Δεν οραματιζόμαστε το αδύνατο, οραματιζόμαστε το αυτονόητο». «Δεν είναι πάθος για την εξουσία και τις καρέκλες, είναι πάθος για την Ελλάδα». «Ηρθε η ώρα να βάλουμε τη χώρα σε πορεία εθνικής ανάτασης. Ηρθε η ώρα του λαού». «Δεσμεύομαι όπως σας κοιτάζω απόψε στα μάτια…». «Δεσμεύομαι για μια ηγεσία αξιών». (Γιώργος Παπανδρέου, Αλεξανδρούπολη).
«Ξεκινώ με τη γενιά των νέων αγώνων. Με τη δύναμη του μέλλοντος». «Το δίλημμα είναι ξεκάθαρο. Θα αντιμετωπίσουμε την κρίση με υπεύθυνη πολιτική και συγκεκριμένα μέτρα ή με ανευθυνότητα και ευχάριστες γενικολογίες; Η δική μας απόφαση είναι δεδομένη. Και αταλάντευτη. Επιλέγουμε το δρόμο της ευθύνης και των δύσκολων αποφάσεων». «Δεν μιλώ γενικά για το αόριστο μέλλον. Μιλώ για το δικό σας μέλλον». (Κώστας Καραμανλής, Αιγάλεω).
Προσγειωμένες ή εξωπραγματικές υποσχέσεις, σεμνές ή γελοίες πλειοδοσίες, χωρίς αμφιταλαντεύσεις. Ο στόχος είναι ο ψηφοφόρος να νιώσει ότι ο ομιλών βρίσκεται στο πλευρό του, πρόθυμος να ικανοποιήσει τις ανάγκες, τις αξιώσεις του. Προεκλογικά, όλα μπορούν να λέγονται. Δεν υπάρχει κάποιο είδος κολασμού, κύρωσης, ποινικής δίωξης, κάποιος δημόσιος στιγματισμός για υποσχέσεις απατηλές που ανεμοσκορπίζονται στα αλαλάζοντα πλήθη.
Διότι μπορεί οι ψηφοφόροι με άνεση να δηλώνουν σε σφυγμομετρήσεις ότι ούτε κόμματα ούτε κυβέρνηση ούτε θεσμούς εμπιστεύονται, μπορεί να κατακεραυνώνουν τις πανουργίες, τους δελεασμούς, τις υπουλότητες, τους θεατρινισμούς, τα συνήθη πολιτικά μυθολογήματα, να συμφωνούν περί της χρεοκοπίας και του εκφαυλισμού των κομμάτων, όμως έχουν ήδη εγκλωβιστεί στη δίνη του σκηνοθετημένου τελετουργικού, στη θορυβώδη κομματική κλάκα, στη συνθηματολογία και τα λεκτικά πυροτεχνήματα. Η υπέρβαση των κομμάτων θα γίνει πάλι θέμα μετά το καταλάγιασμα των αποτελεσμάτων.
Ενθουσιάζονται, μαλώνουν, χειροκροτούν, θεατές και υποβολείς, δέκτες και κριτές, κατά τη μανιχαϊκή τακτική των μνηστήρων της εξουσίας – από εδώ το καλό, από εκεί το κακό. Η λαϊκή σωτηρία απέναντι στην αντιλαϊκή καταστροφολογία (του αντιπάλου). Οι καφενόβιοι ψηφοφόροι γίνονται αντίγραφα των πολιτικών αρχηγών τους, κομπάζουν, κατηγορούν, εξαπολύουν μύδρους, ανασκουμπώνονται, ξιφασκούν. Ούτε που σκέφτονται όσα με ζέση σχολίαζαν, ότι η θέση τους μπορεί και να μην υπαγορεύεται από τους ίδιους αλλά από τους κομματικούς μηχανισμούς, τα οικονομικά συμφέροντα, τα ΜΜΕ και ότι αυτοί απλά προσεπικυρώνουν και νομιμοποιούν άλλων προθέσεις. Ολο το τελετουργικό των εκλογών, τα σύμβολα, ο ανταγωνισμός των υποψηφίων, επαναφορτίζει την πεποίθηση ότι εκείνοι αποφασίζουν. Επίσης ξεχνούν ότι ο φανατισμός είναι το κομματικό όπλο για τη μεταμόρφωση του πολιτικού διαλόγου σε κερκίδα και ότι αυτό μικρή σχέση έχει με τη δημοκρατία. Και παθιάζονται…
Γερμανός πολιτικός του μεσοπολέμου συνέδεε άρρηκτα τη δημοκρατία με την πολιτική συνείδηση. «Αν ο λαός είναι πολιτικά απαίδευτος, η δημοκρατία δεν είναι παρά μικροπολιτικός παραγοντισμός και λεκτικές διαμάχες μικροαστών στο καφενείο», έλεγε.
Ομως, είναι τώρα ώρα για τέτοιες κουβέντες; Τώρα έχουμε εκλογές, καφενέ και πανηγύρι…