Η προεκλογική εκστρατεία είναι σαφώς κατώτερη της νοημοσύνης του μέσου Ελληνα πολίτη. Πιθανότατα είναι κατώτερη της νοημοσύνης των πολιτικών που έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα επιβιώσεως, διότι εκ του αποτελέσματος των εκλογών της επομένης Κυριακής εξαρτάται το επαγγελματικό τους μέλλον για την επόμενη τετραετία.
Ωστόσο, το θέμα δεν αφορά τις ικανότητες των πολιτικών ηγετών ή υποψηφίων βουλευτών. Το πρόβλημα είναι η συνεχιζόμενη ασυμβατότης του πολιτικού συστήματος της χώρας και των εκπροσώπων του με την πραγματικότητα, όπως αυτή διαμορφώθηκε με την πλήρη ενσωμάτωση της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Με δύο λόγια, τμήμα της επιχειρηματικής κοινότητος προχώρησε μέχρις ενός σημείου σε εναρμονίσεις προς τα ευρωπαϊκώς ισχύοντα· άλλες παραγωγικές ομάδες υφίστανται τις αλλαγές που αποφασίσθηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο ή εν πάση περιπτώσει αναγνωρίζουν τον καθοριστικό ρόλο της Ενώσεως στην εσωτερική πολιτική της Ελλάδος.
Μόνον το πολιτικό σύστημα της χώρας ενεργεί ωσάν να έχει άπειρες δυνατότητες αυτενέργειας και αναπτύξεως πρωτοβουλιών, ενώ ο ρόλος των πολιτικών ηγετών είναι να εξασφαλίσουν τη συναίνεση των πολιτών για την εφαρμογή κοινοτικών οδηγιών, στη διαμόρφωση των οποίων είχαν ήδη συμφωνήσει πολύ πριν τεθεί θέμα εφαρμογής τους στην εσωτερική πολιτική σκηνή. Παράδειγμα η περίφημη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, και ειδικότερα το θέμα των μη κρατικών Πανεπιστημίων, η ίδρυση των οποίων είχε αποφασισθεί σε κοινοτικό επίπεδο προ ετών και παρά ταύτα εμφανίσθηκε από την κυβέρνηση ως σταυροφορία εκσυγχρονισμού της ανώτατης εκπαίδευσης.
Βέβαια, είναι ιδιαίτερα δυσάρεστο για τους πολιτικούς των εθνικών κρατών να αποδεχθούν ότι η δυνατότητα αυτενέργειας που διέθεταν έχει περιορισθεί. Δεν είναι δυνατόν να γίνει, δηλαδή, αποδεκτό από το πολιτικό κατεστημένο ότι εκ των πραγμάτων η Ελλάς κατέστη απλώς μια μορφή Νομαρχίας στο πλαίσιο της Ενώσεως και να αναπροσαρμόσουν την αντίληψη περί του ρόλου τους πάνω στη βάση αυτή.
Η εξέλιξη δεν είναι αρνητική αυτή καθ’ αυτή· η πορεία της Ελλάδος είναι δεδομένη· η τύχη της χώρας συνδεδεμένη με το μέλλον της Ενώσεως, όποιο και εάν είναι αυτό· κυριαρχικά δικαιώματα μεταβιβάζονται καθημερινώς στο ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι κατά συνέπεια ασύμβατο να εξακολουθεί να υφίσταται λόγος πολιτικός σε εξόχως καταγγελτικό επίπεδο ανάλογος με αυτός που ίσχυε πριν από δεκαετίες.
Ουδέν διακυβεύεται ουσιαστικώς από την αλλαγή των δύο μεγάλων κομμάτων στην εξουσία, αφού τόσο η Νέα Δημοκρατία όσο και το ΠΑΣΟΚ έχουν αποδεχθεί και εργασθεί για την οικονομική ενσωμάτωση της χώρας στην Ε.Ε. και τον εναρμονισμό στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής. Η ψήφος δεν αναδεικνύει παρατάξεις με διαφορετική ιδεολογική τοποθέτηση.
Το ζήτημα επί της ουσίας είναι η ωρίμανση του πολιτικού λόγου, ώστε να ανταποκρίνεται προς τη διαμορφωθείσα πραγματικότητα, την οποία βιώνουν καθημερινά οι Ελληνες πολίτες. Αλλά αυτό θα δημιουργούσε απέραντη ανία και θα είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί δραματικά η προσέλευση των πολιτών στις κάλπες κάτω από το 50%, όπως συμβαίνει σε ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης. Τρομοκρατημένοι από το ενδεχόμενο αυτό οι πολιτικοί ηγέτες επιμένουν σε τόνους αρχέγονης ρητορικής αντιπαραθέσεως και αντιμετωπίζονται με συγκατάβαση και ανοχή από το εκλογικό σώμα. Ολα αυτά για μία ακόμη εβδομάδα μόνον, ευτυχώς.