Μπορεί ο διπλωματικός ελιγμός του αμερικανοβρετανικού άξονα να μην είχε τίποτα το πρωτότυπο, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να φέρει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Οπως προκύπτει από τις μέχρι τώρα πληροφορίες για τη χθεσινή απόφαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, η Τουρκία θα παραμείνει ουσιαστικά ατιμώρητη. Το πάγωμα των οκτώ κεφαλαίων είναι μία προσχηματική κύρωση. Κι αυτό δεν θα άλλαζε ακόμα κι αν πάγωναν 10 ή 12 κεφάλαια. Ούτε κοστίζει τίποτα στην Αγκυρα ότι δεν θα κλείνουν τυπικά τα κεφάλαια, των οποίων η διαπραγμάτευση θα ολοκληρώνεται.
Εάν η Ευρωπαϊκή Ενωση σεβόταν τον εαυτό της και δεν υπέκυπτε στις πιέσεις της Ουάσιγκτον και στις μεθοδεύσεις του Λονδίνου, θα έδινε στην κυβέρνηση Ερντογάν τον χρόνο που θέλει, αλλά με κάποιο τίμημα. Το συνολικό πάγωμα (όχι διακοπή) των διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, μέχρι αυτή να εφαρμόσει το πρωτόκολλο για την τελωνειακή ένωση, ήταν ένα λογικό τίμημα. Μια τέτοια απόφαση θα αποτελούσε πραγματική κύρωση, χωρίς να προκαλεί ανήκεστο βλάβη στην ενταξιακή πορεία της γειτονικής μας χώρας.
Αυτό ζητούσε αρχικά και η Λευκωσία. Οταν διαπίστωσε πως αυτή η θέση δεν είχε περιθώρια να βρει υποστήριξη στους κόλπους των «25» έκανε το πρώτο βήμα πίσω. Αντί για συνολικό πάγωμα ζήτησε να παγώσουν περισσότερα κεφάλαια. Κυρίως, ζήτησε να τεθεί ένα χρονοδιάγραμμα 18 μηνών για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου. Εάν η Τουρκία δεν το τηρούσε, θα έπρεπε με τη λήξη του να της επιβληθούν αυτομάτως κυρώσεις. Με άλλα λόγια, η Λευκωσία ζητούσε να δοθεί στην Αγκυρα μια δωρεάν παράταση, αλλά συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας. Μετά την απόφαση Σιράκ – Μέρκελ και υπό την πίεση της Αθήνας, η Λευκωσία έκανε και δεύτερο βήμα πίσω. Εγκατέλειψε τη θέση να προβλέπεται αυτοματοποιημένος μηχανισμός επιβολής κυρώσεων, με αποτέλεσμα το αίτημά της για χρονοδιάγραμμα να απονευρωθεί. Με άλλα λόγια, περιορίσθηκε στο αίτημα, μετά τη λήξη του χρονοδιαγράμματος οι «25» να συζητήσουν εάν θα επιβάλουν πρόσθετες κυρώσεις και ποιες θα είναι αυτές.
Τελικώς, δεν ετέθη κανένα χρονοδιάγραμμα. Χθες, το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων αποφάσισε ότι -όπως έτσι κι αλλιώς γίνεται- η Κομισιόν θα καταγράφει τα επόμενα τρία χρόνια στις ετήσιες εκθέσεις της την εξέλιξη του θέματος. Και επειδή αυτές οι εκθέσεις τίθενται προς έγκριση στους «25», η κυπριακή κυβέρνηση θα έχει την ευκαιρία να επαναφέρει το ζήτημα. Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είναι σαφές, όμως, εάν θα έχει τη δυνατότητα, όταν το κρίνει, να εμποδίσει το άνοιγμα κεφαλαίων. Δηλαδή, να επιβάλει το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Από τις πρώτες ασαφείς πληροφορίες, φαίνεται ότι τελικώς απαλείφεται η αναφορά, με την οποία εμμέσως πλην σαφώς συσχετίζεται η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας με τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού. Και χωρίς αυτήν την αναφορά, όμως, είναι δεδομένο ότι από τις αρχές του νέου χρόνου θα δρομολογηθεί μία νέα διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού. Και εκ των πραγμάτων, η εφαρμογή του πρωτοκόλλου θα χρησιμοποιηθεί ως μοχλός για να υποχρεώσει τη Λευκωσία να αποδεχθεί μία νέα εκδοχή του Σχεδίου Ανάν.