Το Μάντσεστερ είναι κυρίως γνωστό για το ποδόσφαιρο και όχι για τον πολιτισμό του, παρά το γεγονός ότι εκεί γεννήθηκε και άνθησε μία από τις σημαντικότερες μουσικές σκηνές στα μέσα της δεκαετίας του ’80. Το 2007 δημιουργήθηκε το Διεθνές Φεστιβάλ του Μάντσεστερ, το οποίο διοργανώνεται κάθε δύο χρόνια. Φέτος, το τέταρτο κατά σειρά, κατορθώνει, μέσα σε 18 ημέρες, να παρουσιάσει μια αυστηρά φροντισμένη επιλογή από σημαντικές παραστάσεις και συναυλίες.
Το γεγονός ενδεχομένως και να το αγνοούσαμε, αν δεν γινόμασταν αυτόπτες μάρτυρες της διοργάνωσης για ένα τριήμερο. Αν δεν συναντούσαμε τον καλλιτεχνικό διευθυντή του, έναν δαιμόνιο 46χρονο Βρετανό, τον Αλεξ Πουτς, που μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα στο Λονδίνο και στη Ν. Υόρκη, και αν δεν αντιλαμβανόμασταν ότι η πόλη υποδέχεται μάλλον χλιαρά τον θεσμό, προτιμώντας σαφώς για το τέλος της εβδομάδας τις παμπ και πολύ λιγότερο τις φεστιβαλικές εκδηλώσεις.
Ο Πουτς δεν το αρνείται. Οπως και το γεγονός ότι η οικονομική κρίση ακυρώνει με έναν ιδιότυπο τρόπο τα επικοινωνιακά τεχνάσματα: τις αναρτημένες διαφημίσεις, τα μπάνερ και τα βίντεο σε τοίχους κτιρίων. «Ο κόσμος έχει βαρύνει πολύ. Περπατάει με σκυμμένο κεφάλι, το βλέμμα στο έδαφος· όχι επάνω», επισημαίνει. «Αρα, τα μπάνερ πόσοι τα βλέπουν;». Η κοινωνική πραγματικότητα δεν τον πτοεί. Ούτε το δημοτικό συμβούλιο της πόλης ούτε τους πολλούς χορηγούς. «Ξέρετε, έχουν πειστεί ότι σε δύσκολους καιρούς οι τέχνες, η μουσική, ο κινηματογράφος, το θέατρο, ο χορός, έχουν ζωτική σημασία. Μας ενθαρρύνουν να προκαλέσουμε ερωτήσεις, να αναζητήσουμε απαντήσεις, μας στρέφουν στην κοινωνία που μας περιβάλλει. Και όταν είσαι γενναιόδωρος με κάποιον, η γενναιοδωρία σου επιστρέφει».
Ο Πουτς και ο δήμος της πόλης προσπαθούν να αντιδράσουν στο, εμφανές, κύμα φτώχειας και απογοήτευσης, ενισχύοντας μια πτυχή με μακροπρόθεσμα οφέλη. Ανακαινίζουν τη μεγάλη και ιστορική δημόσια βιβλιοθήκη του Μάντσεστερ, αναδεικνύουν ως πόλο έλξης τα καλά πανεπιστήμια, το υψηλό επίπεδο σπουδών.
Η μητρόπολη της Βόρειας Αγγλίας διεκδικεί ένα διαφορετικό προφίλ για τον 21ο αιώνα· όχι μόνο ανακαινίζοντας τους παλιούς ιστορικούς βιομηχανικούς χώρους της, αλλά τροφοδοτώντας έναν νέο πολιτιστικό χαρακτήρα.
Το θέμα συμπίπτει και με μια ευρύτερη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία. Είδαν κι απόειδαν οι Ευρωπαίοι ότι με την οικονομία καμία συνοχή, καμία ένωση δεν επιτυγχάνεται στη Γηραιά και κλονιζόμενη συθέμελα Ηπειρο. Ετσι, στράφηκαν στον πολιτισμό μέσα από την καμπάνια «Ενα νέο αφήγημα για την Ευρώπη» («A new narrative for Europe»). Αύριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοργανώνει στη Βαρσοβία μια συνάντηση δημιουργών, την οποία θα προλογίσει ο πρόεδρος Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, ξαναπιάνοντας το νήμα της τέχνης και της επιστήμης.
Πόσο προετοιμασμένη είναι η χώρα μας να συμβάλει σε έναν ευρύτερο διάλογο, αναπροσαρμόζοντας τη θέση της (καθόλου δεδομένη) στο νέο πολιτιστικό τοπίο που διαμορφώνεται; Μας απασχολεί ή καταναλώνουμε αυτοπεποίθηση, παντελώς άχρηστη εντός και απελπιστικά ξεπερασμένη και αδιάφορη εκτός της χώρας;