Αν είχαν λόγο οι αρκούδες, έναρθρο λόγο, ίσως και να μας έλεγαν ότι δεν είναι αστεία υπόθεση και αδιάφορη το ότι δεν μπορούν να βυθιστούν στη χειμερινή τους νάρκη, δεν τις αφήνουν οι αφύσικα υψηλές θερμοκρασίες για τέτοια εποχή. Αν είχαν λόγο τα αποδημητικά πουλιά, ίσως και να μας έλεγαν ότι δεν είναι αστεία υπόθεση το μπέρδεμά τους, η απορρύθμιση του οργανικού τους ρολογιού, που τα κρατάει μακριά από ένα ταξίδι που γινόταν αιώνες κι αιώνες. Αν είχαν λόγο, ίσως και να μας έλεγαν ότι εμείς, τα μυαλωμένα δίποδα, κάτι περισσότερο θα μπορούσαμε να κάνουμε για τη μοίρα τους κι όχι απλώς να τα φωτογραφίζουμε και να τα κινηματογραφούμε, για να τα παρουσιάζουμε έπειτα σαν θύματα μιας τάχα μυστηριώδους, αδιάγνωστης νόσου.
Στην πραγματικότητα, και τα πουλιά έχουν φωνή και λόγο, και οι αρκούδες, και τα δέντρα που ανθίζουν χειμωνιάτικα, κι ας μη «λαλούν μ’ ανθρώπινη λαλίτσα». Και δεν χρειάζεται να έχουμε τις θαυμαστές ικανότητες των φημισμένων οιωνοσκόπων της αρχαιότητας για να αποκρυπτογραφήσουμε τα λεγόμενά τους. Οτι ο κόσμος αλλάζει, κι όχι για καλό, αυτό μάς λένε. Οτι ο κόσμος αυτός δεν είναι μόνο δικός μας, έχουν και τα ίδια ένα μερτικό, γιατί ο «κύκλος της ζωής» δεν είναι ούτε οικολογικό παραμυθάκι με χάπυ εντ ούτε διδακτικό τραγουδάκι στα κινούμενα σχέδια της «Ουόλτ Ντίσνεϊ». Οτι αν λιώσουν οι πάγοι στις άκρες της Γης, αν πάψουν να πέφτουν χιόνια ή καταποντιστούν νησιά, το πρόβλημα δεν θα ‘ναι βέβαια το πού θα κάνουν το αγαπημένο τους σκι ή το μπανάκι τους οι τουρίστες του χειμώνα ή του καλοκαιριού.
Μπορεί και να μη χαθεί ο κόσμος αν οι αρκούδες, τα φίδια και οι χελώνες δεν πέσουν στον χειμωνιάτικο ύπνο τους ούτε φέτος ούτε του χρόνου, μάλλον όμως δεν θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την απτή απειλή αν τα «μυαλωμένα δίποδα» δεν βγουν έγκαιρα από τη δική τους μακρότατη χειμερία νάρκη. Τη νάρκη αυτή την προκαλούν από κοινού η αίσθηση της παντοδυναμίας (συναρτημένη και με τα τεχνολογικά μας όπλα), η εκμεταλλευτική απληστία και ο κερματισμός τόσο του χώρου όσο και του χρόνου στην αντίληψή μας: Ακούμε λόγου χάρη εμείς οι της Μεσογείου ότι οι πάγοι της Αρκτικής υποχωρούν ραγδαία και αφηνόμαστε στην αυταπάτη ότι το δράμα αυτό παίζεται έτη φωτός μακριά από μας, άρα «δεν μας αφορά». Διαβάζουμε ότι σε τρεις-τέσσερις δεκαετίες θα έχουν ερημώσει τεράστιες εκτάσεις και ξαναλέμε ότι «το δράμα δεν μας αφορά», γιατί μέχρι το 2050 η χάρη μας θα έχει ήδη ταξιδέψει γι’ αλλού. Αλλά κι ο χώρος (ο πλανήτης μας) ένας είναι, και μικρός, και ο χρόνος επίσης ένας, αδιάσπαστος· κι όχι άπειρος.