Επιστημονικά πειράματα με μια ουσία που εντοπίστηκε τη δεκαετία του ’70 στο νησί του Πάσχα, τη ραπαμυκίνη, η οποία ήδη χρησιμοποιείται στην ιατρική στον τομέα των μεταμοσχεύσεων και της καταπολέμησης του καρκίνου, οδηγούν, όπως λέγεται, τους ερευνητές στα ίχνη του φαρμάκου για τη μακροζωία. Η ραπαμυκίνη, ανακάλυψαν, επιμηκύνει τη ζωή των ποντικών κατά 38%. Οχι, δεν μπορεί η ουσία να χορηγηθεί στον άνθρωπο ως έχει, λένε οι επιστήμονες· αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό…
Προ ετών είχαν ανακαλύψει το γονίδιο του Μαθουσάλα, μελετώντας το DNA αιωνόβιων Ισλανδών. Νωρίτερα είχαν εντοπίσει το γονίδιο Age one σε ένα είδος σκουληκιού, το γονίδιο Indy σε ένα είδος σκνίπας, και πάει λέγοντας. Αποτέλεσμα: Ουδέν. Ο άνθρωπος είναι μια ακολουθία αλληλοεξαρτώμενων και αλληλοεπηρεαζόμενων συνδυασμών γονιδίων, που είναι δύσκολο να τεθούν υπό έλεγχο. Επιπλέον, η ίδια η επιστήμη παραδέχεται ότι τα κύτταρά μας είναι που θέτουν περιορισμούς στη μακροζωία.
Ωστόσο, οι γεροντολόγοι δεν το βάζουν κάτω και συνεχώς απομονώνουν γονίδια και ουσίες. Και ευελπιστούν ότι μέσα στην επόμενη 20ετία (με τη βοήθεια της βιοτεχνολογίας – όταν πρόκειται για την αθανασία, η βιοηθική γίνεται λάστιχο) θα έχουν βρει το μυστικό που θα αυξήσει τον μέσο όρο ζωής του ανθρώπου (του δυτικού ανθρώπου) στα 200 χρόνια – η ευημερία μας στρογγυλοκάθεται πάνω στη λογική, αν εμείς ζούμε 100, 120 χρόνια, ευτυχώς υπάρχουν άλλοι, αλλού, στην Αφρική, την Ασία, τη Λατινική Αμερική που πεθαίνουν στα 18 ή στα 23… Και πάλι υπάρχει πρόβλημα με την επιμήκυνση της ζωής. Υπερπληθυσμός, εξάντληση πόρων, ρύπανση, υπό κατάρρευση ασφαλιστικά συστήματα, ένας κόσμος έτοιμος να εκραγεί.
Η αύξηση του μέσου όρου ζωής, η αθανασία είναι η πιο μακρόβια χίμαιρα στην ιστορία. Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι προσπαθούσαν να κερδίσουν την αθανασία με την υστεροφημία – να υπάρχουν εσαεί στη σκέψη όλων. Οι αλχημιστές του Μεσαίωνα με τη φιλοσοφική λίθο. Οι οπαδοί των θρησκειών, με την πίστη στην αθανασία της ψυχής. Οι ιδεολόγοι, με τις παμπάλαιες επιθυμίες της ανθρωπότητας, για δικαιοσύνη, ισότητα, δημιουργία ενός νέου κόσμου, ενός νέου ανθρώπου – μέχρι την κατάρρευση των πολιτικών ιδεολογιών. Η πολιτική δεν υπόσχεται σήμερα κάτι. Μπροστά σ’ αυτήν την παράλυση του ουτοπικού πνεύματος, η επιστήμη προσφέρει ατομικές εγωιστές λύσεις σε κάθε εκδοχή (βλαστοκύτταρα, ανταλλακτικά οργάνων, κλώνους…).
Βέβαια, οι ταχύρρυθμοι πολιτισμοί είναι που απασχολούν την ιστορία. Κι έπειτα πάντα η επιστήμη έκανε άλματα μπροστά. Αν ο άνθρωπος επινοεί διαρκώς νέες φυσικές αντιλήψεις, δεν το κάνει τόσο για να προσφέρει μια αξιόπιστη εξήγηση της φύσης όσο για να ξεφύγει από την ανία του εξηγημένου. Ενα μέρος της επιστημονικής κοινότητας, ωστόσο, δεν διστάζει να υπερβεί τα όρια. Νιώθουν παντοδύναμοι, μικροί θεοί. Στην αδιέξοδη, εξασθενημένη εποχή μας, η επιστήμη μάς προετοιμάζει να παίξουμε εξέχοντες ρόλους μέσα στον τετριμμένο χρόνο, προσφέρει χίμαιρες καινοφανείς, ενδυναμώνοντας τη δίψα για μια άχρονη σκηνή της ζωής.
Η κούρσα της επιστήμης για το ελιξίριο της ζωής είναι μάλλον σημάδι μιας παρακμιακής εποχής. Ζούμε την επιστημονική σοφία και τη ματαιότητα, την άρνηση και τη δεκτικότητα, την απληστία, τη μισαλλοδοξία, μέσα από μια σχεδόν καθολική σύγχυση πεποιθήσεων και αξιών. Κάτι που δεν αφήνει ευδιάκριτη χαραμάδα στο μέλλον.
