Ηγεμονία επί ερειπίων

Πιο δυσοίωνη και από τη σκληρή λιτότητα που επιβάλλει το Μνημόνιο ΙΙ είναι η συνεχιζόμενη ύφεση και η απουσία κάθε μέτρου για ανάκαμψη. Η συνταγή της εντεινόμενης εσωτερικής υποτίμησης προς επίτευξιν ανταγωνιστικότητας εξακολουθεί να είναι η κυρίαρχη και μόνη φιλοσοφία των Ευρωπαίων εταίρων για αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, παρ’ ότι τα αποτελέσματα από τις υποβοηθούμενες και επιτηρούμενες χώρες δεν είναι ενθαρρυντικά. Στη δεινότερη θέση απ’ όλους βρίσκεται η Ελλάδα. Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, αλλά και σύμφωνα με διαρρεύσασα έκθεση του ΔΝΤ, η αναδιάρθρωση χρέους και το νέο δάνειο -ουσιαστικά, μια συντεταγμένη χρεοκοπία εντός ευρώ- δεν θα καταφέρουν να καταστήσουν το χρέος βιώσιμο. Η αιτία είναι η ύφεση. Και μόνο η πολιτική βούληση μπορεί να την αντιμετωπίσει. Η αγορά και η κοινωνία είναι παγωμένες και απεγνωσμένες· μαζί με τη ρευστότητα έχει χαθεί και το ψυχολογικό απόθεμα, έχουν χαθεί δηλαδή και οι δύο θεμελιώδεις προϋποθέσεις για ανάκαμψη. Οι Ευρωπαίοι εταίροι-δανειστές, και κυρίως η Γερμανία, πρέπει να το κατανοήσουν, εφ’ όσον επιθυμούν να ορθοποδήσει η Ελλάδα, έτσι ώστε να παραμείνει κράτος που θα εξυπηρετεί υποχρεώσεις προς τους πολίτες του και προς τους εταίρους. Διαφορετικά, το ΝΑ θεμέλιο της Ε.Ε. κινδυνεύει να καταρρεύσει, κινδυνεύει να μείνει ένα θραυσμένο κέλυφος, με προσχηματικό πολίτευμα και εξαθλιωμένες μάζες παραδομένες στην πενία και το μίσος. Η μοίρα της Ελλάδας είναι εν πολλοίς και μοίρα της Ευρώπης. Η Γερμανία μπορεί να επηρεάσει αυτή τη μοίρα προς το καλύτερο. Αρκεί να σκεφτεί ως ιστορική οντότητα, δηλαδή ενθυμούμενη τη δική της μοίρα μες στον 20ό αιώνα: πώς συνετρίβη από τη μοχθηρία των δανειστών της μετά τον Α΄ Πόλεμο και πώς μεγαλούργησε χάρη στη μεγαθυμία των δανειστών μετά τον Β΄ Πόλεμο. Η Γερμανία έχει να αποφασίσει αν θα αλλάξει ιστορικό πρόσωπο στον 21ο αιώνα ή θα ηγεμονεύσει επί ερειπίων.