LE FΙGΑRΟΕυρωομόλογο
Σε άρθρο-παρέμβαση, στη γαλλική εφημερίδα Figaro, ο πρώην υπουργός Οικονομίας της Χιλής, Αντρές Βελάσκο, χαρακτηρίζει αναπόφευκτη την έκδοση ευρωομολόγου: «Τα ευρωομόλογα, που πριν από λίγο καιρό αντιμετωπίζονταν ως επινόηση κάποιου τσαρλατάνου, μοιάζουν σήμερα να αποτελούν τη μοναδική βιώσιμη λύση για τη διάσωση του ευρώ. Τα ομόλογα αυτά θα περιορίσουν το δανειακό κόστος για τα δύο μεγαλύτερα προβληματικά κράτη της ζώνης, Ιταλία και Ισπανία, και θα επιτρέψουν στη Γερμανία και τα άλλα δημοσιονομικά υγιή κράτη της Βόρειας Ευρώπης να μη χρηματοδοτήσουν ένα ακόμη σχέδιο διάσωσης για τον Νότο.
Η θέσπιση, όμως, αυστηρών ορίων, όπως το ποσοστό του 60% του ΑΕΠ για το χρέος, δεν είναι ρεαλιστική ούτε και εφαρμόσιμη. Αναγκαία είναι -αντίθετα- η θέσπιση δημοσιονομικών κανόνων, προκαθορισμένων δηλαδή μηχανισμών, με στόχο τον περιορισμό του χρέους. Οι κανόνες αυτοί πρέπει, ωστόσο, να είναι προσαρμοσμένοι στις ανάγκες κάθε χώρας. Ο συνδυασμός ευρωομολόγων και δημοσιονομικών κανόνων είναι ο μόνος ικανός να σώσει το ευρώ.
ΤΗΕ ΟΒSΕRVΕR
Ελληνικός Αύγουστος
Για τους Ελληνες πολιτικούς, ο Αύγουστος ήταν ευλογημένος μήνας, αφού τα προβλήματα της κρίσης χρέους «μετακόμισαν» αλλού. Τα ιταλικά συνδικάτα ετοιμάζονται για απεργία, ο Σαρκοζί φορολογεί τους πλούσιους και η Ισπανία θα καταστήσει αντισυνταγματική τη διόγκωση του δημοσίου χρέους. Τώρα, όμως, που μπαίνει ο Σεπτέμβριος, ερημώνουν οι παραλίες και η Ελλάδα βρίσκεται εκ νέου στο επίκεντρο. Το δεύτερο πακέτο στήριξης που εξασφάλισε μοιάζει πιο αβέβαιο από ποτέ. Η Φινλανδία απαιτεί εγγυήσεις προτού συμμετάσχει με τον οβολό της, αίτημα που διατυπώνουν και η Αυστρία, Σλοβενία και Σλοβακία. Η αντιπαράθεση αυτή αποκάλυψε το χάος που επικρατεί στην Ευρωζώνη. Την ίδια στιγμή, η απόδοση των ελληνικών ομολόγων εκτοξεύτηκε εκ νέου στα ύψη, σαν να μην υπήρξε ποτέ η συμφωνία του Ιουνίου. Αμφιβολίες διατυπώνονται και για την ανταλλαγή των ομολόγων, ενώ οι οικονομικοί δείκτες για την Ε.Ε. χειροτερεύουν. Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους δεν έχει ακόμα λυθεί. Τι θα προκαλέσει τον επόμενο πανικό στις αγορές παραμένει άγνωστο, αλλά αποκλείεται να ξεκινήσει από την Ελλάδα.
CΟRRΙΕRΕ DELLA SΕRΑ
Σωτηρία η ανάπτυξη
Ολοι οι οικονομολόγοι ή σχεδόν όλοι, υποστηρίζουν ότι η σωτηρία βρίσκεται στην ανάπτυξη. Διότι ο δυτικός κόσμος δεν αναπτύσσεται πλέον (υπό καμία έννοια του όρου). Η μόνη ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο είναι η αύξηση του πληθυσμού. Σήμερα είμαστε 7 δισεκατομμύρια, ίσως φτάσουμε τα 9 ή τα 10. Και όσο αυξάνεται ο πληθυσμός τόσο αυξάνονται τα προβλήματα που η ανάπτυξη της οικονομίας θα έπρεπε να λύσει. Προβλήματα που είναι πλέον προβλήματα μεγάλης ύφεσης, προβλήματα που οι οικονομολόγοι δεν είναι σε θέση να λύσουν. Ισως γιατί προτείνουν μέτρα που μας έκαναν να κάνουμε εσφαλμένες προβλέψεις και να υιοθετούμε εσφαλμένες θεραπείες εδώ και μισό αιώνα τουλάχιστον. Διότι οι οικονομολόγοι μας ωθούν να ξοδεύουμε περισσότερα απ’ όσα κερδίζουμε, δημιουργώντας έτσι μια οικονομική πρόοδο που βασίζεται στο χρέος. Το δημόσιο χρέος που σήμερα πλήττει τους πάντες, γεννιέται από το κράτος που ξοδεύει περισσότερα απ’ όσα εισπράττει. Το σύστημα ήταν προγραμματισμένο να καταρρεύσει. Και στην πραγματικότητα καταρρέει. Αυτό που το χειροτερεύει είναι η παγκοσμιοποίηση.
DΕ VΟLSΚRΑΝΤ
Ευθύνη για όλους
Η απλή ολλανδογερμανική λύση για την κρίση του ευρώ συνιστά στις χώρες που έχουν προβλήματα να προσπαθήσουν περισσότερο. Ισχυριζόμαστε ότι εμείς πληρώνουμε και οι άλλοι επωφελούνται. Ας σκεφτούμε όμως τα εξής. Επί χρόνια στηλιτεύουμε το υπερβολικό εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας. Ομως εμείς και η Γερμανία έχουμε εδώ και δεκαετίες τέτοια πλεονάσματα, τα οποία μεταφράζονται σε ελλείμματα για τις χώρες του Νότου. Επίσης, οι χώρες αυτές χρηματοδότησαν τα ελλείμματά τους χάρη στις δικές μας τράπεζες, οι οποίες δεν διέβλεψαν σε αυτό κανέναν κίνδυνο. Επιπλέον, με τα πακέτα βοήθειας, η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία επιστρέφουν τα δανεικά στις τράπεζές μας, στις ασφαλιστικές μας εταιρείες και στα ταμεία μας, ώστε να μη χρειαστεί να τα διασώσουμε εμείς απευθείας. Η γερμανική κυβέρνηση αρνείται την έκδοση ευρωομολόγων και ζητά από τις χώρες να ενσωματώσουν στα Συντάγματά τους την απαγόρευση των ελλειμμάτων. Αν όμως αυτή η αρχή ίσχυε την περίοδο της χρηματοπιστωτικής κρίσης, οι χώρες της Ε.Ε. δεν θα ήταν σε θέση να παρέμβουν για τη διάσωση των τραπεζών τους.