Το κόστος που θα επωμισθούν οι μεγάλοι πολυεθνικοί χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί από την κρίση των επισφαλών στεγαστικών δανείων (subprimes), υπολογίζεται ότι θα κυμανθεί περί τα 250 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που δημοσιοποιήθηκαν προχθές, ήδη έχουν καταλογιστεί ζημίες ύψους 100 δισ. δολαρίων. Αλλά η κρίση των subprimes έχει «ουρά» και, μάλιστα, μεγάλη: Εως 200 δισ. δολάρια επιπλέον. Αυτό βαραίνει το κλίμα στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι η απειλή για τα χρηματιστήρια περιέχεται μόνο στο σενάριο της ύφεσης στις ΗΠΑ. Αυτό δεν είναι ακριβές. Η πιο πιθανή και άμεση απειλή για τα χρηματιστήρια βρίσκεται στο εσωτερικό του χρηματοπιστωτικού τομέα. Οι δυνάμεις που απειλούν τόσο αυτά όσο και τα πολυεθνικά συγκροτήματα που έχουν χτιστεί πάνω τους, προέρχονται από το «βαθύ κράτος» των αγορών: Τις επτά μεγάλες εταιρείες ασφάλισης των ομολόγων, τα οποία εκδίδουν οι επιχειρήσεις για να αντλήσουν ρευστότητα. Τις σύγχρονες, νεοϋορκέζες, «επτά αδελφές».
Αυτές έχουν υποστεί βαρύτατες απώλειες από την κρίση των subprimes. Η δεύτερη μεγαλύτερη από αυτές τις «επτά αδελφές», η Ambac Financial Group (έχει ασφαλίσει ομολογιακά δάνεια ύψους 556 δισ. δολ.) μέσα στους τελευταίους 12 μήνες είδε την κεφαλαιοποίησή της να συρρικνώνεται κατά 93%, στα 683 εκατ. δολάρια. Η μετοχή της, από τα 96 δολάρια πριν από οκτώ μήνες, προχθές σερνόταν στα 6,4 δολάρια.
Οι «επτά αδελφές» έχουν εγγυηθεί ομολογιακά δάνεια συνολικού ύψους 2,4 τρισ. δολαρίων. Για να συνεχίσουν να τα εγγυώνται, πρέπει η πιστοληπτική ικανότητά τους να διατηρήσει την ανώτατη βαθμολογία (ΑΑΑ). Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να βρουν κεφάλαια που θα αντισταθμίσουν τις ζημίες τους, ώστε να διατηρήσουν υψηλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας. Κι εδώ αρχίζουν τα προβλήματα: Ηδη, μία από αυτές, η ACA Capital (έχει ασφαλίσει ομόλογα συνολικής αξίας 75 δισ. δολ.), υποβαθμίστηκε τον Δεκέμβριο. Η πρώτη απόπειρα της Ambac να αντλήσει κεφάλαια δεν ευοδώθηκε και οδηγείται σε υποβάθμιση από τους οργανισμούς αξιολόγησης Moody’s και Fitch. Αν οι «επτά αδελφές» υποβαθμιστούν, οι πελάτες τους και οι επενδυτές θα χάσουν έως 200 δισ. δολάρια. Μια δεύτερη «κρίση subprimes»; Αυτό είναι ένα ενδεχόμενο.
Δεύτερο ενδεχόμενο είναι (προκειμένου να διασώσουν τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας…) να προχωρήσουν στο ξεπούλημα του χαρτοφυλακίου μετοχών. Σε αυτήν την περίπτωση, υπάρχει κίνδυνος να εκδηλωθεί «φαινόμενο ντόμινο» (domino effect), τονίζουν δύο έγκυροι οικονομολόγοι, ο Ανατόλ Καλέτσκι και ο Σαρλ Γκέιβ, σε επίκαιρη ανάλυσή τους: Οι ρευστοποιήσεις μετοχών οδηγούν τις κεφαλαιαγορές σε χαμηλότερο επίπεδο, κατά συνέπεια συρρικνώνεται η κεφαλαιακή επάρκεια άλλων εταιρειών οι οποίες, με τη σειρά τους, υποχρεώνονται να ρευστοποιήσουν μετοχές, η αγορά πιέζεται πάλι χαμηλότερα κ.ο.κ.
Μεγάλο μέρος των μαζικών πωλήσεων που πλήττουν τα χρηματιστήρια τις τελευταίες ημέρες, σύμφωνα με τους Καλέτσκι και Γκέιβ, οφείλεται σε κάποιας μορφής «φορσέ» ξεπούλημα. Αυτός ο φαύλος κύκλος ρευστοποιήσεων -λένε- θα μπορούσε να συνεχιστεί. Αλλά επειδή -καταλήγουν- οι αγορές μετοχών είναι «μαζικά υπερπουλημένες» και η ψυχολογία των επενδυτών έχει φτάσει στο ναδίρ, πιστεύουν ότι οι αγορές «ξύνουν τον πάτο». Ο Μπερνάνκι θα συνεχίσει να μειώνει τα επιτόκια, ο Μπους θα διανείμει ένα μεγάλο (περί τα 150 δισ. δολάρια) δημοσιονομικό πακέτο κι έτσι, αν και παραμένει ο κίνδυνος ρευστοποιήσεων, οι αγορές μετοχών σύντομα θα σταθεροποιηθούν – υποστήριζαν προχθές, Παρασκευή. Μένει να φανεί…