Εάν κάποια μέρα ψωνίζοντας σε κρεοπωλείο ακούσετε κάποιον υπάλληλο να λέει σε συνάδελφό του «πιάσε ένα σαπούνι» από το ψυγείο, μη φανταστείτε ότι τρελάθηκε ή ότι κάνει πλάκα ή, ακόμη χειρότερα, ότι μιλάει συνθηματικά για κάτι που δεν επιθυμεί να καταλάβετε.
Στη γλώσσα των κρεοπωλών, «σαπούνια» απλώς ονομάζονται τα αρνιά που εισάγονται από γειτονικές βαλκανικές χώρες, λόγω των μεγάλων κομματιών λίπους που έχουν σε διάφορα σημεία του σώματός τους.
Δεν γνωρίζω την ακριβή καταγωγή της μεταφοράς αυτής, ωστόσο εάν κάποιος ζητήσει από τον χασάπη να αφαιρέσει αυτά τα κομμάτια λίπους, αυτές τις ανθυγιεινές και λιγωτικές, εάν ψηθούν, βόμβες χοληστερίνης, τότε το φθηνότερο εισαγόμενο αρνάκι θα έρθει στην ίδια τιμή με το ακριβό ντόπιο, εάν δεν είναι και λίγο ακριβότερο, καθώς το βάρος του αφαιρούμενου λίπους φθάνει συχνά και το 20% του βάρους του σφάγιου.
Αυτό το μικρό μυστικό, όπως και δεκάδες άλλα που αφορούν στην ποιότητα των προϊόντων της εορταστικής αγοράς, δεν θα τα ακούσετε σε κανένα από τα μακροσκελή και εντελώς πληκτικά ρεπορτάζ των δελτίων ειδήσεων, που μας ενημερώνουν καθημερινά για τις τιμές των κρεάτων και των λαχανικών του περίφημου εορταστικού τραπεζιού.
Θα ακούσετε για σφραγίδες, για ντόπια και εισαγόμενα, κατεψυγμένα και νωπά, για τους εκατοντάδες ελέγχους αγορανομικής υφής, αλλά δεν θα μάθετε ποτέ τίποτα για την τιμή σε σχέση με την ποιότητα – το πιο σημαντικό δηλαδή…
Θα δείτε, για παράδειγμα, τόνους καλογυαλισμένες ντομάτες, σε συνοικιακά μανάβικα και στην κεντρική αγορά, και θα ακούσετε την οργισμένη ανταπόκριση ανίδεων ρεπόρτερ για την τιμή της ντομάτας που πήγε στα ύψη, λες και ερευνούν το βασικό λαχανικό της εποχής και όχι ένα εκτός εποχής θερμοκηπιακό προϊόν που παράγεται σε ειδικές συνθήκες και θέλει να καλύψει πολίτες που έχουν επείγουσα ανάγκη να τρώνε ντομάτες (έστω και άνοστες) και τον χειμώνα.
Τόσο η Πολιτεία, που, δικαιολογημένα, ανησυχεί τις ημέρες των εορτών για την αγοραστική δυνατότητα των χαμηλών εισοδημάτων, όσο και η τηλεόραση που αγνοεί και λαϊκίζει, αντιμετωπίζουν τα φρέσκα λαχανικά και τα κρέατα, γενικά, ισοπεδωτικά, ως είδη και όχι ως προϊόντα συγκεκριμένων παραγωγών. Υπάρχουν μόνο γενικώς, φρέσκα και κατεψυγμένα, ντόπια και εισαγωγής. Κανείς δεν ξέρει πώς παρήχθησαν, πώς λέγεται ο παραγωγός ή η εταιρεία, ποια είναι τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά, με μόνη εξαίρεση τα βιολογικά προϊόντα, τα οποία όμως είναι ακόμη πολύ ακριβά και για τα υψηλά εισοδήματα.
Φροντίζουν, λοιπόν, όταν φροντίζουν και όταν μπορούν να ελέγχουν, απλώς να υπάρχουν προϊόντα σε ανεκτές τιμές. Εάν ψωνίσετε ένα πουκάμισο, επώνυμο ή μαζικής παραγωγής, θα πάρετε από την ετικέτα περισσότερες πληροφορίες και λεπτομέρειες για την ποιότητά του, από οποιοδήποτε φρέσκο προϊόν διατροφής. Ακόμη μια παραδοξότης του πολιτισμού της Ελεύθερης Αγοράς.