O αριθμός 8088/07 είναι «ίδιος» με τον αριθμό 12288/07. Και οι δύο αριθμοί παραπέμπουν σε πρόσωπα, Αρμένιοι τρίτης γενιάς στην Ελλάδα. O «8088/07» γεννήθηκε το 1939 στην Καβάλα. Απέκτησε μόλις πρόπερσι την ελληνική ιθαγένεια χάρη στην παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη. Στα 70 του χρόνια!
Η ζωή του καθορίστηκε από τον νόμο περί ιθαγένειας που ισχύει στη χώρα μας και από τον τρόπο εφαρμογής του. (Αντίστοιχη είναι και η ιστορία του «12288/07»). O παππούς του «8088/07» ήρθε το 1924 – 25 στην Ελλάδα από την Τουρκία. Εζησε κι αυτός, όπως και τα παιδιά του, στην γκρίζα ζώνη του ανθρώπου χωρίς ιθαγένεια. Μόνο ο εγγονός του ξέφυγε, κι αυτός πια στα 70 του.
Ο κώδικας περί ιθαγένειας, που ψήφισε το 2004 η προηγούμενη κυβέρνηση, είναι ο πιο παρωχημένος κώδικας στον «πολιτισμένο κόσμο». H αιτία είναι απλή: O συγκεκριμένος κώδικας δεν είναι τίποτα περισσότερο από το συμμάζεμα των διατάξεων που ίσχυαν μέχρι τότε. Και όπως λένε νομικοί, είναι τόσο λειτουργικός και αποτελεσματικός όσο και ένας νόμος που αναφέρεται στην κοινωνική πραγματικότητα του 19ου αιώνα. Διότι αυτό που δεν ανέφερε στο σχετικό σχόλιό του ο βουλευτής Επικρατείας της N. Δ., κ. Μάνος Αντώναρος, στην «K» της περασμένης Κυριακής, είναι πως ο νέος κώδικας του 2004 δεν είναι παρά μια σχεδόν κατά λέξη αντιγραφή του πρώτου «κώδικα» ιθαγένειας του 1955 – δομημένος δε αυτός στα πρότυπα του κώδικα του 1856!
Σύμφωνα, λοιπόν, με τον «σύγχρονο» κώδικα ιθαγένειας του 2004, αποδίδεται η ιθαγένεια μόνο σε όσους γεννηθούν στην Ελλάδα από γονείς ανιθαγενείς – εκείνους, δηλαδή που τους έχει στερηθεί η ιθαγένεια από τη χώρα προέλευσης. Πόσοι είναι αυτοί; Ελάχιστοι. Για παράδειγμα ισχύει για τα παιδιά Θιβετιανών που τους αφαιρέθηκε η κινεζική ιθαγένεια.
Πόσους αφορά αυτή η «ευεργετική» διάταξη; Λίγες δεκάδες παιδιών τον χρόνο (αφού, ιδίως τις τελευταίες δεκαετίες, πολύ σπάνια αφαιρείται πλέον από κάποιο κράτος η ιθαγένεια σε πολίτες του). Αλλά ακόμη κι εδώ η ελληνική διοίκηση είναι ιδιαίτερα φειδωλή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο Αρμένιος της ιστορίας μας. Αν και οι Τούρκοι είχαν αφαιρέσει την τουρκική ιθαγένεια στον παππού του (και σε δεκάδες χιλιάδες άλλους σαν αυτόν), το ελληνικό κράτος επέμενε να τους θεωρεί, ώς το 2007, Τούρκους υπήκοους και επομένως τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους δεν δικαιούνται της ελληνικής ιθαγένειας!
(Θύματα της ίδιας υποκριτικής στάσης του κράτους μας έπεσαν και τα παιδιά ομογενών από την Αλβανία που μετανάστευσαν στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’30. Και χρειάστηκε αγώνας και γι’ αυτούς).
Το πόσο σχέση έχει η ελληνική κοινωνία του ’55 (ή του ’70 και του ’80) με τη σημερινή δεν χρειάζεται ιδιαίτερη αναφορά. Περίπου 200.000 παιδιά δεύτερης γενιάς χωρίς δικαίωμα στην ελληνική ιθαγένεια γεννήθηκαν και μεγαλώνουν στην κοινωνία μας.
