Μια πρόσφατη δημοσκόπηση στις χώρες της Ευρωζώνης ήρθε να επιβεβαιώσει με τον δικό της τρόπο το αόρατο σύνορο το οποίο χαράσσεται, τα τελευταία χρόνια πλέον εμφανώς, μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού βορρά και του ευρωπαϊκού νότου.
Η δημοσκόπηση έδειξε μεγάλες διαφορές στο τι αναμένουν βόρειοι και νότιοι από την Ελλάδα. Οι βόρειοι πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν θα αποπληρώσει το χρέος της και δεν επιθυμούν να παραμείνει στην Ευρωζώνη, σε αντίθεση με τους νότιους που δείχνουν πιο αισιόδοξοι ως προς την εκπλήρωση των ελληνικών υποχρεώσεων και πιο ένθερμοι αναφορικά με την παραμονή της χώρας μας στο ευρώ. Για παράδειγμα, μόνο το 26% των Γερμανών δήλωσε βέβαιο ότι η Ελλάδα θα ξεχρεώσει, έναντι του 77% των Ιταλών και του 57% των Ισπανών. Το 45% των Γερμανών πιστεύει ότι η Ελλάδα θα προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις – 88% και 70% είναι το αντίστοιχο ποσοστό για Ιταλία και Ισπανία.
Σε όλα τα δράματα των μεταμεσονύκτιων ευρω-διαπραγματεύσεων δίνεται κάθε φορά ένας αγώνας μεταξύ βορείων και νοτίων. Μέσα σε ένα κλίμα ανυποχώρητων στερεοτύπων. Από τη μία είναι οι χώρες του βορρά, ηγετική ομάδα της Ε.Ε. που επιβάλλει άκαμπτες συντηρητικές απόψεις για την τιμωρία των «άτακτων και σπάταλων νoτίων». Από την άλλη είναι οι υπερχρεωμένες χώρες του νότου, οι οποίες -αν και απλώνουν ευθαρσώς το χέρι-, δεν μένουν πιστές στη λογική της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Η διαίρεση έχει λάβει μια ηθική και μια πολιτισμική διάσταση. Οι βόρειοι είναι υπολογιστές και κυνικοί, οι νότιοι μπαγαμπόντες και αμαρτωλοί. Ή, αλλιώς, οι βόρειοι είναι αυστηροί μονεταριστές, συντηρητικοί προτεστάντες, ψυχροί, στενόκαρδοι, εγωιστές, οι νότιοι χαλαροί μεσόγειοι, καθολικοί/ορθόδοξοι μυστικιστές, αναβλητικοί, ανοργάνωτοι, ασυνεπείς. Ο ήλιος του μεσονυκτίου ενάντια στον ήλιο της Μεσογείου.
Τα στερεότυπα διευρύνουν ακόμη περισσότερο το υπαρκτό χάσμα. Διότι η χρηματοπιστωτική απορρύθμιση διαχωρίζει όλο και πιο καθαρά βόρειους και νότιους, ταξινομώντας τους οριστικά σε χώρες των δανειστών, των πιστωτών και σε χώρες των δανειοληπτών, οφειλετών, σε χώρες του πλούτου και σε χώρες της φτώχειας. Το χρήμα, έφερε στην επιφάνεια, όπως το μαγικό ραβδί, τους λανθάνοντες διαχωρισμούς στον ευρωπαϊκό κορμό. Οι βόρειοι πλήρωναν στο κοινό ταμείο περισσότερα από όσα έπαιρναν, οι νότιοι έπαιρναν περισσότερα από όσα πλήρωναν. Η Γερμανία δεν θέλει να δώσει τίποτα περισσότερο από όσα έδινε, η Γαλλία να πάρει τίποτα λιγότερο από όσα έπαιρνε μέχρι τώρα. Γύρω τους συμπαρατάσσονται δύο μπλοκ: Βρετανία, Ολλανδία, Σουηδία, Φινλανδία κατά Ελλάδας, Ιταλίας, Πορτογαλίας, Ισπανίας, Ιρλανδίας.
Η απαρχή της τρίτης χιλιετίας βρίσκει την Ευρώπη βυθισμένη στην αβεβαιότητα. Μια γενικευμένη αίσθηση βαθιάς δυσαρέσκειας και αστείρευτης απογοήτευσης δημιουργεί ένα κλίμα επικείμενης καταστροφής. Ωστόσο συχνά, οι ολικά απαισιόδοξες προσεγγίσεις, και από το ένα και από το άλλο «στρατόπεδο», βλέπουν γκρεμούς και εχθρούς ίσως κι εκεί που δεν υπάρχουν. Αν επιχειρήσουμε να κάνουμε ένα βήμα προς τα εμπρός ίσως ανακαλύψουμε ότι δεν αναμένει η πανωλεθρία ή το κενό, αλλά τα σκόρπια νήματα μιας νέας αρχής, τα σπαράγματα μιας πιθανής σύγκλισης, η ηχώ του θεραπευτικού χρόνου που περνά κι όμως ανακυκλώνει τη συμφιλίωση, την εμπιστοσύνη, τη δημιουργικότητα, το φως.