ΟΒSΕRVΑΤΕUR
Αισιοδοξία
Ο οίκος Moody’s καλεί σε συγκρατημένη αισιοδοξία, επισημαίνοντας ότι, παρότι ο χρυσός κινείται σε επίπεδα ρεκόρ, το δολάριο δεν πρόκειται να καταρρεύσει και τα κράτη του αναπτυσσόμενου κόσμου συνεχίζουν να προσφέρουν δυναμισμό και προοπτική στη διεθνή οικονομία. Ο πρόεδρος της Αρχής Χρηματαγορών της Γαλλίας (AMF), Ζαν-Πιερ Ζουαγέ, εκτιμά ότι σε αντίθεση με το 2008 η διατραπεζική αγορά σήμερα λειτουργεί κανονικά, διασφαλίζοντας την ευρωστία του τραπεζικού συστήματος. «Αν και τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν τέλεια, οι Ευρωπαίοι υιοθέτησαν τα μέτρα που έπρεπε, ενώ Μέρκελ και Σαρκοζί επικοινώνησαν και συμφώνησαν», λέει ο πρόεδρος της AMF. Ο αρθρογράφος Αλέν Μενκ, ίσως ο πλέον αισιόδοξος από τους συμβούλους του Γάλλου προέδρου, φθάνει ακόμη πιο μακριά τον παραπάνω συλλογισμό, υποστηρίζοντας ότι εκεί που η ελληνική κρίση βοήθησε τους Γερμανούς να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η επικείμενη σωτηρία της Ιταλίας θα υποχρεώσει τους Γερμανούς να αντιληφθούν ότι η επιβίωση του ευρώ αποτελεί θέμα συλλογικής επιβίωσης.
CΟRRΙΕRΕ DELLA SΕRΑ
Πτωτική πορεία
Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, στην καταστροφική πτωτική τους πορεία, δεν μπορούν να περιμένουν μέχρι τις 18 Αυγούστου. Και αν στην πολιτική, οι διαδικασίες τραβούν σε μάκρος, οι αγορές, αντιθέτως, είναι πολύ ανυπόμονες. Γι’ αυτό και η ανακοίνωση ότι μόνο μετά τον Δεκαπενταύγουστο θα συγκληθεί το υπουργικό συμβούλιο, με αντικείμενο τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης, εντυπωσιάζει μόνον όποιον είναι συνηθισμένος στους ρυθμούς ελέφαντα, της ιταλικής πολιτικής. Ωστόσο, οι μέρες απραξίας καταδικάζουν σε αβεβαιότητα και πανικό όσους επενδύουν, όσους πωλούν και αγοράζουν. Κενό εξαιτίας του θέρους λοιπόν. Ταυτόχρονα, όμως, και κενό ιδεών. Οι πολιτικοί δεν παρουσιάζουν καμιά νέα ιδέα, που να εμπνέει αξιοπιστία, για το πώς θα ανακάμψει η οικονομία. Αντιθέτως, αφθονούν τα «όχι». Το «όχι» του κυβερνητικού εταίρου Ουμπέρτο Μπόσι σε μέτρα για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος. Το «όχι» του αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Κόμματος που χαρακτηρίζει «κοινωνική σφαγή» οποιαδήποτε μέτρα θα αναγκαζόταν να λάβει, μια οποιαδήποτε κυβέρνηση, ακόμη και αν σε αυτή δεν μετείχε ο Μπερλουσκόνι.
ΤΗΕ GUΑRDΙΑΝ
Σε αναταραχή
Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται πάλι σε αναταραχή. Ζήσαμε δύο εβδομάδες οικουμενικής πτώσης στα διεθνή χρηματιστήρια.
Η συζήτηση επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να ελεγχθούν τα ελλείμματα, με την κυρίαρχη άποψη να θεωρεί πως η λύση είναι η μείωση των δημοσίων δαπανών και τους επικριτές να αντιτείνουν ότι χρειάζονται νέα βραχυπρόθεσμα δημοσιονομικά ερεθίσματα, καθώς και μια μακροπρόθεσμη μείωση του ελλείμματος, η οποία θα βασίζεται ωστόσο στην αύξηση των φόρων.
Αν και η συζήτηση είναι καίρια, δεν θα πρέπει να μας αποπροσανατολίζει από την επείγουσα ανάγκη για μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος. Σε καμία άλλη περίπτωση δεν καθίσταται αυτό τόσο ορατό όσο στον τρόπο λειτουργίας των οίκων αξιολόγησης.
Ηταν αυτό αναπόφευκτο;
Μάλλον όχι. Θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε έναν δημόσιο οίκο αξιολόγησης (μία υπηρεσία του ΟΗΕ με χρηματοδότηση των κρατών-μελών;), που δεν θα χρεώνει για τις υπηρεσίες του και γι’ αυτό θα είναι πιο αντικειμενικός.
ΤΗΕ ΕCΟΝΟΜΙSΤ
Στο χείλος της αβύσσου
Για μία ακόμη φορά η Ευρωζώνη φάνηκε να παραπαίει στο χείλος της αβύσσου και η ΕΚΤ πέτυχε να αποκαταστήσει ένα περιθώριο ασφάλειας, έστω ισχνής, αποφασίζοντας να αγοράσει ιταλικά και ισπανικά ομόλογα. Το μέτρο ελήφθη μετά τις πιέσεις των αγορών, αν και οι κραδασμοί έμοιαζαν εντελώς παράδοξοι μετά την έκτακτη σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών την 21η Ιουλίου, κατά την οποία συμφωνήθηκε ένα δεύτερο πακέτο στήριξης στην Ελλάδα. Στην ίδια σύνοδο επιχειρήθηκε άλλωστε να περιοριστεί η απειλή μετάδοσης της κρίσης σε άλλες ευάλωτες χώρες μέσα από την επέκταση του ρόλου του EFSF. Το πρόβλημα είναι πως το ταμείο αυτό δεν μπορεί να ασκήσει τον νέο του ρόλο προτού οι αποφάσεις της συνόδου επικυρωθούν από τις 17 κυβερνήσεις της Ευρωζώνης το φθινόπωρο. Σε κάθε περίπτωση η σύνοδος απέτυχε να επεκτείνει το ταμείο πέραν των 440 δισ. ευρώ, που δεν επαρκεί για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της Ιταλίας, πόσω μάλλον της Ιταλίας και της Ισπανίας. Στον αντίποδα, η ΕΚΤ μπορεί να δράσει τώρα. Διαθέτει δυνάμει απεριόριστη ισχύ, αφού μπορεί να πληρώνει για όλες τις αγορές, δημιουργώντας χρήμα.