Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει αυτήν τη στιγμή εμπλακεί σε έναν αγώνα ζωής και θανάτου: έναν αγώνα για τις θέσεις εργασίας και την ευημερία μέσα σε μια βαθιά οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι προσηλωμένη στην ανάπτυξη, και σε αυτήν περιλαμβάνεται και η συνεργασία της με τις ελληνικές αρχές. Οι προσπάθειες που γίνονται τώρα θα καρποφορήσουν στο κοντινό μέλλον, και ένα πολύ σημαντικό μέρος τους είναι η ανάγκη για καινοτομία, που θα συμβάλει στην έξοδο από αυτήν την οικονομική ύφεση. Το παραπάνω είναι σημαντικό, τόσο για τον ελληνικό λαό όσο και για όλους τους Ευρωπαίους.
Η επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία διασφαλίζει την ανταγωνιστικότητά μας, πράγμα που μεταφράζεται σε θέσεις εργασίας. Γνωρίζουμε ότι οι χώρες οι οποίες επένδυσαν τα μάλα στην έρευνα και την καινοτομία, αντεπεξήλθαν με τον καλύτερο τρόπο την οικονομική κρίση. Η καινοτομία δίνει ένα προβάδισμα στις εταιρείες μας, ενώ ενισχύεται και η αύξηση της απασχόλησης σε τομείς που ασχολούνται κατεξοχήν με την έρευνα, όπως οι φαρμακοβιομηχανίες και οι αυτοκινητοβιομηχανίες. Αν δεν επενδύσουμε στην έρευνα, δεν θα μπορέσουμε να σταθούμε απέναντι στα σοβαρά θέματα που μας επηρεάζουν όλους, όπως η βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης ή η αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Είναι συνεπώς απαραίτητο να επενδύσουμε περισσότερο στην καινοτομία και να δημιουργήσουμε καλύτερες συνθήκες για τους καινοτόμους μας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα κάνει και τα δύο.
Η Ελλάδα μπορεί να συμβάλει με την εμπειρία της και ταυτοχρόνως να επωφεληθεί από τη χρηματοδότηση της έρευνας που παρέχει η Ε.Ε., πράγμα που θα παρουσιαστεί αύριο στο συνέδριο του TRA (Transport Research Arena) στην Αθήνα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό συνέδριο στη συγκεκριμένη κατηγορία το οποίο φέτος, για πρώτη φορά, θα εξετάσει όλους τους τρόπους επίγειας και θαλάσσιας μεταφοράς. Στο πεδίο αυτό, οι Ελληνες ερευνητές είναι παγκοσμίου κλάσης. Για παράδειγμα, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ηγείται μιας πανευρωπαϊκής ομάδας, η οποία ερευνά τη σταθερότητα στα πολύ μεγάλα κρουαζιερόπλοια, ένα αντικείμενο ιδιαίτερης σημασίας, ειδικά μετά την τρομερή τραγωδία του Costa Concordia. H ελληνική τεχνογνωσία εκτιμάται ιδιαιτέρως και σε άλλες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα στο πρόγραμμα Viajeo, το οποίο έχει σχεδιαστεί για τη διαχείριση της αστικής κυκλοφορίας και βρίσκεται υπό δοκιμή σε πόλεις της Κίνας, της Βραζιλίας, καθώς και στην Αθήνα.
Η Ελλάδα διαθέτει εξαιρετικούς επιστήμονες, αλλά πρέπει να ενισχυθεί η καινοτομία στις επιχειρήσεις. Τα ποσά που επενδύουν στην έρευνα ο δημόσιος, αλλά και ο ιδιωτικός τομέας στην Ελλάδα βρίσκονται ακόμα κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Συνεπώς, οι Ελληνες ερευνητές θα πρέπει να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία της χρηματοδότησης στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος FP7. Τον προσεχή Ιούλιο θα ανακοινώσω την τελική προθεσμία για τις εργασίες υπό την ομπρέλα του FP7, αξίας περίπου 9 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η Ελλάδα τα έχει πάει αρκετά καλά έως τώρα: 2.307 Ελληνες συμμετέχοντες στο FP7 έχουν λάβει 635 εκατομμύρια ευρώ. Η Ελλάδα βρίσκεται στην ένατη θέση στην Ε.Ε. ως προς των αριθμό των συμμετεχόντων και στη δέκατη ως προς το μερίδιό της στον προϋπολογισμό.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ακόμα μεγαλύτερα σχέδια για την έρευνα στο μέλλον. Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια «Ενωση Καινοτομίας». Στη χρηματοδότησή της θα μας βοηθήσει ένα πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας που έχει προταθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση, το Horizon 2020. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που θα διαρκέσει από το 2014 ώς το 2020, με έναν προτεινόμενο προϋπολογισμό 80 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο έχει σαν σκοπό να προωθήσει την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας. Στόχος μας είναι να στηρίξουμε τις καλύτερες ερευνητικές ιδέες, οι οποίες θα παράσχουν τις μεγαλύτερες ευκαιρίες εργασίας και θα αναβαθμίσουν τις ζωές των ανθρώπων.
Δουλεύουμε επίσης με σκοπό να διευκολύνουμε τους ερευνητές μας και ειδικά τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις στο πεδίο της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας. Η Επιτροπή, για παράδειγμα, έχει υποστηρίξει προτάσεις σχετικά με την τυποποίηση, τη βελτίωση της πρόσβασης σε επιχειρηματικό κεφάλαιο, και την προστασία του ενιαίου διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Η εφαρμογή των παραπάνω θα αποτελέσει ένα μεγάλο βήμα στην πορεία της καινοτομίας στην Ευρώπη.
Η Επιτροπή είναι επικεντρωμένη στο να κάνει την Ευρώπη πιο ανταγωνιστική, υποστηρίζοντας τις καλύτερες έρευνες και μετατρέποντάς τες σε ανάπτυξη και θέσεις εργασίας. Χρειαζόμαστε γι’ αυτό τη στήριξη από όλη την Ευρώπη των υπευθύνων φορέων που χαράσσουν πολιτικές και που θα επωφεληθούν από τις προσπάθειές μας. Τότε οι καλύτερες ιδέες θα μπορούν να εφαρμοστούν έτσι ώστε να κάνουμε όντως τη διαφορά στην ήπειρό μας. Μόνο τότε η Ευρωπαϊκή Ενωση θα γίνει μια Ενωση Καινοτομίας.
*Η κ. Maire Geoghegan-Quinn είναι επίτροπος της Ε.Ε. για την Ερευνα, την Καινοτομία και τις Επιστήμες.