Προσφάτως στη Φλώρινα έγινε, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων Πρέσπια, που οργανώνουν κάθε χρόνο σε μια αξιοζήλευτη για τον πολιτικό μας πολιτισμό σύμπνοια και ομόνοια οι δύο βουλευτές -ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ.- του νομού, μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για την αναδρομική επικαιρότητα της δεκαετίας του ’40, με αναφορές στον εμφύλιο και το μακεδονικό ζήτημα.
Δεν θα μείνω στην ήρεμη ατμόσφαιρα στην οποία διεξήχθη η κουβέντα και προσεγγίστηκε, με διαφωνίες και ενστάσεις, ένα θέμα ταμπού, όπως το «ανύπαρκτο Μακεδονικό» που τόσα δεινά προκάλεσε στην ακριτική αυτή γωνιά της πατρίδας μας και εξακολουθεί ώς ένα βαθμό να την ταλαιπωρεί ακόμα. Ούτε στο γεγονός ότι στη συζήτηση πήρε μέρος, και πολύ σωστά, εκπρόσωπος του «Ουράνιου Τόξου» που εμφανίζεται ως ο πολιτικός φορέας ενός σχετικά μικρού αριθμού κατοίκων της περιοχής που δηλώνουν «Ελληνες πολίτες μακεδονικής συνείδησης».
Μου έκανε εντύπωση η καταγγελία του τελευταίου από το βήμα της ημερίδας, ότι κάποιο «αόρατο χέρι» εμπόδισε την παρουσίαση στην πόλη ενός δίγλωσσου λεξικού, το οποίο έχουν κυκλοφορήσει οι ακτιβιστές. Η έρευνα έδειξε ότι η καταγγελία ήταν βάσιμη. Παρενέβησαν οι μυστικές υπηρεσίες, πίεσαν τους ιδιοκτήτες αιθουσών να μην τις διαθέσουν για την «αντεθνική» εκδήλωση και έτσι έγινε. Τι πέτυχαν; Μια τρύπα στο νερό. Το λεξικό κυκλοφορεί κανονικά στα βιβλιοπωλεία, ενώ γίναμε για μια ακόμη φορά θέμα σε διεθνή φόρα, κατηγορούμενοι για διακρίσεις κ.λπ.
Κάποιοι δεν διδάχθηκαν από το παρελθόν. Επιμένουν να λειτουργούν με όρους της δεκαετίας του ’30 και της μετεμφυλιακής περιόδου. Τότε επιχειρούσαν να λύσουν ένα πολύπλοκο ζήτημα, όπως το Μακεδονικό, με ρετσινόλαδα, φυλακίσεις και εξοστρακισμούς, τώρα προσπαθούν να κουκουλώσουν τις ιστορικές του απολήξεις με απαγορεύσεις.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 ένας διορισμένος νομάρχης Φλώρινας κάλεσε στο γραφείο του λαϊκούς οργανοπαίχτες και αξίωσε να μην παίζουν στα πανηγύρια «εθνικά επικίνδυνους» σκοπούς που παραδοσιακά ακούν οι κάτοικοι της περιοχής. Οταν ένας εξ αυτών διαμαρτυρήθηκε, λέγοντας ότι πρόκειται για ακούσματα που κληρονόμησαν από τους προγόνους τους, ο εκπρόσωπος του κράτους τον αποκάλεσε «εθνικό μειοδότη». Πώς αντέδρασε εκείνος; Τον χαστούκισε, του πέταξε την ταυτότητα του Ελληνα πολίτη στο τραπέζι και αποχώρησε.
Μια ζωή τα ίδια. Αρνούμαστε να παραδεχθούμε ότι κάποιοι συμπολίτες μας έχουν ιδιαίτερα γλωσσικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά και μερικοί εξ αυτών σλαβομακεδονική συνείδηση. Αυτή είναι η πραγματικότητα την οποία συζητούμε μεταξύ μας, αλλά ως συντεταγμένη πολιτεία την κρύβουμε. Με πρακτικές όπως αυτές του βιβλίου ή παλαιότερα του νομάρχη και στο μακρινό παρελθόν του Μανιαδάκη, όμως, το μόνο βέβαιο είναι ότι τους σπρώχνουμε όλο και πιο βαθιά στην αγκαλιά του νεοεθνικισμού των Σκοπίων.