Μπορεί η πρόσφατη, φονική εμπλοκή στο Αιγαίο να μην υπήρξε προσχεδιασμένη, λειτούργησε όμως ως καταλύτης εθνικής αφύπνισης, που θέτει υπό αμφισβήτηση εδραιωμένους μύθους της εξωτερικής μας πολιτικής. Ο αντίκτυπος του άρθρου του κ. Κωστή Στεφανόπουλου στην «Κ» της Κυριακής αποτελεί χαρακτηριστικό οιωνό: Ανεξάρτητα από το πώς σταθμίζει κανείς τις ρηξικέλευθες προτάσεις του, οι πληθωρικές αντιδράσεις κομμάτων, μέσων ενημέρωσης και προσωπικοτήτων, μαρτυρούν ότι ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας έθιξε ένα πραγματικό και υπερώριμο προς αντιμετώπιση πρόβλημα.
Κατά τα δέκα τελευταία χρόνια, η πολιτική της Αθήνας έναντι της Αγκυρας καθορίστηκε, ουσιαστικά, από το «σύνδρομο των Ιμίων» και τη στροφή του Ελσίνκι, το 1999. Βασικοί πυλώνες της ήταν η πάσει θυσία διατήρηση του status quo και η προσδοκία ότι η ευρωπαϊκή πορεία θα διευκόλυνε, σταδιακά, την «εξημέρωση» της γείτονος. Τα κίνητρα αυτής της προσέγγισης ήταν αξιέπαινα, αλλά, όπως λένε οι Αγγλοσάξονες, «χρειάζονται δύο για το ταγκό». Οταν ανέλαβε την εξουσία ο κ. Καραμανλής, η «πολιτική του Ελσίνκι» που ακολούθησε ο προκάτοχός του, και προέβλεπε μεταξύ άλλων τη λύση της Χάγης, δεν είχε προωθηθεί ούτε κατά ένα χιλιοστό, με ευθύνη της τουρκικής πλευράς.
Είναι πλέον σαφές ότι ο «αυτόματος πιλότος» της εξωτερικής μας πολιτικής δεν υπόσχεται την ασφαλή «προσγείωση» των ελληνοτουρκικών σχέσεων σε ευρωπαϊκό έδαφος. Η γραμμή της ακινησίας, εν αναμονή «ευνοϊκότερων» στιγμών στο αόρατο μέλλον, καθηλώνει την Αθήνα στην ουρά των γεγονότων και εκθέτει τη χώρα στους κινδύνους τυχαίων ή προσχεδιασμένων επεισοδίων, που θα επαναφέρουν το απλουστευτικό δίλημμα: κλιμάκωση της κρίσης ή «ενδοτισμός». Επομένως, καθίσταται επείγουσα η χάραξη μιας νέας, δημιουργικής γραμμής, με πρωτοβουλίες που θα επιδιώξουν την υπέρβαση της επικίνδυνης στασιμότητας. Διαφορετικά, οι δύο χώρες κινδυνεύουν να δικαιώσουν τον αφορισμό για τους επιβάτες της κλινάμαξας, «που δεν ξυπνούν παρά τη στιγμή της σύγκρουσης».