Η αίσθηση της αδικίας δεν αντέχεται. Ούτε τώρα ούτε ποτέ στο παρελθόν. Ο άνθρωπος γεννιέται ελεύθερος, απαλλαγμένος από μίση και εχθρότητες, αθώος απέναντι σε συμφέροντα κρατών και οριοθετήσεις εξουσιών. Στη διαδρομή του προς την έξοδο γίνεται λάσπη, ασβέστης και πέτρα, οικοδομώντας κι αυτός με εκατομμύρια άλλους την ιστορία. Εξαναγκάζεται σε πράξεις βίας, σε θηριωδίες, σε πράξεις ευτελισμού της ανθρώπινης υπόστασής του. Γίνεται ύαινα και επιτίθεται. Πείθεται ότι ο αιματηρός ανταγωνισμός είναι δικαίωμα και υποχρέωσή του ταυτοχρόνως κι ότι η καταστροφή αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της δημιουργίας. Επίπονη διαδρομή, με θύτες και θύματα, πρωταγωνιστές και κομπάρσους…
Ο Νόαμ Τσόμσκι (φωτ.) μας θυμίζει την ομιλία του Μπαράκ Ομπάμα τον Ιούνιο του 2009, στο Κάιρο. Τότε που ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε αίσθηση απευθυνόμενος με μοναδικό τρόπο στον μουσουλμανικό κόσμο. Αργότερα, μιλώντας στον Τόμας Φρίντμαν, αρθρογράφο των «Νιου Γιορκ Τάιμς» ο Ομπάμα δήλωνε: «Εμείς στον Λευκό Οίκο έχουμε ένα αστείο. Είμαστε αποφασισμένοι να λέμε την αλήθεια μέχρι να πάψει να λειτουργεί, και πουθενά η αλήθεια δεν είναι τόσο σημαντική όσο στη Μέση Ανατολή». Και να που φτάσαμε σε μια άλλη αλήθεια. Πώς να ερμηνεύσουμε τώρα το ανοσιούργημα των τελευταίων ημερών στα ανοικτά της Γάζας και να αναρωτηθεί ο πρόεδρος αφελώς: για πόσο ακόμη; Κάθε φορά που μία αχλύ ελπίδας κάνει την εμφάνισή της εκεί στις πρώτες ώρες της ημέρας, ένα καινούργιο δράμα τής κόβει τη θέα προς την απέραντη ομορφιά της ζωής. Τους τελευταίους μήνες είχαν δρομολογηθεί εκ του σύνεγγυς συνομιλίες μεταξύ των Παλαιστινίων της Φατάχ και των Ισραηλινών. Μη φανταστεί κανείς κάτι σπουδαίο, αλλά ήταν ένα βήμα που θα μπορούσε να περιβληθεί με σοβαρότητα, να αποκτήσει συνέχεια και να συμβάλει στην ενίσχυση του καταρρακωμένου ηθικού των Παλαιστινίων της Δυτικής Οχθης. Γιατί, για τους άλλους, τους επιβιώνοντες λάθρα στη Λωρίδα της Γάζας, ούτε κουβέντα. Μόνο κάτι προσπάθειες του ΟΗΕ, κάποια κομπιούτερ στα σχολεία… όλα μισά, και με την αίσθηση της ενοχής να σέρνεται ξωπίσω. Γι’ αυτή τη Γάζα έγινε το μακελειό ξημερώματα Δευτέρας. Για μερικούς τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας. Και για κάτι ακόμη: αν τα κατάφερναν οι ακτιβιστές θα έσπαγαν τον αποκλεισμό των Ισραηλινών, αναδεικνύοντας ίσως τη δύναμη του ατόμου που παλεύει για την απόδοση δικαιοσύνης. Πνίγηκε στο αίμα η προσπάθεια. Ηταν σαν να πάλεψαν σ’ έναν άνισο αγώνα τα λευκά με τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο ανθρώπινο σώμα.
Ποιος θυμάται τη Ραχήλ Κόρι; (φωτ.). Αχνές οι μνήμες, σαν τις συνειδήσεις μας. Την περασμένη Δευτέρα σ’ ένα από τα πλοία της ελευθερίας, με την ονομασία MV Rachel Corrie επέβαινε ο πατέρας της νεαρής ακτιβίστριας, ο Κρεγκ Κόρι. Η Αμερικανίδα φοιτήτρια, κατά τη διάρκεια της δεύτερης Ιντιφάντα έγινε ανθρώπινη ασπίδα, τη στιγμή που οι ισραηλινές δυνάμεις ξεκινούσαν την επιχείρηση κατεδάφισης του σπιτιού Παλαιστίνιου φαρμακοποιού. Και οι ασπίδες, όμως, κάποτε αποδεικνύονται ελάχιστα ικανές να διατηρήσουν στη ζωή τον άνθρωπο. Υπάρχουν, άραγε, προοπτικές ειρήνευσης; Ενα θλιβερό γεγονός, σαν αυτό της Δευτέρας, μπορεί να ανατρέψει τα κεκτημένα του Ισραήλ και να οδηγήσει στην ίδρυση παλαιστινιακού κράτους; Και πώς; Θα περάσει μέσα από μια απρόβλεπτου μεγέθους αντιπαράθεση ανάμεσα στο Ισραήλ και την Τουρκία; Θα εμπλακεί η Συρία; Η Χαμάς θα διψάσει ξανά για αίμα; Και το Ιράν; Πολλά τα ερωτήματα. Οποιοσδήποτε 16χρονος Ισραηλινός ή Παλαιστίνιος, ο οποίος πίστευε ότι οι διαπραγματεύσεις στις αρχές της δεκαετίας του ’90 θα άλλαζαν τη ζωή του, σήμερα διαπιστώνει ότι το χρώμα της ελπίδας ωχριούσε μπροστά στο χρώμα που έχει η κηλίδα αίματος. Οι εξελίξεις θα εμπεριέχουν κάτι από τη φιλοσοφία του Χομπς: homo homini lupus, «όλοι εναντίον όλων».
Είναι κάποια κομμάτια του παγκοσμιοποιημένου κόσμου που μοιάζουν να στήθηκαν ξώφαλτσα και ασύμμετρα σε γωνιές στερημένες από έγνοια και φροντίδα. Τις περισσότερες φορές σκεπάζονται από τον θόρυβο που κάνουν οι άνθρωποι της Δύσης. Αλλοτε πάλι προβάλλουν σαν αιχμηρές αετοκορφές, πιο πάνω απ’ τις μικρότητες των πολλών, αλλά για λίγο μόνο, μέχρι να ακουστεί ο στεναγμός. Κι όπως έλεγε ο διάσημος Παλαιστίνιος ποιητής Μαχμούντ Νταρουίς: (φωτ.) «Εχει σημασία να γαλουχείς τα παιδιά με το νέκταρ της ελευθερίας, αρκεί να μην τους το δίνεις αποξενωμένο από τη μαγεία του μύθου. Αρκεί το όνειρο να μην το παρουσιάζεις αποστεωμένο, αφυδατωμένο, γυμνό, χωρίς πολύχρωμες κορδέλες…». Προφανώς μιλούσε για το όνειρο ενός παλαιστινιακού κράτους!