Ο ανένταχτος φοιτητής με τα πράσινα παπούτσια. Και η καλλιτέχνις που ασχολήθηκε με την εκμετάλλευση των εθνικών συμβόλων επί δικτατορίας και με την παράλληλη άνθηση της κινηματογραφικής πορνογραφίας. Ο Παναγιώτης Κ. και η Εύα Στεφανή στάθηκαν ιδιαίτερα άτυχοι. Ο πρώτος επειδή, όπως αποδείχτηκε τελικά, συνελήφθη και ξυλοκοπήθηκε, επειδή φορούσε παρόμοια παπούτσια με τον αναρχικό στα βίντεο της αστυνομίας. Κι η δεύτερη επειδή πίστευε ότι μπορεί να διατυπώνει με σχετική ελευθερία τις καλλιτεχνικές της απόψεις.
Η ατυχία τους υπενθύμισε τη συλλογική μας ατυχία: ζούμε σε μια ιδιόμορφη ιστορική στιγμή όπου τα εθνικά σύμβολα έχουν υποστεί παρόμοια εκμετάλλευση μ’ εκείνη που νομίζαμε ότι αφήσαμε πίσω μας χάρη στη μεταπολίτευση. Οσο για την τηλεοπτική πορνογραφία, εκεί τα καταπιεσμένα ένστικτα βρίσκουν την ίδια διέξοδο που τους πρόσφερε παλαιότερα η κινηματογραφική πορνογραφία. Σήμερα όλα συμβαίνουν στο οικογενειακό σαλόνι, υπό την παρουσία παιδιών, με αναμμένη τηλεόραση. Εκεί τα εθνικά σύμβολα -αν θέλουμε να μιλήσουμε για καπήλευση- έχουν χρησιμοποιηθεί σε παγιετοφορεμένα γυναικεία μπούστα ή ως φόντο ακροδεξιών εκπομπών, έχουν συνοδευθεί από στρατιωτικά εμβατήρια, έχουν στολιστεί με κόκκινα και μαβιά ηλιοβασιλέματα – κι αν ο καθένας μπορούσε να ελέγχει ανά πάσα στιγμή το σύνολο του δημοσίου λόγου και της δημόσιας αισθητικής, οι ιθύνοντες θα είχαν επίσης συλληφθεί για προσβολή εθνικών συμβόλων ή δημοσίας αιδούς.
Αλλά δεν ελέγχει ο καθένας το σύνολο του δημοσίου λόγου. Αποδεικνύεται ότι μόνο τα πιο συντηρητικά τμήματα της ελληνικής κοινωνίας έχουν πρόσβαση στις διαδικασίες. Πρόκειται για μια σχεδόν αντανακλαστική ευκολία: όταν τα πράγματα δυσκολεύουν δημοκράτες και μη συντάσσονται με το πιο σκοταδιστικό κομμάτι της πολιτικοκοινωνικής ζωής. Ο κ. Βουλγαράκης με τις διπλωματικές του διατυπώσεις, και πολύ περισσότερο ο κ. Βενιζέλος προ τετραετίας, στην Outlook, ενθαρρύνουν αυτό το επικίνδυνο κομμάτι της ελληνικού δημόσιου βίου. Αν στις επόμενες εκλογές έχουμε πεντακομματική Βουλή η ευθύνη πέφτει και στους ώμους των πολιτικών που υποστηρίζουν δημοκρατικές διαδικασίες, ενώ ενθαρρύνουν τακτικές ολοκληρωτικών καθεστώτων. Ευθύνη έχουν, επίσης, και οι πολίτες που ξέχασαν να σκέφτονται και πιστεύουν πράγματι ότι το 2007, σε μια ελεύθερη χώρα, η αστυνομία μπορεί να συλλαμβάνει διευθυντές εκθέσεων. Οι πολίτες που τρέφονται με ειδήσεις-φήμες.
Ενας φοιτητής και μια καλλιτέχνις. Ο,τι φόβιζε και αποδιοργάνωνε τη χούντα των συνταγματαρχών κινητοποιεί ακόμη και σήμερα μηχανισμούς, αναβιώνει στερεότυπα «νομιμοφροσύνης» που έχουν πεθάνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά όχι, ας πούμε, στην Τουρκία. Είναι τυχαίο;