Οποιοσδήποτε συνδέεται με την Παλαιστίνη είναι θυμωμένος και θλιμμένος. Το πολιτικό και ηθικό κλίμα είναι ωμότερο και πιο απλουστευτικό, η υποστήριξη των μέσων μαζικής ενημέρωσης προς το Ισραήλ μεγαλύτερη, ο πόλεμος εναντίον της τρομοκρατίας έχει μονοπωλήσει την παγκόσμια ατζέντα και, όσον αφορά το αραβικό περιβάλλον, υπάρχει μεγαλύτερος κατακερματισμός και έλλειψη συνάφειας από ποτέ.
Η πίκρα του Παλαιστίνιου διανοουμένου Εντουαρντ Σαΐντ, από τους λίγους ορθολογιστές που είχε η παλαιστινιακή διασπορά, εκφράστηκε λίγο πριν από το θάνατό του. Μοιάζει όμως επίκαιρη, με αφορμή την τελευταία «επίθεση» ειρήνης του Αμερικανού πρόεδρου στη Μέση Ανατολή.
Εστω και στη δύση της προεδρικής του θητείας, ο κ. Μπους επιδιώκει να καλύψει το κενό που δημιούργησαν τα έξι χρόνια απαξιωτικής πολιτικής στην περιοχή, εξαιτίας της μετατόπισης των γεωπολιτικών συμφερόντων των ΗΠΑ στο Ιράκ. Το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον αναλαμβάνει πρωτοβουλία για την αναθέρμανση του ειρηνευτικού διαλόγου στα παλαιστινιακά εδάφη είναι σημαντικό γεγονός. Δεν πρωτοτυπεί, όμως, και δεν προετοιμάζει κανέναν για μεγάλες ανατροπές. Μπουσουλάει πάνω στις γνωστές οδικές αρτηρίες που ώς σήμερα ελάχιστα έχουν συμβάλει στο να μετατραπούν σε λεωφόρους ειρήνης.
Εκείνο που σχεδιάζουν οι καρεκλοκένταυροι της Ουάσιγκτον αφορά την ενίσχυση του Αμπάς και της Φατάχ (που αναγνωρίζονται και χρηματοδοτούνται) και την πλήρη απομόνωση της νόμιμα εκλεγμένης κυβέρνησης της Χαμάς, και μαζί με αυτή του ενός εκατομμυρίου των εξαθλιωμένων της λωρίδας της Γάζας. Αφορά επίσης την προτροπή των Ισραηλινών να αναζητήσουν άλλες πρακτικότερες μεθόδους, προκειμένου να περιορίσουν τα δακτυλικά αποτυπώματά τους στην περιοχή, χωρίς όμως να διακινδυνεύσουν θέματα ασφαλείας. Τέλος υπάρχει και η αναφορά-παγίδα που κάνει λόγο για «εδαφική διαπραγμάτευση, με αμοιβαία αποδοχή συνόρων, τα οποία θα αντικατοπτρίζουν τις προηγούμενες γραμμές και τη σημερινή πραγματικότητα». Αν συνοψίζαμε, θα λέγαμε δύο πράγματα: πρώτον το σοβαρό θέμα της Χαμάς γίνεται μη-θέμα, από τη στιγμή που δεν εισάγεται ούτε ως προβληματισμός και δεύτερον ο μαγικός όρος «σημερινή πραγματικότητα» επιδέχεται μια και μόνη ερμηνεία: παγίωση της ισραλινής οικιστικής πολιτικής. Ενας σοβαρός διαμεσολαβητής δεν ξεκινάει τοποθετώντας την πυραμίδα ανάποδα, ούτε επιδεικνύει ανοικτά την εύνοιά του προς τη μια από τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Το ερώτημα επομένως είναι αν η Ουάσιγκτον επιθυμεί να καταστήσει αιχμή του δόρατός της την κοσμική ηθική και να εξελιχθεί σε αξιόπιστο διαμεσολαβητή των ίσων δικαιωμάτων Ισραηλινών, Παλαιστινίων, ή επιδιώκει απλώς να προστατεύσει τη «μοναδικότητα» του Ισραήλ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος παρεμβαίνει με την ελπίδα να βελτιώσει την εικόνα των Ρεπουμπλικανών στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Παρεμβαίνει επίσης με την προσδοκία ότι συμμορφούμενος τρόπον τινά με τα κελεύσματα των παλαιότερων διπλωματών και φίλων του πατρός του θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη συναίνεση στο Κογκρέσο για το Ιράκ. Ομως το Παλαιστινιακό, όπως συνήθιζε να λέει ο Σαΐντ, δεν αποτελεί αποκλειστικά αραβικό πρόβλημα. Ο αγώνας των Παλαιστινίων έχει διεθνή απήχηση και δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο μόνο διαπραγματεύσεων ή άλλων πολιτικών επιδιώξεων. Είναι ένας αγώνας ζωής και ηθικής τάξεως κι έτσι θα παραμείνει μέχρι να λυθεί.