Κάποτε πίστευα ότι θα ζούσα σε μια… βαρετή χώρα και σε μια ιστορική περίοδο που δεν θα είχε κρίσεις, περιπέτειες και καταστροφές. Τώρα πια δεν είμαι και τόσο σίγουρος…
Το βέβαιο είναι πως αυτό που ζούμε στην Ελλάδα είναι το ακραίο σύμπτωμα τεκτονικών αλλαγών, οι οποίες αφορούν τη θέση της Ευρώπης στον κόσμο, ίσως ακόμη και τη θέση της Δύσης γενικότερα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Η Ευρώπη πρέπει να γίνει πιο ανταγωνιστική, πιο δυναμική και λιγότερο «βολεμένη» για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στον ανταγωνισμό με τον υπόλοιπο κόσμο. Τα παγκόσμια κεφάλαια την εγκαταλείπουν, είτε με τη μορφή των δανεικών είτε με τη μορφή των επενδύσεων.
Η βορειοευρωπαϊκή ελίτ πιστεύει ότι η υπόλοιπη Ευρώπη πρέπει να πλησιάσει στο δικό της μοντέλο για να επιβιώσει. Είναι άλλο πράγμα, όμως, ο σχεδιασμός στην Κίνα και άλλος στην Ευρώπη της σύνθετης, ίσως και δυσλειτουργικής, δημοκρατίας. Πάρτε για παράδειγμα την Ιταλία και τον κ. Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Ο σχεδιασμός της ευρωπαϊκής ελίτ στηριζόταν στην ιδέα μιας συμμαχικής κυβέρνησης της Κεντροαριστεράς ή της σοβαρής Κεντροδεξιάς με τον κ. Μάριο Μόντι. Εμφανίσθηκε, όμως, από το πουθενά, ο κ. Μπερλουσκόνι ο οποίος άρχισε τα καλαμπούρια, τις υποσχέσεις, τις αντιγερμανικές κορώνες κ.λπ. Ο σχεδιασμός της ελίτ κατέρρευσε και ο κ. Μπερλουσκόνι ενδέχεται να είναι ο ρυθμιστικός παράγων της ιταλικής πολιτικής ζωής. Τι μπορεί να σημάνει αυτό; Οτιδήποτε, από το ότι τα ιταλικά spreads θα εκτιναχθούν επιδεινώνοντας την κρίση χρέους έως την πρόκληση νομισματικού εθνικισμού στην Ιταλία και σε άλλες χώρες του Νότου. Το βέβαιο είναι, πάντως, πως δεν θα βαρεθούμε τις επόμενες εβδομάδες παρακολουθώντας ένα πιθανό μπρα-ντε-φερ μεταξύ Βερολίνου και Ρώμης.
Πέραν τούτου, όμως, το επεισόδιο Μπερλουσκόνι δείχνει και άλλα πράγματα που θα πρέπει να μας προβληματίσουν. Η απόσταση των ευρωπαϊκών ελίτ από τους λαούς της Γηραιάς Ηπείρου μεγαλώνει με απρόβλεπτες συνέπειες. Τα πολιτισμικά και άλλα ρήγματα βαθαίνουν και κάνουν τον όποιο σχεδιασμό δύσκολο και απρόβλεπτο. Και όλα αυτά όταν απέναντι από την Ευρώπη στέκονται οι περιώνυμες «αγορές», οι οποίες δεν έχουν υπομονή ούτε για πολιτικές ισορροπίες ούτε για δισταγμούς στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων. Γι’ αυτό αρχίζω να πιστεύω πως αυτό που ζούμε σήμερα στην Ελλάδα μπορεί να είναι το προοίμιο μιας θυελλώδους ευρωπαϊκής περιπέτειας.