Τα παιδιά δεν δημιουργούν τον κόσμο, τον δέχονται όπως είναι. Ανάλογα με το τι θα μάθουν, θα γίνουν εύκολα ή δύσκολα παιδιά, ιδιοφυείς εγκληματίες ή μικροαπατεώνες, φωτισμένοι ή αδιάφοροι άνθρωποι. Η παραβατικότητα ήταν μονόδρομος για τον 11χρονο κουκουλοφόρο στη Θεσσαλονίκη. Σπάνια ένα παιδί περιθωριακής οικογένειας έχει μπορέσει να ξεφύγει από το περιθώριο. Ο αποκλεισμός, η φτώχεια, η παραβατικότητα είναι συνθήκες ζωής τόσο καλά εμπεδωμένες μέσα του, που αποτελούν το φυσικό του περιβάλλον, εκεί όπου αισθάνεται προστατευμένο και ασφαλές. Οποτε δοκιμάζει ν’ αποδράσει, η «δημοκρατική» κοινωνία το ξεβράζει, το σπρώχνει πάλι στο περιθώριο. «Εχω εγώ τον κουμπάρο μου τον αστυνομικό. Θα βρει έναν τρόπο να τον μπαγλαρώσει. Αυτός τον είχε ξαναχώσει μέσα. Να φύγει «το μίασμα» από εδώ. Να ξεβρωμίσει η γειτονιά», έλεγε μεσήλικη του αθηναϊκού κέντρου για 20άρη πάμφτωχης οικογένειας, που μπαινόβγαινε για ψύλλου πήδημα στα σωφρονιστικά καταστήματα. Ετσι και έγινε, και η «τάξη» αποκαταστάθηκε στη γειτονιά… Τον παραβάτη ανέλαβε η Πολιτεία, μέχρι να απαλειφθούν από την εμφάνιση και την ψυχή του εκείνα τα χαρακτηριστικά που προσιδιάζουν σε υγιή άνθρωπο.
Είναι γνωστά τα αποτελέσματα της διάγνωσης και θεραπείας της ανήλικης παραβατικότητας. Με προγράμματα που στιγματίζουν τους «παρεκκλίνοντες» ανηλίκους, έχουν πετύχει σταθεροποίηση και ισχυροποίηση των αντικοινωνικών συμπεριφορών· ενώ μέσα από τον φαύλο κύκλο του σωφρονισμού έχουν παραλάβει πλέον επαγγελματίες εγκληματίες. Χαμένους νέους, ξεγραμμένους από τα κατάστιχα της ευυπόληπτης κοινωνίας, που δεν μορφώνει, απλά «συμμορφώνει». Κι ας είναι το πρόβλημά τους, πρόβλημα που κληρονόμησαν από την κοινωνία των ενηλίκων, τη δική μας κοινωνία, η οποία δεν παύει στιγμή να παραδίδει -έμμεσα κι απρόσωπα- μαθήματα βίας. Οταν τηλεπαρουσιαστής -σταρ των κοσμικών σελίδων- έσπαγε προ καιρού με βαριοπούλα ένα ολοκαίνουργο αυτοκίνητο (ήταν μέσα στους όρους του τηλεπαιχνιδιού), γιατί μας ξαφνιάζει που ένα 11χρονο παιδί, έξω από το προστατευτικό δίχτυ του ελέγχου, των δεσμεύσεων, των «πρέπει» και των «απαγορεύεται» μιας κανονικής οικογένειας, πετάει πέτρες και μολότοφ; Οι πέτρες του κατευθύνονται ενάντια στη λειτουργούσα και ευημερούσα κοινωνία, που παραβιάζει ό,τι ακριβώς πρεσβεύει, που αδικεί, που καταπιέζει απαιτώντας πειθήνια υπακοή από τα θύματα της καταπίεσής της. Στις γιγαντοαφίσες στους δρόμους και στην τηλεόραση προβάλλονται όσο ποτέ έντονα οι μύθοι της αφθονίας, προκαλώντας όλο και μεγαλύτερη ανασφάλεια στα στρώματα του πληθυσμού με τα χαμηλότερα εισοδήματα. Η ψευδής ευτυχία της υπερκατανάλωσης δημιουργεί διαρκές αίσθημα στέρησης στους φτωχούς. Η αδιάκοπη εξύμνηση του χρήματος τραυματίζει βαθιά την αυτοπεποίθησή τους.
Την ίδια στιγμή, οι άρχοντες της αφθονίας δεν ενδιαφέρονται για κάτι άλλο έξω από το να συναλλάσσονται μεταξύ τους (εμπορικά) λησμονώντας τους πολλούς αποκλεισμένους από την ευημερία. Η παρέκκλιση, η ανταρσία στις τρέχουσες κοινωνικές αξίες, εύκολα θα περιχαρακωθεί και θα απομονωθεί. Υπάρχουν γι’ αυτό τα σωφρονιστικά ιδρύματα. Οι αποθήκες των ανεπιθύμητων, των κολασμένων. Δεν χρειάζεται η πρόληψη όταν η καταστολή χωρίζει τόσο εύκολα και τόσο ξεκάθαρα τις δύο όψεις της κοινωνίας: Την τακτοποιημένη και λαμπερή, από τη γογγύζουσα, τη δύσοσμη, την οχληρή.