THE GUΑRDΙΑΝ
Το τέλος ενός δικτάτορα
Οι εχθροί και οι φίλοι του πρώην Χιλιανού δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ είναι μάλλον απίθανο να άλλαξαν γνώμη γι’ αυτόν μετά τον θάνατό του το περασμένο Σάββατο. Με λίγα λόγια θα υπάρξουν δάκρυα για τους οπαδούς του Πινοσέτ στη Χιλή, δεδομένου ότι πιστεύουν πως ο δικτάτορας έσωσε τη χώρα από βέβαιη καταστροφή το 1973. Θα υπάρξουν όμως και οι άλλοι, οι οποίοι θα συνεχίσουν να χειροκροτούν για τον θάνατό του. Και δεν είναι Χιλιανοί μόνον, αλλά και πολίτες άλλων χωρών της Λατινικής Αμερικής που σήμερα εξακολουθούν να θυμούνται τον δικτάτορα που βασάνισε και δολοφόνησε Χιλιανούς, αφού προηγουμένως ανέτρεψε τη νόμιμη κυβέρνησή τους. Οι δηλώσεις λύπης για την απώλεια του Πινοσέτ σε διεθνές επίπεδο απηχούν κομμάτια της ζωής και του παρελθόντος του. Η λύπη της Μάργκαρετ Θάτσερ, την οποία ο Χιλιανός δικτάτορας βοήθησε στην υπόθεση του πολέμου των Φώκλαντς, αντικατοπτρίζει τα αισθήματά της για ένα αυταρχικό δεξιό καθεστώς, τα αισθήματά της απέναντι σε έναν αντικομμουνιστή, σε μια ήπειρο όπου οι στρατιωτικές χούντες ήταν τότε κοινός τόπος. Θα ήταν επίσης συναρπαστικό να ακουστεί από τον Χένρι Κίσινγκερ, αρχιτέκτονα της ρεαλπολιτίκ της Ουάσιγκτον για την αστυνόμευση της πίσω αυλής των ΗΠΑ.
ΤΗΕ ΑUSΤRΑLΙΑΝ
Η διχαστική κληρονομία του Πινοσέτ
Οι εικόνες από το Σαντιάγο την επομένη του θανάτου του Αουγκούστο Πινοσέτ: ενθουσιασμένοι άνθρωποι πανηγυρίζουν τον θάνατό του στην κεντρική πλατεία της χιλιανής πρωτεύουσας, κοροϊδεύοντας ομάδα υποστηρικτών του που θρηνούσαν έξω από το στρατιωτικό νοσοκομείο. Λιγότερο εμφανείς όμως είναι οι εικόνες εκατομμυρίων Χιλιανών που είναι διχασμένοι στα αισθήματά τους: ικανοποιημένοι για την οικονομία που έστησε, δίδοντας στους οικονομολόγους της ελεύθερης οικονομίας της αγοράς τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν το οικονομικό κλίμα που ίσχυσε επί Αλιέντε – ένα υπερπληθωριστικό κράτος. Παράλληλα όμως ανήσυχοι, αν όχι ένοχοι, για τη βιαιότητα του καθεστώτος Πινοσέτ κατά τα 17 χρόνια της εξουσίας του. Και είναι περισσότερο από βέβαιο ότι καμιά οικονομική ανάπτυξη δεν δικαιολογεί τη σκληρή στάση του δικτάτορα απέναντι σε ένα λαό που αγαπούσε τον Αλιέντε.
LΕ ΜΟΝDΕ
Δύο μέτρα και σταθμά
Το Ισραήλ αποτελεί μια πυρηνική δύναμη. Αλλά ήταν άγραφος κανόνας να μην μιλάει κανείς γι’ αυτό το ζήτημα. Η διεθνής κοινότητα προσπαθεί εδώ και τρία χρόνια να εμποδίσει το Ιράν να αξιοποιήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα, προκειμένου να κατασκευάσει ατομικά όπλα. Υπάρχει ένα επιχείρημα από το παρελθόν που επανέρχεται στην επικαιρότητα. Η επικινδυνότητα μίας ατομικής βόμβας δεν εξαρτάται από τη βόμβα καθαυτή, αλλά από τη φύση του καθεστώτος που τη διαθέτει. Μολονότι ο ισχυρισμός αυτός δεν είναι παράλογος, είναι επιφανειακός. Ενισχύει την άποψη ότι υπάρχουν δύο μέτρα και σταθμά, κάτι που οι χώρες αναπτυσσόμενων αγορών δεν μπορούν να ανεχθούν. Και καλύπτει το γεγονός ότι οι Αμερικανοί είναι οι μόνοι που έχουν χρησιμοποιήσει στο παρελθόν την ατομική βόμβα.
FRΑΝFURΤΕR RUΝDSCΗΑU
Τουλάχιστον δεν εξοργίστηκαν
Η τουρκική κυβέρνηση εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για την απόφαση των «25», όμως κατά βάθος χαίρεται. Οι Τούρκοι δεν ξέσπασαν σε πανηγυρισμούς, αλλά και δεν εξοργίστηκαν. Μπορεί ο κ. Ερντογάν να επέκρινε την απόφαση των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. χαρακτηρίζοντάς την «άδικη» και «σοβαρή δοκιμασία» των σχέσεων της χώρας του με την Ευρώπη, αλλά διευκρίνισε ότι η απόφαση αυτή δεν πρόκειται να επηρεάσει τον στόχο της ένταξης που έχει θέσει η Τουρκία. Οι επικριτικοί τόνοι συνιστούν συνήθη πρακτική. Η έκφραση της απογοήτευσης είναι καθιερωμένη υποχρέωση. Η Αγκυρα γνωρίζει ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί χειρότερα γι’ αυτήν. Με την απόφαση των «25» η Τουρκία κέρδισε χρόνο για να πάρει ανάσες, παρατηρεί η εφημερίδα.
FRΑΝFURΤΕR ΑLLGΕΜΕΙΝΕ
Η Ε.Ε. δεν αποσαφηνίζει τη θέση της
Στα μαλακά έπεσε η Τουρκία με την απόφαση των υπουργών Εξωτερικών. Η «τιμωρία» που επέβαλαν στην Αγκυρα οι υπουργοί Εξωτερικών ήταν ήπια. Με τη συμβολική μομφή σε βάρος της Αγκυρας, η κυβέρνηση Ερντογάν που κατηγορείται στην Τουρκία από την αντιπολίτευση και τον στρατό για υποχωρητικότητα έναντι της Ε.Ε. δεν έχει ουσιαστικό πρόβλημα. Οι Τούρκοι γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να είναι σίγουροι για την ένταξή τους στην Ε.Ε., ακόμη και εάν κάποια μέρα εκπληρώσουν τους όρους που θέτει η ένωση. Και αυτό γιατί η Ε.Ε. δεν έχει ακόμη αποσαφηνίσει τη σχέση της με την υποψήφια αυτή χώρα.