλάβει μόνος του κάποιος ιδιώτης ή ακόμη και μία από τις μισητές πολυεθνικές. Πιθανώς να μπορούσε να γίνει από ομάδες χορηγών με τη συμμετοχή του Δήμου Αθηναίων. Ακόμη καλύτερα, το κόστος θα έπρεπε να το αναλάβουν ομάδες χορηγών, ο δήμος, συν οι περίοικοι.
Το τελευταίο δεν είναι παράλογο. Η δημιουργία ενός πάρκου αναβαθμίζει την αξία των γειτονικών οικημάτων. Κάποιοι ιδιοκτήτες σπιτιών και διαμερισμάτων κερδίζουν απ’ αυτή. Το λογικό λοιπόν είναι πως ένα τουλάχιστον μέρος της υπεραξίας που δημιουργείται εξαιτίας του πάρκου πρέπει να αποδοθεί για να δημιουργηθεί το πάρκο.
Είναι σίγουρο πως μια τέτοια πρόταση μικρή θα είχε μόνο απήχηση. Οι περισσότεροι απ’ όσους κινητοποιούνται υπέρ αγαθών σκοπών τον κρατικό προϋπολογισμό έχουν κατά νου. Γι’ αυτό έχουμε και τη μεγαλύτερη οικολογική διαμαρτυρία με τη μικρότερη οικολογική συνείδηση. Φυσικά και είμαστε όλοι λάτρεις του πρασίνου ή της ιστορίας. Αλλά με τα λεφτά των άλλων…