Επί χρόνια πολλά, κυβερνήσεις και αστυνομικές αρχές αρνούνταν την ύπαρξη οργανωμένου εγκλήματος στη χώρα μας, φοβούμενοι να αναγνωρίζουν ό, τι ήδη έθαλλε. Ακόμη και την τρέχουσα χρονιά, ανατινάξεις αυτοκινήτων και εκτελέσεις το καταμεσήμερο χαρακτηρίζονται από την αστυνομία «ξεκαθάρισμα λογαριασμών ανάμεσα σε νονούς της νύχτας» και οι υποθέσεις προσπερνιούνται. Λες και η διαρκής φονική δράση των «νονών της νύχτας» είναι αναπόσπαστο μέρος του δημοκρατικού βίου, είναι αναπόφευκτη χαλαζόπτωση, μπόρα Αυγούστου.
Δεν είναι. Το οργανωμένο έγκλημα, με τα συμβόλαια θανάτου, τις ανατινάξεις κτιρίων και αυτοκινήτων, τις απαγωγές, τις εκτελέσεις αντιπάλων και καρφιών, τις εξαγορές κρατικών λειτουργών, τις επαφές με ημινόμιμους επιχειρηματίες και νομιμοφανή πλυντήρια, δρα επειδή υπάρχει ανοχή· επειδή κάποιοι θύλακοι του κρατικού μηχανισμού προσφέρουν ανοχή. Με το αζημίωτο. Στην αστυνομία, στο δικαστικό σώμα, στις φυλακές. Γνωρίζουμε ότι μέγα μέρος των μαφιόζικων εργασιών διευθύνεται μέσα από τις φυλακές, ακόμη και από τη φυλακή υψίστης ασφαλείας των Τρικάλων. Γνωρίζουμε ότι εγκληματίες με βαριές κατηγορίες πετυχαίνουν αλλεπάλληλες αναβολές δίκης, ακόμη και άρση της προφυλάκισης. Γνωρίζουμε ότι τις φυλακές διοικούν εσωτερικά οι κατάδικοι, με δικούς τους νόμους και κώδικες.
Με την εξάρθρωση της συμμορίας απαγωγέων του μεγαλοεπιχειρηματία Παναγόπουλου μαθαίνουμε επίσης ότι στις παρυφές της εκτενούς και δραστήριας μαφίας, στο όριο της νομιμότητας, κινούνται πολλά γκρίζα πρόσωπα, με οικονομική επιφάνεια, με φανερές συναλλαγές, με κοινωνική προβολή, ενδεχομένως με πολιτικές διασυνδέσεις.
Ο καμένος δεν φοβάται τη φωτιά· οι συλληφθέντες ενδεχομένως να καίνε τους γκρίζους, τους ημινόμιμους και τους μεγαλόσχημους, γιατί δεν ρισκάρουν τίποτε πια. Δεν γνωρίζουμε ούτε το ακριβές περιεχόμενο του ανακριτικού υλικού ούτε τα τεκμήρια των σχέσεων και των διασυνδέσεων. Γνωρίζουμε όμως ότι ο κόσμος του οργανωμένου εγκλήματος εφάπτεται με τον κόσμο των σωματοφυλάκων, των φουσκωτών και των νυκτερινών κέντρων. Γνωρίζουμε ότι μέρος αυτής της πανίδας παρέχει τέτοιες και άλλες υπηρεσίες στον κόσμο του ξιπασμένου πλούτου και της επιδεικνυόμενης ισχύος, σε αυτούς που συναπαρτίζουν την οικονομική ελίτ του κρατιδίου.
Υποθέτουμε βάσιμα επίσης ότι η μαφία των Βλαστού και Σία συνετρίβη διότι υπερέβη τα εσκαμμένα. Μεθυσμένοι από την ατιμωρησία και την ανοχή, ανοίχτηκαν πέρα από τα άγραφα πλην υπαρκτά όρια· χτύπησαν ένα επίλεκτο μέλος του επιχειρηματικού κόσμου και κινητοποίησαν τα αμυντικά αντανακλαστικά όλων των πλουσίων: αισθάνθηκαν υποψήφια θύματα. Διότι δεν κυκλοφορούν όλοι οι πλούσιοι με φουσκωτούς και θωρακισμένα οχήματα, δεν κατοικούν σε περίφρακτα σπίτια, δεν έρχονται ούτε καν σε οριακή επαφή με τον γκρίζο κόσμο. Αυτοί οι άνθρωποι φοβήθηκαν και ζήτησαν προστασία· κι έχουν τον τρόπο και τη δύναμη να απαιτήσουν προστασία.
Δεν γνωρίζουμε τι είδους προστασία προσφέρθηκε. Γνωρίζουμε όμως ότι η απαγωγή Παναγόπουλου βαίνει προς διαλεύκανση· άρα προσφέρεται ένα μήνυμα με δύο παραλήπτες: καθησυχαστικό προς τους απειλούμενους, εκφοβιστικό προς τους αποθρασυνθέντες.
Η εξάρθρωση όμως προκαλεί απρόοπτες καραμπόλες. Αναπόφευκτα. Το σύστημα ανοχής, εξαγορών, πλυντηρίων, γκρίζων ζωνών, η τόσο περίτεχνη κατασκευή νομιμοφάνειας, κλονίζεται. Στην αβάσταχτη υπερδιαφάνεια και υπερταχύτητα του μηντιόκοσμού μας, αυτού του γκρίζου κόσμου της απληστίας και της χλιδής, του νόμιμου άρα ηθικού», όλα μαθαίνονται, όλα κυκλοφορούν, έστω μισοειπωμένα.
Εργολάβοι, μεγαλοεπιχειρηματίες, δημοσιογράφοι, μοιραίες γκόμενες, σκληροί εγκέφαλοι, κτηνώδεις πιστολάδες, ιδιοκτήτες καμπαρέ, καρφιά, βρώμικοι αστυνόμοι… Η δικογραφία είναι ήδη πυρηνικό υλικό για το καθ’ ημάς Athens Confidential και για το Greek Tabloid, εφόσον βρεθεί ο κατάλληλος James Ellroy· για το Chinatown, με τον ανάλογο Πολάνσκι· ίσως για το «Χέρια πάνω απ’ την πόλη», με τον κατάλληλο Φραντσέσκο Ρόσσι. Για ένα μυθιστόρημα larger than life, σκοτεινό, πικρό, βίαιο, για ένα χρονικό εξαθλίωσης και πτώσης.
Το Νέο Ελληνικό Μυθιστόρημα, της άγριας, σκοτεινής, διεφθαρμένης μητροπολιτικής Ελλάδας του 21ου αιώνα, θα ξεκινούσε με ό, τι έγραφε εξήντα χρόνια νωρίτερα, στην Καλιφόρνια, ένας μεγάλος συγγραφέας για τον πλούτο: «Το χρήμα σε μεγάλες ποσότητες τείνει να αποκτά δική του ζωή, ακόμη και συνείδηση» (Ρ. Τσάντλερ, Ο Μεγάλος Αποχαιρετισμός). Και θα τέλειωνε με μια σκοτεινή ελεγεία, με τον καθ’ ημάς μέγιστο ψυχογράφο των Αθηνών του 1896, με τον Ξεπεσμένο Δερβίση του Αλ. Παπαδιαμάντη: «Μπου ντουνιά τσαρκ φιλέκ (Αυτός ο κόσμος είναι σφαίρα και γυρίζει). Ασκ ολσούν τσιβιρινέκ. (Χαρά σ’ εκείνον που ξέρει να τον γυρίζει, τον κόσμον αυτό)».
