Η εγχώρια ταραχή που συνοδεύει την απόφαση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος να αγοράσει μια τουρκική τράπεζα και ο ηρωικός θάνατος του πιλότου Κώστα Ηλιάκη είναι δύο ρεύματα στο ποτάμι που αιώνες τώρα συνδέει τους δύο γειτονικούς λαούς. Η μεγαλύτερη ελληνική τράπεζα επιχειρεί μια σημαντική και ειρηνική διείσδυση στην Τουρκία, την ίδια ώρα που καταγράφεται ένας θάνατος στα «σύνορα» ανάμεσα στους Ελληνες και τους Τούρκους. Από την εποχή που οι τούρκικες φυλές ενώθηκαν στα βάθη της ανατολής και άρχισαν την πολεμική τους πορεία προς δυσμάς, προς τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, οι έμποροι και οι πολεμιστές των δύο πλευρών εμπλέκονται σε έναν ατελείωτο αγώνα επιβίωσης και επικυριαρχίας. Τα γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας αποδεικνύουν ότι σήμερα οι σχέσεις ανάμεσα στους Ελληνες και τους Τούρκους βρίσκονται σε ιστορικό μεταίχμιο. Επειτα από πολλές δεκαετίες κακής πίστης και έντασης, άνθρωποι από τις δύο πλευρές μπορούν να οραματίζονται μια ειρηνική και καρποφόρα συνύπαρξη – αλλά το εγχείρημά τους κινδυνεύει ακόμα από την αμοιβαία καχυποψία που υπάρχει και στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Επίσης, ο θάνατος του πιλότου σε σύγκρουση ελληνικών και τούρκικων μαχητικών αεροσκαφών δείχνει ότι παρόλο που μπήκαμε στον 21ο αιώνα και η Τουρκία δηλώνει αποφασισμένη να ενταχθεί στην οικογένεια των ευρωπαϊκών χωρών, το στρατιωτικό κατεστημένο στην Αγκυρα αισθάνεται ότι μπορεί να συνεχίσει την επιθετική αμφισβήτηση των «συνόρων» Ελλάδας και Τουρκίας. Ταυτόχρονα, είναι σαν να δηλώνει ότι δεν μπορεί να μην προκαλεί τους Ελληνες. Αν η πρόκληση απευθύνεται και στην τούρκικη κυβέρνηση, αυτό είναι άλλο θέμα, που εντάσσεται στον επίσης αιώνιο πόλεμο ανάμεσα στους «μετριοπαθείς» και τους «σκληρούς» που πάντα σημάδευαν και αιματοκυλούσαν τον τουρκικό κόσμο.
Τους τελευταίους μήνες γίνεται μια τιτανομαχία ανάμεσα στους φρουρούς του κοσμικού κράτους που έστησε ο Κεμάλ Ατατούρκ (μετά τη συντριβή των Ελλήνων στη Μικρά Ασία το 1922) και την εκλεγμένη κυβέρνηση της χώρας. Η ελίτ των στρατιωτικών και άλλων λειτουργών του «βαθέος κράτους» προσπαθεί να τιθασεύσει τους λαϊκιστές του ισλαμικής εμπνεύσεως κόμματος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Δύο κόσμοι συγκρούονται και δεν φαίνεται να υπάρχει χώρος για συμβιβασμό. Ο στόχος της ένταξης στην Ευρώπη υιοθετήθηκε μεν από το κατεστημένο, αλλά οι ευρωπαϊκές δημοκρατικές αρχές το απειλούν, επειδή προσφέρουν ευκαιρία στην εκλεγμένη κυβέρνηση να επικρατήσει εναντίον των κοσμικών. Αυτός ο εθνικός στόχος, λοιπόν, διχάζει. Το μόνο σημείο στο οποίο οι αντιμαχόμενες πλευρές συμφωνούν είναι στην άκρως εθνικιστική αντίληψη της εξωτερικής πολιτικής. Με άλλα λόγια, μοιάζει εξαιρετικά αμφίβολο ότι η Αγκυρα θα εγκαταλείψει σύντομα την προσπάθεια αμφισβήτησης των ορίων ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Ενώ αυτή η πρόκληση προς την Ελλάδα βολεύει και ενώνει τους Τούρκους στα πολιτικά παιχνίδια τους, ο Σμηναγός Ηλιάκης, όπως τόσοι άλλοι πριν, έδειξε ότι η γη (ή ο ουρανός ή η θάλασσα) ανήκει σε αυτόν που είναι διατεθειμένος να πεθάνει στην υπεράσπισή της.
Μέσα σε αυτό το κλίμα ήρθε και η απόφαση της Εθνικής Τράπεζας να κάνει το μεγάλο άλμα εκτός των τειχών της Ελλάδας. Θα πει κανείς ότι η φονική εμπλοκή στο Αιγαίο και η γενικευμένη πολιτική και οικονομική ταραχή εντός Τουρκίας δεν είχαν εκδηλωθεί όταν η ελληνική τράπεζα ανακοίνωσε την αγορά της τουρκικής, αλλά αυτά ήταν εκ των προτέρων (και παραμένουν) πιθανά -ούτε η Τουρκία άλλαξε μέσα στις τελευταίες εβδομάδες ούτε άλλαξαν οι σχέσεις της με την Ελλάδα. Κι όμως, παρόλους τους κινδύνους, η κίνηση της Εθνικής ήταν και εμπνευσμένη και επιβεβλημένη. Η Ελλάδα έχει αφήσει να χαθούν πολλές ευκαιρίες για την επέκταση των οικονομικών (και έτσι και πολιτικών) συμφερόντων της εκτός συνόρων. Η Τουρκία είναι η μεγαλύτερη και εν δυνάμει πλουσιότερη αγορά της περιοχής. Αν είμαστε σοβαροί, όταν μιλάμε για εξωστρέφεια και ανάπτυξη, δεν μπορούμε να αγνοούμε τον γείτονά μας. Αλλά το εμπόριο, όπως και η Ιστορία, έδειξε αμέτρητες φορές ότι αν κάποιος δεν έχει μελετήσει αρκετά καλά τις κινήσεις του, αν δεν έχει δημιουργήσει συμμαχίες, αν δεν έχει όλη τη συμπαράσταση των δυνάμεων της χώρας του, το εγχείρημά του οδηγείται στην καταστροφή. Από την τύχη της Εθνικής θα δούμε αν το μέλλον θα ανήκει στους εμπόρους ή στους συνοριακούς φρουρούς.