Τούτες τις μέρες βρίσκεται σε εξέλιξη στην Αλβανία μια σημαντική για την ελληνική μειονότητα διαδικασία, η απογραφή των μελών της. Αρχισε στα τέλη Ιουλίου και τα Χριστούγεννα, οι οργανωτές, η μειονοτική οργάνωση «Ομόνοια» και το κόμμα της, το ΚΕΑΔ δηλαδή, φιλοδοξούν να γνωρίζουν πόσοι ακριβώς είναι οι ομογενείς μας στην Αλβανία και σε ποιες περιοχές κατοικούν.
Εχει ιδιαίτερη σημασία μια τέτοια διαδικασία; Ασφαλώς, διότι με βάση την κατά το δυνατόν πληρέστερη σύνθεσή της μια μειονότητα απολαμβάνει και το εύρος των δικαιωμάτων της. Κανονικά η καταγραφή της πληθυσμιακής εικόνας των μειονοτήτων αποτελεί καθήκον και έργο της κυβέρνησης μιας χώρας και διεξάγεται στη βάση των προδιαγραφών που καθορίζει το Συμβούλιο της Ευρώπης. Στην Αλβανία, όμως, υπάρχουν ακόμη πολλές δυσκολίες εναρμόνισης με το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι παρά τις προσπάθειες της ηγεσίας της να βάλει τη χώρα στις ράγες που οδηγούν στην Ε.Ε. Τα Τίρανα, λοιπόν, υπό την πίεση της οργανωμένης ομογένειας, που από το 2001 διεξάγει διεθνή εκστρατεία ενημερώνοντας τα αρμόδια φόρα για τα προβλήματά της, οργάνωσαν απογραφή του πληθυσμού πέρυσι τον Οκτώβριο.
Η όλη διαδικασία σχεδιάστηκε στη βάση των προδιαγραφών που θέτει το ΣτΕ και οι μειονότητες (Ελληνες, Σερβομαυροβούνιοι, Σλαβομακεδόνες, Βλαχόφωνοι), την χαιρέτισαν. Πλην όμως προτού καν ξεκινήσει εκτροχιάστηκε από τα ευρωπαϊκά στάνταρ. Με παρέμβαση των Αλβανοτσάμηδων η ίδια η Βουλή αλλοίωσε τα βασικά κριτήρια και κυρίως αυτό του αυτοπροσδιορισμού των πολιτών στη βάση της εθνικής καταγωγής, της μητρικής γλώσσας και του θρησκεύματος. Οι μειονότητες αντέδρασαν με αποχή, το ίδιο και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στον Βορρά, καταγγέλλοντας σκοπιμότητες και παραβίαση των διεθνών κανόνων. Μια μικρή μερίδα ομογενών, παρά ταύτα, επέλεξε να συμμετάσχει, δείγμα της συνεχιζόμενης διαίρεσης που ταλανίζει το ομογενειακό στοιχείο στην Αλβανία.
Η κυβέρνηση ολοκλήρωσε την απογραφή το φθινόπωρο, πλην όμως αποφεύγει να ανακοινώσει το ακριβές αποτέλεσμα, περιμένοντας προφανώς να το κάνει τον Οκτώβριο οπότε ελπίζει ότι θα τη χρησιμοποιήσει, για να λάβει από τις Βρυξέλλες ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Ομως τα στοιχεία που έγιναν γνωστά για τις μειονότητες, προκάλεσαν την αντίδραση του Συμβουλίου της Ευρώπης, που με σκληρή ανακοίνωσή του κατηγορεί την αλβανική κυβέρνηση ότι δεν τήρησε τα κριτήρια που προβλέπονται για το ζήτημα του αυτοπροσδιορισμού. Θεωρεί άκυρο το αποτέλεσμα και πιέζει ώστε να γίνει νέα απογραφή με βάση τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Δεν είναι, ωστόσο, καθόλου βέβαιο ότι θα εισακουστεί, δεδομένου ότι οι αποφάσεις του δεν είναι δεσμευτικές. Η ηγεσία της ελληνικής μειονότητας προχώρησε στη δική της απογραφή, ώστε να ακυρώσει το όποιο αποτέλεσμα εμφανίσουν επισήμως οι Αλβανοί, αλλά και «να δημιουργήσει φερέγγυα βάση δεδομένων για τα αριθμητικά μεγέθη της κοινότητας».