Οι εξεταστικές επιτροπές, η λειτουργία των οποίων αρχίζει από αύριο, δεν είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσουν στην απονομή ποινικών ευθυνών, δεδομένου ότι οι πολιτικές ευθύνες έχουν ήδη παραγραφεί. Το γεγονός αυτό δεν αίρει ασφαλώς τη χρησιμότητα των εξεταστικών επιτροπών, σε άλλες χώρες, όμως, περισσότερο ευνομούμενες απ’ ό,τι η Ελλάς, όπου η απαξίωση του πολιτικού συστήματος έχει αγγίξει τραγικά επίπεδα.
Εως πριν από μερικές δεκαετίες, η διαφθορά και η ανικανότης του πολιτικού συστήματος αποτελούσε πρόσχημα ή αφορμή για την εκδήλωση στρατιωτικού κινήματος. Αλλά η χώρα μπορεί να αισθάνεται «ασφαλής», διότι ενδεχόμενο εκτροπής δεν υφίσταται πλέον.
Απομένει η βεβαιότης ότι θα επιχειρηθεί ο διασυρμός της Νέας Δημοκρατίας από τη σημερινή πλειοψηφία της Βουλής και από την άποψη αυτή ο άμεσος πολιτικός στόχος του ΠΑΣΟΚ θα έχει επιτευχθεί.
Το γεγονός ότι για την υπόθεση Βατοπεδίου είχε συγκροτηθεί εξεταστική επιτροπή, που κατέληξε σε σύνταξη συγκεκριμένων πορισμάτων και παρά ταύτα, δίχως την εμφάνιση νέων στοιχείων, η διαδικασία επαναλαμβάνεται, δημιουργεί προηγούμενο. Αυτό σημαίνει ότι οψέποτε μία κυβέρνηση ευρίσκεται σε αμηχανία, μπορεί να καταφεύγει στη βιομηχανία εξεταστικών επιτροπών για να επανεξετάσει τα πεπραγμένα της προκατόχου της. Είναι ένας τρόπος να αποφεύγει τα οδυνηρά προβλήματα της καθημερινότητος.
Διατυπώνουν αυτόκλητοι αναλυτές την άποψη ότι οι εξεταστικές επιτροπές θα δώσουν τη δυνατότητα στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ κ. Γιώργο Παπανδρέου και της Νέας Δημοκρατίας κ. Αντώνη Σαμαρά να απαλλαγούν από εσωκομματικούς αντιπάλους τους, για τους οποίους θα δημιουργηθούν υπόνοιες εμπλοκής στα διάφορα σκάνδαλα. Πρόκειται για ένα «ροβεσπιερισμό» νέου τύπου, που είναι αδύνατον να εφαρμοσθεί στην πράξη, διότι θα διακυβευόταν η συνοχή πολιτικών σχηματισμών εξουσίας, με παραμέτρους οικονομικές άκρως ενδιαφέρουσες.
Πέραν τούτου ο «ροβεσπιερισμός» είναι φαινόμενο που απαντάται σε καταστάσεις εκτροπής, ενώ σε περιόδους πολιτικής ομαλότητος υπάρχει απλώς συνενοχή, διότι απλούστατα, ουδείς εξ όσων άσκησε κατά καιρούς εξουσία δεν είναι «αθώος» για την έκπτωση του πολιτικού συστήματος της χώρας.
Εχει το θλιβερό προνόμιο η Ελλάς να είναι η χώρα, όπου κατ’ επανάληψιν εδόθη η «μάχη» για την εξυγίανση του πολιτικού συστήματός της. Η αποτυχία υπήρξε πλήρης. Το αποτέλεσμα είναι ότι κάθε επανάληψη του «καθαρτήριου» εγχειρήματος δίδει την ευκαιρία χλευαστικών σχολίων των πολιτών στις πάσης φύσεως νυκτερινές εξόδους.
Η ψευδοαστική πολιτική τάξη της χώρας δημιουργήθηκε από άτομα που εγκατέλειψαν τις στέρεες αρχές της αγροτικής κοινωνίας, από τις οποίες κατάγονταν, και υιοθέτησαν στρεβλά το αστικό ιδεολόγημα της Ευρώπης, δίχως καμία από τις αρετές του. Για παρηγορία, το φαινόμενο χαρακτηρίζει το σύνολο των βαλκανικών κρατών και όχι αποκλειστικά τη χώρα μας.
Οι εξεταστικές επιτροπές, το έργο των οποίων αρχίζει από αύριο, δεν θα ανυψώσουν αλλά θα ευτελίσουν περαιτέρω το πολιτικό σύστημα. Ουδεμία συμπάθεια για τους υπευθύνους. Αυτό συνέβη κατά το παρελθόν. Θα αποτελούσε έκπληξη εάν διακοπτόταν η θλιβερή αυτή παράδοση.