H Βρετανία αφυπνίσθηκε και αμηχανία διακατέχει την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και φυσικά τις αγορές. Η εξαγγελία του πρωθυπουργού κ. Ντέιβιντ Κάμερον για την προκήρυξη δημοψηφίσματος -μετά από πέντε έτη- με το ερώτημα παραμονής ή εξόδου της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι μία απόφαση υψηλού κινδύνου, όπως ο ίδιος αναγνώρισε, αλλά απολύτως εναρμονισμένη με τις λαμπρότερες πολιτικές παραδόσεις της Βρετανίας.
Σε αντίθεση με τη Γερμανία που αγωνίζεται να διαφοροποιηθεί από το παρελθόν της -αν και η τάση επιβολής των αντιλήψεών της στην Ευρώπη είναι κραταιά- ο κ. Κάμερον απέδειξε ότι οι Συντηρητικοί της Βρετανίας κινούνται στην ασφαλή τροχιά των παραδόσεων, όχι βεβαίως από οκνηρία αλλά αντιθέτως από μία αξιοθαύμαστη διανοητική εγρήγορση.
Η Βρετανία εκ παραδόσεως διατηρούσε αποστάσεις από την ευρωπαϊκή ήπειρο. Στη διάρκεια της πρωθυπουργίας του Λόρδου Σόλσμπερι (1895-1902), αυτή ακριβώς η τάση ονομάσθηκε «λαμπρή απομόνωση». Οι παρεμβάσεις της στα ευρωπαϊκά δρώμενα είχαν ως στόχο να αποτρέψουν τη διατάραξη των ισορροπιών κάθε φορά που αυτό επιχειρήθηκε από φιλοδοξίες της Γαλλίας, της Ρωσίας και φυσικά της Γερμανίας.
«Εχουμε χαρακτήρα έθνους νησιωτικού, ανεξάρτητου, που με ευθύτητα και πάθος υπερασπιζόμαστε την κυριαρχία μας. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη θεώρησή μας όπως δεν είναι δυνατόν να αποξηράνουμε το Αγγλικό Κανάλι», είπε ο Βρετανός πρωθυπουργός.
Την εποχή της παγκοσμιοποιήσεως, της καταργήσεως των εθνικών κρατών, ο κ. Κάμερον ομίλησε τη γλώσσα μιας άλλης εποχής. Η τοποθέτησή του παραπέμπει στην μνημειώδη αγόρευση του Λόρδου Πάλμερστον στο Κοινοβούλιο το 1850, όταν διατύπωσε το δόγμα ότι τα συμφέροντα της Βρετανίας -ακόμη και των ελάχιστων εκ των πολιτών της- θα πρέπει να είναι σεβαστά ανά τον κόσμο.
Το 2013 με τη Μεγάλη Βρετανία να διέρχεται σοβαρή οικονομική κρίση ο κ. Κάμερον εξέφρασε για μία φορά ακόμη το «πνεύμα του Eton», στο οποίο ο Δούκας του Ουέλιγκτον απέδωσε τη νίκη του Βατερλώ το 1815, επί του Ναπολέοντος Βοναπάρτη.
Μέσα στο φαιό πολιτικό περιβάλλον της παρούσης συγκυρίας, σε μία περίοδο που οι ηγέτες ακόμη και των πλέον ισχυρών κρατών συμπεριφέρονται ως λογιστές, ο κ. Κάμερον έδωσε μία εξαίρετη παράσταση, έχοντας πλήρη συνείδηση ότι η πολιτική είναι πρωτίστως θέαμα, «μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας». Δεν είναι τυχαίο ότι το Θέατρο στη Βρετανία είναι η κυριαρχούσα έκφραση της Τέχνης.
Το πνεύμα του Eton, αντιτάχθηκε στην καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ, στην κόρη του πάστορα, η οποία εκπαιδεύτηκε στις κρατικές σχολές της Ανατολικής Γερμανίας. Ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν σπεύδει· θα αναμείνει το αποτέλεσμα των μεταρρυθμίσεων στην Ευρωζώνη· εάν επανεκλεγεί το 2015 «θα επαναδιαπραγματευθεί μία νέα σχέση με την Ε.Ε.». Κατόπιν τούτων θα προκηρύξει δημοψήφισμα.
Ο κ. Κάμερον προκάλεσε ευθέως την κρατούσα ευρωπαϊκή αντίληψη. Ουδείς τον υποστήριξε. Το ενδεχόμενο εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ενωση, αποδιοργανώνει το διεθνές σύστημα. Ενδέχεται να αποτύχει. Αλλά αναμφισβήτητα ενήργησε ως Βρετανός, πείσμων και ριψοκίνδυνος.