Διακηρυγμένος στόχος όλων των μεταπολεμικών (και πάντως: μεταπολιτευτικών) κυβερνήσεων, η εξυγίανση, εκσυγχρονισμός, αναβάθμιση της μόνιμης οπισθέλκουσας σε κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια του τόπου, της δημόσιας διοίκησης. Η ανάδειξη της κρατικής μηχανής σε ουσιαστικό μοχλό προόδου, εξυπηρέτησης (στα πρώιμα στάδια: μη… ταλαιπωρίας!) του πολίτη, η αποτελεσματική λειτουργία της ώστε όχι μόνο να επιλύονται στον χαμηλότερο δυνατό βαθμό τα διάφορα και πολυποίκιλα προβλήματα της «καθημερινότητας», αλλά να αποτελεί σημαντικό συνεργό στην οικονομική (ιδίως τα τελευταία ανταγωνιστικά «παγκοσμιοποιημένα» χρόνια, όπου η απελπιστική ελληνική γραφειοκρατία καταγράφεται ως εκ των σημαντικότερων ανασταλτικών παραγόντων στην προσπάθεια προσέλκυσης επενδύσεων…) εθνική ανάπτυξη. Με εξαίρεση τον χώρο της παιδείας, όπου η κάθε νέα κυβέρνηση, αλλά ακόμη και ο κάθε νέος εξ… ανασχηματισμού υπουργός της ίδιας κυβέρνησης οραματίζεται τη δική του «μεταρρύθμιση» ή «επανάσταση», ο πολύπαθος τομέας της δημόσιας διοίκησης, έχει αποτελέσει… προνομιακό πεδίο «οράματος» και «φιλοδοξιών» των διαφόρων αρμόδιων και συναρμόδιων υπουργών – Προεδρίας, Εσωτερικών μέχρι σήμερα του Εσωτερικών – Δημόσιας Διοίκησης – Αποκέντρωσης…
Το ότι όλες οι «παρεμβάσεις» δεν ευτύχησαν να καρποφορήσουν (τουλάχιστον στον βαθμό της φιλοδοξίας των εκάστοτε μεταρρυθμιστών…) δεν αποδεικνύεται μόνο εκ του… πλήθους των «μεταρρυθμίσεων», αλλά και από την «καθημερινότητα» που βιώνουμε όλοι μας, από τους μεγαλοεπενδυτές μέχρι τον απλοϊκότερο πολίτη, σε κάθε απόπειρα συναλλαγής με «το Δημόσιο». Αλλοτε αποσπασματικά, συχνά κοντόφθαλμα και… με ημερομηνία λήξεως, λόγω εμφανούς μικροκομματικής, ψηφοθηρικής «λογικής», σχεδόν πάντα όχι με την επαναστατικότητα και τη διάθεση ρήξης με κατεστημένες αντιλήψεις που θα ‘πρεπε εκ των πραγμάτων να τα χαρακτηρίζουν, τα κατά καιρούς μέτρα και νομοθετήματα απλώς… διαδέχονταν ανά τις δεκαετίες το ένα το άλλο, με αποτέλεσμα να παραμένει… αενάως επίκαιρη και επιτακτική η ανάγκη κάθε λίγο και λιγάκι «από την αρχή να αρχίσουμε ξανά…».
Η απογοητευτική αυτή διαπίστωση, δεν σημαίνει πως κατά καιρούς δεν έχουν γίνει κάποια θετικά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Το πρόβλημά τους, όμως, ήταν πως είτε χαρακτηρίζονταν από μια φοβερή αποσπασματικότητα (έλυναν υπαρκτά χρόνια προβλήματα, χωρίς όμως την απαραίτητη λειτουργική συνεπικουρία άλλων παραμέτρων, άνευ της οποίας οι «τομές» έμεναν στην ουσία ανενεργές…), είτε ότι δεν χαρακτηρίζονταν από μια επιμονή και υπομονή ως προς την παραγωγή αποτελέσματος σε ένα λογικό βάθος χρόνου και άλλαζαν ανάλογα με τις (μικροπολιτικές…) επιταγές των καιρών και των… εκλογικών σκοπιμοτήτων.
