Το παραμύθι περί εξόδου ή εκδίωξης ενός κράτους από την Ευρωζώνη δεν είναι καινούργιο. Απλώς σήμερα επαναλαμβάνεται, με «τιμώμενο πρόσωπο» την Ελλάδα. Οπως ίσως θυμάστε, το πρώτο λανσάρισμά του έγινε πριν από δύο χρόνια. Τότε, κεντρικός ήρωας ήταν η Ιταλία. Το ίδιο παραμύθι ενέπνευσε ποικίλους σοβαροφανείς αναλυτές πάλι πριν από ένα χρόνο, περίπου, με κεντρικό ήρωα την Ιρλανδία. Τίποτα τέτοιο δεν συνέβη, ούτε θα ήταν δυνατόν να συμβεί, ούτε θα συμβεί. Το παραμύθι θα μένει στη ναφθαλίνη, από όπου οι «ευρηματικοί» αναλυτές, όποτε ξεμένουν από άλλα, θα το ανασύρουν.
Διότι, πρώτον, έξοδος από το ευρώ συνεπάγεται μαζική διαφυγή κεφαλαίων, κυριολεκτικά «στέγνωμα» της οικονομίας, δραματική φτώχεια μέσω ραγδαίων υποτιμήσεων του νομίσματος, βαριά ύφεση, μαζική ανεργία και επιβολή ενός στρατιωτικού οικονομικού και αυταρχικού πολιτικού καθεστώτος σαν εκείνο της Αλβανίας επί Χότζα – δηλαδή, πρέπει να είσαι τρελός για να φύγεις. Αφ’ ετέρου, η εκδίωξη από το ευρώ δεν προβλέπεται από τους θεσμούς της Ευρωζώνης. Εύλογα, αφού ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα προκαλούσε καταστροφικές σεισμικές δονήσεις όχι μόνο στην Ευρωζώνη, αλλά και σε ολόκληρη την Ε.Ε. – δηλαδή, πρέπει να τρελαθούν για να σε διώξουν.
Αυτό που προβλέπεται από τους θεσμούς της Ευρωζώνης είναι οι ρήτρες που θα επιβάλουν σε κάθε κράτος να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συμμετοχή του σε αυτήν. Περιέχονται στην παράγραφο 9 του άρθρου 126 της Συνθήκης της Λισσαβώνας. Σύμφωνα με αυτό, το Ecofin μπορεί να επιβάλει στο κράτος-μέλος (α) να ελέγχεται η σκοπιμότητα και, έτσι, να περιορίζεται ο δανεισμός του, (β) περικοπή προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, (γ) υποχρέωση να κάνει 1 – 2 δισ. ευρώ άτοκη κατάθεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως ότου συμμορφωθεί και (δ), τέλος, μόνιμη στέρηση πόρων, με περικοπή των χρηματοδοτήσεων από τα ευρωπαϊκά ταμεία.
Πρόκειται για ποινές που καμία κυβέρνηση, καμία κοινωνία ούτε (η ελληνική) οικονομία μπορεί να αντέξει. Επειδή, λοιπόν, ουδείς βγαίνει από το ευρώ, μένει και υποχρεωτικά προσαρμόζεται, αντί να αναζητείται δράκος εκεί που δεν υπάρχει (στο παραμύθι περί εξόδου από το ευρώ…). Χρήσιμο είναι να αναζητήσουμε τους τρόπους που θα μας επιτρέψουν να αντιμετωπίσουμε τον «δράκο» που πραγματικά μας απειλεί. Αυτός λέγεται «απώλεια ανταγωνιστικότητας» και εμφανίζεται στο ελληνικό «τρίγωνο του διαβόλου» – δημόσιο έλλειμμα, δημόσιο χρέος, έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης ελέγχεται μεν για υπεραισιοδοξία όσον αφορά την εξέλιξη του ΑΕΠ και των εσόδων φέτος, ωστόσο είναι ένας σαφής οδικός χάρτης των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται. Ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, κατά κοινή ομολογία, έκανε καλή δουλειά. Αν, όμως, το άμεσο στοίχημα είναι η ταχύτατη και χωρίς εκπτώσεις εφαρμογή του Προγράμματος, το μείζον είναι η υλοποίηση της αναπτυξιακής του διάστασης – ώστε να μη δικαιωθεί η πρόβλεψη Λοβέρδου για ανεργία 20%. Ας αρχίζαμε από τα «απλά»: Παρά την ύφεση και τη μείωση 14% της λαϊκής κατανάλωσης, τον Δεκέμβριο ο τιμάριθμος εκτινάχθηκε 2,6%, ενώ η μέση αύξησή του στην Ευρωζώνη ήταν 0,9% μόνον. Αραγε, χρειάζεται να μας το ξανα, πεί ο κ. Γιουνκέρ για να κάνουμε κάτι, ώστε η Αθήνα να πάψει να είναι ακριβότερη από τη Φρανκφούρτη;