Ο πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής ανακοίνωσε χθες το βράδυ την απόφασή του να ζητήσει από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, αφού είχαν προηγηθεί έντονες αντιδράσεις υπουργών και βουλευτών του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, διότι θεωρούσαν βεβαία την εκλογική ήττα. Πρόκειται για μείζον πολιτικό παράδοξο, διότι οι δημοσίως διαφωνήσαντες με το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών θα πρέπει να επινοήσουν άλλα επιχειρήματα. Κυρίως, όμως, οι εκλογές επιβεβαιώνουν αδιέξοδο.
Προεβλήθη από τον κ. Καραμανλή ως βασικό επιχείρημα για την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες το γεγονός ότι η αξιωματική αντιπολίτευση δεν πρόκειται να συναινέσει στην επανεκλογή του κ. Παπούλια και, ως εκ τούτου, η χώρα εισερχόταν σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, επί ζημία της εθνικής οικονομίας. Ανεγνωρίσθη διά του τρόπου αυτού ρόλος ρυθμιστικός, έστω και αποσταθεροποιητικός, στην αξιωματική αντιπολίτευση, που εκ συστήματος ζητεί πρόωρη προσφυγή στις κάλπες είτε ελπίζει είτε όχι ότι θα κατακτήσει τελικώς την εξουσία.
Ο κ. Καραμανλής, όπως προκύπτει από το χθεσινό διάγγελμά του, θα δώσει την εκλογική του μάχη σε αντιπαράθεση προσωπική με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ κ. Γιώργο Παπανδρέου, τον οποίο θεωρεί σαφώς υποδεέστερό του και ως εκ τούτου, θα κατισχύσει της αναμετρήσεως. Πρόκειται για μία πολιτική αντίληψη, κατά την οποία τη μάχη κερδίζουν οι ηγέτες προσωπικώς. Ισως να αποδειχθεί ότι έχει δίκιο· ίσως να υποτιμά τον κ. Παπανδρέου, όπως και οι εσωτερικοί αντίπαλοί του στο ΠΑΣΟΚ.
Οσοι εισηγήθηκαν την προκήρυξη πρόωρων εκλογών στη Ν.Δ. εκτιμούν ότι το ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να εξασφαλίσει αυτοδυναμία, διότι οι δημοσκοπήσεις δεν δείχνουν στροφή των πολιτών προς την αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά διατήρηση της ισχύος του ΛΑΟΣ. Προεκλογική συνεργασία με τον ΛΑΟΣ έχει εκ προοιμίου αποκλειστεί από τη Ν.Δ. Καμία δημοσκόπηση δεν δίνει προβάδισμα στη συντηρητική παράταξη. Κατά συνέπεια, ακόμη και σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας του ΠΑΣΟΚ, η χώρα θα οδηγηθεί εκ νέου σε εκλογές και το κόμμα του κ. Παπανδρέου, με βάση τον νέο εκλογικό νόμο, θα εξασφαλίσει δέκα επί πλέον βουλευτές δίχως να κερδίσει έστω και μία νέα ψήφο. Αυτά θεωρητικώς.
Η απόφαση του κ. Καραμανλή υπήρξε αναμφιβόλως ριψοκίνδυνη, εκτός της κρατούσης πολιτικής λογικής. Ελπίζει ο πρωθυπουργός ότι η μάχη θα κριθεί στην αξιοπιστία των ηγετών των δύο κομμάτων εξουσίας. Το θέμα είναι εάν οι πολίτες θα αντιμετωπίσουν το δίλημμα όπως το θέτει ο κ. Καραμανλής ή εάν το θεωρήσουν έλλειψη αντοχής να επιχειρήσει αντιστροφή του κλίματος ή έστω την προώθηση κάποιων μέτρων, ανεξαρτήτως των αντιδράσεων τμήματος της ελληνικής κοινωνίας, έως τον Μάρτιο. Ουδείς μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα αυτό. Το βέβαιο είναι ότι η χθεσινή εξέλιξη απλώς επιβεβαιώνει την παθογένεια του ελληνικού πολιτικού συστήματος.