Η χρεοκοπία, ως πραγματικότητα ή ως τεχνικός όρος, εισήλθε τόσο βίαια στη δημόσια συζήτηση -όσο βίαια μάθαμε για τα spreads και το Μνημόνιο- που δεν υπήρξε περιθώριο μιας δεύτερης ανάγνωσης για το τι ακριβώς σημαίνει. «Η χρεοκοπία είναι χρεοκοπία» μου είπε, μόλις χθες, η θεία μου η Δημήτρω από το χωριό και άντε μετά να της εξηγήσεις γιατί δεν πρέπει να σηκώσει τα χρήματά της από την τράπεζα και να μην τα κρύψει στην παλιά κατσαρόλα στο βάθος του ντουλαπιού.
Σε μία χώρα, όπως η Ελλάδα, που η παρακολούθηση της πορείας των δημοσιονομικών μεγεθών ήταν μέχρι πρότινος «χόμπι» κάποιων «παράξενων» τύπων που αρέσκονταν σε δυσοίωνες προβλέψεις και τα εκάστοτε προγράμματα λιτότητας – σταθεροποίησης αντιμετωπίζονταν με πηχυαίους τίτλους περί «κυβερνητικής αναλγησίας», η έννοια της χρεοκοπίας για το ευρύ κοινό δεν μπορεί να σημαίνει οτιδήποτε άλλο παρά το αυτονόητο: «Κύριοι, φαλιρίσαμε». Η επόμενη κίνηση είναι να τρέξει στα… γκισέ.
Υπό αυτή την έννοια, ελάχιστα συνεισέφερε στην κατανόηση του προβλήματος η επιλογή του κ. Ευάγγελου Βενιζέλου να θέσει, απροκάλυπτα, στον δημόσιο διάλογο το θέμα της «επιλεκτικής χρεοκοπίας». Πολλώ δε μάλλον, όταν επί 1,5 έτος, οι Ελληνες έρχονται συνεχώς αντιμέτωποι με εφιαλτικά διλήμματα: «Μνημόνιο ή χρεοκοπία», «Μεσοπρόθεσμο ή χρεοκοπία», «χρεοκοπία, χρεοκοπία, χρεοκοπία…». Ελάχιστα, αντιστοίχως, προσέφερε και η επιλογή του προέδρου της Ν. Δ. κ. Αντώνη Σαμαρά να… απαγορεύσει τη λέξη «χρεοκοπία». Οταν ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δυνάμει πρωθυπουργός, δηλώνει πως «η λέξη χρεοκοπία» απαγορεύεται στο λεξιλόγιό μας, δεν την θέλουμε, δεν τη χρησιμοποιούμε, δεν την επιτρέπουμε καν ως σκέψη», το συμπέρασμα όσων ακούν είναι πως χρεοκοπία, επιλεκτική ή μη, ίσον καταστροφή.
Δεδομένου ότι το χρέος της χώρας είναι ανεξέλεγκτο, η επιμήκυνση, η μείωση επιτοκίου, η ανταλλαγή ομολόγων, το «κούρεμα» της αξίας τους, κάτι από αυτά ή όλα μαζί εξετάζονται ως λύσεις ελάφρυνσης της Ελλάδας και περιορισμού της κρίσης στην Ευρωζώνη. Αν σε αυτό κληθούν να συμμετέχουν και ιδιώτες, τότε οι οίκοι αξιολόγησης θα το χαρακτηρίσουν «επιλεκτική χρεοκοπία». Συνιστά αυτό πρακτική χρεοκοπία, στάση πληρωμών; Απειλούνται μισθοί και συντάξεις; Θα εξατμισθούν οι καταθέσεις της θείας Δημήτρως;
Υπό προϋποθέσεις, όχι, αν και αντίστοιχο προηγούμενο χώρας του ευρώ δεν υπάρχει. «Τη λέξη χρεοκοπία δεν τη χρησιμοποιούμε ποτέ… ας το κάνουμε και μην το λες, διότι μπορεί ενόψει αυτού που λες να προκαλέσεις πολύ αρνητική ψυχολογία, η οποία δεν είναι και δικαιολογημένη, διότι οι καταθέσεις δεν κινδυνεύουν» είπε χθες ο κ. Χρύσανθος Λαζαρίδης, ο στενότερος ίσως συνεργάτης του κ. Σαμαρά. Πρόσθεσε δε ότι πριν από τη Ν. Δ. θα πρέπει να συμφωνήσουν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι εταίροι της χώρας. Η βασική ένσταση της Ν. Δ. μοιάζει να είναι μάλλον επί της διαδικασίας. Και δεδομένου ότι οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος έχουν αποδείξει ότι μπορούν να επικοινωνούν, μήπως είναι η ώρα και να συνεννοηθούν; «Να αποφεύγουμε οτιδήποτε καλλιεργεί ανησυχίες στο κοινό», είπε προχθές ο κ. Σαμαράς. Ας το κάνουν, λοιπόν, γιατί ακόμη κι αν η οικονομία γλιτώσει, η ψυχραιμία και η λογική όλων μας βρίσκονται κυριολεκτικά στα όρια της χρεοκοπίας…