Ο κώδικας του 2004 είναι τόσο αναχρονιστικός που δεν προβλέπει ευνοϊκή μεταχείριση ούτε καν για τα παιδιά των οικογενειών που γεννήθηκαν ή ήρθαν στη χώρα μας λόγω του σχετικού προνομίου της οικογενειακής συνένωσης. (Στην Ευρωπαϊκή Ενωση προβλέπεται πως όσοι μετανάστες είναι νόμιμα εγκατεστημένοι στις χώρες της E. E. μπορούν να φέρουν τις οικογένειές τους στις δεύτερες πατρίδες τους. Ούτε τα παιδιά από αυτές τις οικογένειες δικαιούνται σήμερα την ελληνική ιθαγένεια!)
Η ιθαγένεια σε έναν άνθρωπο λειτουργεί σε δύο επίπεδα. Σε ένα πρακτικό και σε ένα συμβολικό. Το πρακτικό έχει να κάνει με την πρόσβαση στο Δημόσιο, στην αγορά εργασίας, σε διάφορα οικονομικά επιδόματα κ. λπ. Το συμβολικό έχει να κάνει με τη σχέση που θα αναπτύξει ο νέος «μη Ελληνας» με τη χώρα μας (και χώρα του). Αυτήν αναγνωρίζει ως πατρίδα του, η ελληνική είναι η μητρική του γλώσσα… Αυτή τη σχέση την αρνείται ο κώδικας του 2004. Δεν θεωρούνται ισότιμοι πολίτες, δεν έχουν καν τα ίδια πολιτικά δικαιώματα.
Είναι αλήθεια πως το μεταναστευτικό κύμα των τελευταίων χρόνων έχει οδηγήσει πολλές χώρες σε πιο αυστηρούς κανόνες χορήγησης ιθαγένειας. Το «αδιαίρετο υπόλοιπο της ανθρωπότητας» (φράση του πολιτικού φιλόσοφου Σλ. Ζίζεκ) εγκαταλείπεται στα νέα σύνορα που χαράσσουν οι μεταναστευτικές ροές και οι αντίστοιχες πολιτικές ελέγχου και ενσωμάτωσης. Αλλά στην Ελλάδα δεν χαράζονται καν σύνορα. Μόνο πηγάδια ανοίγουμε, όπου μέσα πετάμε αδιακρίτως νόμιμους και παράνομους, νέους και νέες. Στην κοινωνία μας σήμερα, το Κράτος – Νονός δεν δίνει ονόματα, μόνο «ιδιότητες»: Μαύρος, Ασιάτης, μουσουλμάνος, ξένος, άλλος. Και το χειρότερο; Ούτε καν νιώθει πως πρέπει να δώσει μιαν εξήγηση για την σχεδόν φυλετικού χαρακτήρα άρνησή του σ’ αυτά τα παιδιά. Ούτε κι όταν, όλο και πιο συχνά, πέφτουν θύματα ρατσιστικής βίας. «Ζήσε όπως εμείς, αλλά χωρίς εμάς».
Αυτός είναι σήμερα ο πολιτισμός μας και οι μεγαλοστομίες μας περί «ελληνικής παιδείας». Νόμιμοι και παράνομοι μετανάστες στο ίδιο τσουβάλι.
Αποσιωπούμε το γεγονός πως καθολικοί αποκλεισμοί κοινωνικών ομάδων λόγω του «δικαίου αίματος» δεν μπορούν να είναι αποτέλεσμα Παιδείας. Κι αυτό δεν αφορά τα παιδιά που βρίσκονται γύρω μας αλλά πρωτίστως εμάς, τους «πάππου προς πάππου» Ελληνες.
Πέρυσι στο Αιγάλεω, πρόπερσι στου Ρέντη, φέτος στον Αγιο Παντελεήμονα και στον Νέο Κόσμο χιλιάδες παιδιά μεγαλώνουν με την πλάτη στον τοίχο χωρίς άλλο περιθώριο πέρα από την εξέγερση. Δεν έχουν, άλλωστε, και πολλά να χάσουν…
Ιnfo
– Alain Finkielkraut «H αχαριστία – συζήτηση για την εποχή μας», Αθήνα 2005, εκδ. Scripta
– Δημήτρη Πλάντζου (επιμ.) «Παγκοσμιοποίηση και εθνική κουλτούρα», Αθήνα 2009, εκδ. Αλεξάνδρεια
– Κωνσταντίνου Δ. Γεώρμα «Παγκοσμιοποίηση και φτώχεια», Αθήνα 2006, εκδ. Μεταίχμιο
– Κώστα Δουζίνα «Το τέλος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», Αθήνα 2006, εκδ. Παπαζήσης
– Howard Zinn «Ιστορία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών» (ιδίως το κεφάλαιο «Σκλαβιά χωρίς υποταγή, χειραφέτηση χωρίς ελευθερία»), Αθήνα 2008, εκδ. Αιώρα