Το βιβλίο μου «Ειρήνη στην Παλαιστίνη, όχι Απαρτχάιντ», το οποίο δημοσιεύτηκε τον περασμένο μήνα, εκφράζει την άποψή μου για τις συνθήκες στα κατεχόμενα εδάφη και περιγράφει μια πορεία δράσης, που προσφέρει ένα δρόμο προς τη μόνιμη ειρήνη για το Ισραήλ και τους γείτονές του. Η γνώση μου για το θέμα βασίζεται σε επισκέψεις της περιοχής, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 33 χρόνων, τη λεπτομερή μελέτη και εμπλοκή μου στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις ως προέδρου, και τον ηγετικό μου ρόλο στον έλεγχο των παλαιστινιακών εκλογών του 1996, 2005 και 2006.
Ορισμένα σημαντικά σημεία του βιβλίου είναι: και οι δύο πλευρές έχουν θρηνήσει τον θάνατο πολλών αθώων πολιτών κι αυτή η βία και τρομοκρατία πρέπει να σταματήσει. Επί 39 χρόνια, το Ισραήλ κατέχει παλαιστινιακή γη και αποικίζει εδάφη κατά βούληση. Συχνά αποκλεισμένοι από τις εστίες τους, τη γη και τους τόπους λατρείας τους, οι Παλαιστίνιοι καταπιέζονται. Υπάρχει υποχρεωτικός διαχωρισμός μεταξύ Ισραηλινών εποίκων και Παλαιστινίων πολιτών, στη βάση ενός περίπλοκου συστήματος διελεύσεων, το οποίο υποχρεώνει τους Παλαιστίνιους να υποβάλλονται σε πολλαπλούς ισραηλινούς ελέγχους. Ενα τεράστιο τείχος εκτείνεται κατά μήκος κατοικημένων περιοχών σε ό,τι έχει απομείνει από τη Δυτική Οχθη, κατασκευασμένο πάνω στην περιουσία αραβικών οικογενειών και σχεδιασμένο να προσφέρει περισσότερη γη και προστασία στους ισραηλινούς εποικισμούς.
Σε συνδυασμό με αυτό το τείχος, ο ισραηλινός έλεγχος της Κοιλάδας του Ιορδάνη θα περιορίσει τους Παλαιστίνιους αποκλειστικά στα διηρημένα εδάφη τους. Η Γάζα περιβάλλεται από ένα παρόμοιο εμπόδιο, με μόνο δύο ανοίγματα, που ελέγχονται από το Ισραήλ. Πλήθος πολιτών δεν έχουν ελεύθερη πρόσβαση στον έξω κόσμο από αέρος, ξηράς ή θάλασσας.
Ο παλαιστινιακός λαός στερείται σήμερα των αναγκαίων για τη ζωή, λόγω των οικονομικών περιορισμών, που έχουν επιβάλει το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες, επειδή 42% ψήφισε υποψηφίους της Χαμάς, στις εκλογές αυτής της χρονιάς. Δάσκαλοι, νοσοκόμοι, αστυνομικοί, πυροσβέστες και άλλοι υπάλληλοι δεν μπορούν να πληρωθούν και σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι προμήθειες στη Γάζα είναι ανάλογες με εκείνες, που διατίθενται στις φτωχοτερες οικογένειες της υποσαχάριας Αφρικής, με μισές από τις οικογένειες να επιβιώνουν με ένα γεύμα ημερησίως.
Ο Μαχμούτ Αμπάς, πρώτα ως πρωθυπουργός κι εν συνεχεία ως πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής και ηγέτης της ΟΑΠ, επιδιώκει να διαπραγματευτεί με το Ισραήλ, επί σχεδόν έξι χρόνια, χωρίς επιτυχία. Οι ηγέτες της Χαμάς υποστηρίζουν τις διαπραγματεύσεις και υπόσχονται να αποδεχθούν τα αποτελέσματα, αν εγκριθούν με παλαιστινιακό δημοψήφισμα.
Οι αποφάσεις του ΟΗΕ, οι συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ το 1978, η συμφωνία του Οσλο το 1993, η επίσημη αμερικανική πολιτική και ο διεθνής οδικός χάρτης για την ειρήνη, τα πάντα βασίζονται στην προϋπόθεση ότι το Ισραήλ θα αποσυρθεί από κατεχόμενα εδάφη.
Οπως προτείνει η έκθεση Μπέικερ-Χάμιλτον, η επανάληψη των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα για την προώθηση της ειρήνης στην περιοχή. Η έκθεση προτείνει επίσης ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Συρία, αναφορικά με τα Υψώματα του Γκολάν. Και οι δύο προτάσεις έχουν απορριφθεί από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό.
Είναι πρακτικά αδύνατο για σφοδρούς ανταγωνιστές να ορίσουν χρόνο, τόπο, ατζέντα και διαδικασίες κοινά αποδεκτές και από τις δύο πλευρές, οπότε είναι απαραίτητος ένας ξένος μεσολαβητής. Αν η αμερικανική κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να αναλάβει μονομερώς μια τέτοια ευθύνη, τότε η μόνη εναλλακτική είναι το διεθνές «κουαρτέτο» από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, τον ΟΗΕ και την Ε.Ε.
* Ο κ. Τζίμι Κάρτερ διετέλεσε πρόεδρος των ΗΠΑ.