Το ενιαίο βαθμολόγιο και το αντίστοιχό του μισθολόγιο, σε μια λειτουργική και αποτελεσματική συνέργεια μεταξύ τους, εξαγγέλλεται και… κατακερματισμένα επιδιώκεται χρόνια ολόκληρα, χωρίς ποτέ να ευοδωθεί μια συνολική και «δεμένη» ρύθμιση, που θα σεβόταν και θα αναγνώριζε τις όποιες υπαρκτές και λογικές διαφοροποιήσεις μεταξύ συγκεκριμένων κλάδων, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει στην πράξη… κάθε ομάδα και «ρύθμιση», κάθε κλάδος και υποκλάδος «ιδιαιτερότητα» και «ειδικό επίδομα».
Μια γενναία και εκ βάθρων αναθεώρηση και εκλογίκευση του όλου συστήματος (που αρχικά ίσως προκαλούσε αναταραχή και ρήξεις, αλλά σε λογικό βάθος χρόνου θα «λειτουργούσε» και θα απέδιδε για όλους τους εμπλεκόμενους) στην πραγματικότητα δεν αποτολμήθηκε ποτέ – και δεν είναι μόνο ο υπολογισμός του «πολιτικού κόστους» που μέτρησε αρνητικά, αλλά και η… βολική προσμέτρηση του τρέχοντος πολιτικού και ψηφοθηρικού «οφέλους» που απέτρεψε τις όποιες και όσες αναγκαίες τομές…
Η σύνδεση της παραγωγικότητας και αποδοχών στους δημοσίους υπαλλήλους… οραματική εξαγγελία όλων σχεδών των κυβερνήσεων. Χωρίς, όμως, την παραμικρή, έστω και «πιλοτική» προσπάθεια να βρεθούν (και βεβαίως υπάρχουν!) τρόποι μέτρησης της πρώτης και εναρμόνισης των δεύτερων με αυτή – και για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, αυτή η υστέρηση και διαρκής αναβολή δεν οφείλεται μόνο στον δισταγμό και την αναποφασιστικότητα των εκάστοτε κυβερνήσεων, αλλά και στην κάθετη αντίθεση (με ό,τι αυτό συνεπάγεται πρακτικά…) των συνδικαλιστών στον δημόσιο τομέα, που δυσπιστούν… ιδεολογικά και με φοβικά σύνδρομα σε κάθε πρόταση αξιολόγησης ουσιαστικής της απόδοσης της δημοσιοϋπαλληλίας, «ανατροπής» των διαφόρων «κεκτημένων» της βολικής ρουτίνας τους…
«Τριετίες», τυπική αναβάθμιση του μισθού ανάλογα με τη βαθμολογική ανέλιξη (και αυτή προϊόν του… χρόνου, όχι του ενδιαφέροντος που επιδεικνύεται και της καταγραφόμενης αυξημένης παραγωγικότητος, της διαρκώς βελτιούμενης ποιότητας της εργασίας), η «εξασφάλιση» πως άπαξ και «χώθηκες» στο Δημόσιο και τις «αυξησούλες» σου θα παίρνεις και κανείς δεν θα σε «κουνήσει» από τη δουλειά σου – το απαύγασμα της δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας (χωρίς τούτο να σημαίνει πως δεν καταγράφονται και λαμπρές εξαιρέσεις) που το πρακτικό της αντίκρισμα το συναντάμε καθημερινά σε κάθε «υπηρεσία». Ο ανταγωνισμός, η διάκριση (και δεν μιλάμε για τα κομματικά «εύσημα»…) η επίγνωση πως οι αποδοχές σου θα εξαρτώνται όχι από τον… χρόνο προϋπηρεσίας αλλά από την έφεση και την εργατικότητα, ουσιώδη εν ανεπαρκεία στο «σύστημα» της δημόσιας διοίκησης…
Σκόρπιες σκέψεις με αφορμή τον νέο Κώδικα Δημοσίων Υπαλλήλων, που παρουσιάστηκε χθες. Με καινοτόμες ρυθμίσεις και εμφανή διάθεση υπέρβασης των χρόνιων δυσλειτουργιών – αρκεί οι ρυθμίσεις να τηρηθούν και στην εφαρμογή τους να πείσουν ότι στερούνται των παθογενειών και των σκοπιμοτήτων των περισσότερων προηγούμενων…