Θα επιμείνω ότι οι προσπάθειες της κυβέρνησης να ρυθμίσει με κάθε λεπτομέρεια, καθολικά και υποχρεωτικά, την προσαρμογή των επιχειρήσεων στις νέες συνθήκες, είναι λανθασμένη. Το χειρότερο, μάλιστα, είναι ότι μπορεί να προκαλέσει συγκρούσεις εκεί που οι συζητήσεις θα μπορούσαν να γίνουν ομαλά και οι όποιες διαφωνίες να αντιμετωπιστούν με πνεύμα συνεργατικό. Ακόμη, η εμμονή της ανώτερης πολιτικής και συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας στον προσδιορισμό «εκ των άνω» της επιχειρηματικής ζωής αποκαλύπτει την αγωνία τους να εκμεταλλευτούν την κρίση και τη δικαιολογημένη αγωνία εργαζομένων, εργοδοτών και στελεχών. Δυστυχώς, στο παιχνίδι αυτό οι πολιτικοί διευκολύνονται από δημοσιογράφους και εργατολόγους χωρίς καμία ουσιαστική γνώση της πραγματικότητας των επιχειρήσεων.
Παραμένει άγνωστο ποιοι απ’ αυτούς, ειδικά οι «παραθυράτοι», έχουν ποτέ επισκεφθεί τόπο παραγωγής. Η εξάρτηση των «δημοσιογράφων» από το υπουργείο και τις μεγάλες συνδικαλιστικές ενώσεις είναι χαρακτηριστική. Οι εργατολόγοι είναι, κατά κανόνα, δικηγόροι των οποίων τα εισοδήματα εξαρτώνται από τα συνδικάτα, τις εμπλοκές, ασάφειες και άλλες «διεκδικήσεις». Αλλά και η υπαλληλική κρατική ιεραρχία ζει επίσης από την ασάφεια και την πολυπλοκότητα των υπουργικών νομοθετικών πρωτοβουλιών.
Είναι χαρακτηριστική η δαιμονοποίηση των επιχειρησιακών και των ατομικών συμβάσεων, που έγιναν ξαφνικά το σατανικό «κόλπο» της εργοδοσίας. Τουλάχιστον, με την ευκαιρία, πολλοί εργαζόμενοι ανακάλυψαν πως καθένας έχει ατομική σύμβαση, η οποία διασφαλίζει την αμοιβή του και γενικότερα τη θέση εργασίας τους. Πολλοί επίσης κατανοούν τώρα ότι μέσω αυτής της ατομικής σύμβασης γίνεται η διασύνδεση με τις όποιες κλαδικές ή ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις μπορεί να επηρεάζουν τη συγκεκριμένη θέση εργασίας.
Ξαφνικά, το ως άνω συνονθύλευμα έκανε πως δεν γνωρίζει ότι οι επιχειρησιακές συμβάσεις, εκεί που υπάρχουν, είναι πάντοτε καλύτερες από τις κλαδικές και, βεβαίως, την Εθνική Συλλογική Σύμβαση. Γιατί οι γραφειοκράτες της κοινωνικής εκπροσώπησης εμπιστεύονταν τόσα χρόνια τους συνομιλητές μέσα στις επιχειρήσεις για τη σύναψη επιχειρησιακών συμφωνιών; Γιατί να μην αφήσουμε εκείνους που γνωρίζουν τη δική τους πραγματικότητα να πάρουν τις κατάλληλες, κατ’ αυτούς αποφάσεις; Γιατί χρειάζεται να ονομάσουμε «ειδική» την επόμενη επιχειρησιακή σύμβαση;
Αρκεί να ανατρέξετε στην ειδική ιστοσελίδα του υπουργείου Εργασίας και να διαλέξετε από το αρχείο των δημοσιευμένων επιχειρησιακών συμβάσεων, για να βεβαιωθείτε. Δύο παραδείγματα. Στις 20 Οκτωβρίου εφέτος με τη βοήθεια του Οργανισμού Μεσολάβησης οι εργαζόμενοι όλων των ειδικοτήτων της ΕΚΠ στο Καζίνο-Ξενοδοχείο και Τελεφερίκ Πάρνηθας «συνομολόγησαν και συναποφάσισαν» πως «η εταιρεία δεσμεύεται για το χρονικό διάστημα έως και 31-12-2011 να μην προβεί σε καταγγελίες των υφισταμένων συμβάσεων εργασίας για οικονομοτεχνικούς λόγους». Ακόμη, οι ίδιοι πάντοτε, συμφώνησαν πως δώρα Πάσχα και Χριστουγέννων ως και οι αποδοχές και το επίδομα αδείας θα υπολογίζονται με βάση τα ισχύοντα, «ανεξάρτητα από ενδεχόμενη δυσμενή νομοθετική μεταβολή». Τέλος, μισθοί και επιδόματα «θα εξακολουθήσουν να καταβάλλονται στο ύψος που είχαν διαμορφωθεί την 31-12-2010».
Σε μια άλλη επιχείρηση, τη «Γέφυρα Α. Ε.», του Χαριλάου Τρικούπη, κάθισαν επίσης και συζήτησαν. Στις 29 Οκτωβρίου, αφού έλαβαν υπόψη «τη δυσμενή οικονομική συγκυρία και τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα», τη «μείωση της μέσης ημερήσιας κίνησης οχημάτων το πρώτο εννεάμηνο» και την πρόβλεψη της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης περί μηδενικής προσαρμογής αποφάσισαν οι μισθοί να αυξηθούν το 2011 κατά 1,50%. Τι προσθέτει στις δύο αυτές περιπτώσεις όλη η φασαρία, στην οποία υποβλήθηκε και μας επέβαλε το κατεστημένο των Αθηνών;
Το ΚΚΕ δείχνει να γνωρίζει καλύτερα αυτήν την πραγματικότητα. Γι’ αυτό έστησε από το 1999 το ΠΑΜΕ. Προκειμένου να εμπεδώσει την επιρροή του στο επίπεδο της επιχείρησης. Στις μικρότερες και μεσαίες επιχειρήσεις, η επιχειρησιακή σύμβαση προκαλεί μίσος και τρόμο, επειδή εκβιάζονται και απειλούνται για να την υπογράψουν, έτοιμη και συμπληρωμένη, «αν θέλουν να μείνουν στην πιάτσα». Εντύπωση προκάλεσε και η ανεξαρτητοποίηση των συνδικαλιστών του Συνασπισμού που απαίτησε (και πήρε) ο κ. Τσίπρας, μετά την αναγόρευσή του σε αντιπρόεδρο (!) του κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Η τάση αυτή είναι μισητή στον κύκλο των σταλινικών κομμάτων, που καταγγέλλουν «τον βρώμικο ρόλο που παίζουν μερικές ηγετικές ομάδες της CGT Γαλλίας και CCOO της Ισπανίας».
Πέραν όμως των ιερογλυφικών και άλλων εσωτεριστικών αριστερών γραφικοτήτων, η μεγάλη αλήθεια είναι ότι ο μέχρι σήμερα ρόλος των επιδοτούμενων από το τεράστιο κομματικό κράτος συνδικάτων και συνδικαλιστών οδεύει προς το ιστορικό τέλος του. Ηταν καιρός. Γι’ αυτό μοιάζει -και είναι- μάταιη η προσπάθεια της κυρίας Κατσέλη να τους κρατήσει, με μηχανική-νομοθετική υποστήριξη, στη ζωή.